Làng tôi ngày trước đâu đâu cũng thấy xanh mướt những lũy tre. Tre ken dày như thành lũy nơi bến sông quê, che chắn bảo vệ con đê làng trong mùa mưa bão. Tre um tùm tỏa bóng mát rượi khắp lối ngõ cho bọn trẻ thỏa sức chơi đùa suốt mùa hè nóng nực, cho các bà, các mẹ hóng gió mỗi lúc nghỉ chân từ cánh đồng trở về. Trong ký ức của tôi về những vật dụng được làm từ tre gắn với đời sống sinh hoạt mộc mạc, dân dã của nhà nông, có lẽ chiếc chõng tre mang đậm nhất cái hồn quê thuần hậu.
 |
| Ảnh: Internet |
Làng tôi, hầu như ai cũng biết đan các vật dụng bằng tre như rổ, rá, giỏ, nơm..., nhưng làm được chõng tre chỉ có ít người. Bởi làm chõng tre không chỉ đòi hỏi sự kiên nhẫn, bền bỉ mà còn phải khéo léo. Chẳng cần phải đo đạc, tính toán, người thạo làm chõng chỉ cần ước lượng bằng mắt rồi cưa, đục, lắp ráp, tra nối các đoạn tre với nhau là tạo thành chiếc chõng chắc chắn. Nhà tôi có một chiếc chõng tre do ông ngoại làm. Ông tôi chọn bụi tre trồng lâu năm, chặt mấy cây tre đực già đã lên màu vàng óng, ngâm xuống bùn ao vài tháng rồi vớt lên phơi khô, vừa để chống mối mọt, vừa để chõng không bị cong vênh, nứt nẻ do thời tiết hanh khô. Sau hai buổi cần mẫn, chiếc chõng của ông tôi đã hoàn thiện, màu vàng nâu óng ả của nó nổi bật trên nền sân gạch. Chúng tôi xúm xít xung quanh, chờ ông sai bảo việc vặt và sung sướng nhảy lên ngồi thử. Bốn chân chõng là bốn đoạn gốc tre đặc vững chãi. Thành chõng, thang chõng là những đoạn tre già cứng như thép, các đoạn chốt chêm bằng tre mịn khít. Giát chõng thật êm ái với những nan tre cật vót chuốt nuột nà, được bện bằng dây mây mềm mại. Chiếc chõng tre đã gắn bó, thân thiết với chúng tôi như một người bạn suốt những năm tháng tuổi thơ. Đi học về là bọn trẻ chạy ào đến bên chiếc chõng, ngồi vắt vẻo đọc truyện, nhấm nháp bắp ngô, củ khoai mẹ đã để phần sẵn. Những đêm hè nóng bức, chúng tôi khiêng chõng đặt giữa khoảng sân ngào ngạt hương cau, chơi nu na nu nống và tận hưởng những cơn gió nồm nam mát lạnh. Có lúc, mấy chị em tranh nhau nằm trên chõng, ngửa mặt đếm sao rồi thiếp ngủ khi nào không biết. Chiếc chõng tre đã “lên nước” màu nâu bóng vì thời gian, bà tôi ngồi bình thản têm trầu, mái tóc bạc rung rinh, môi thoảng một nét cười hiền hậu. Ông tôi chiều nào cũng mang chõng ra gốc mít đầu ngõ, bày bàn cờ tướng và giỏ ấm tích chè xanh, mời mấy cụ ông trong xóm đến so tài.
Tuổi thơ êm đềm sau lũy tre làng với bao kỷ niệm thân thương gắn liền với chiếc chõng tre đã trở thành một phần ký ức sâu đậm trong tôi. Dù cuộc sống ngày nay có nhiều vật dụng hiện đại thay thế nhưng chúng tôi vẫn gìn giữ chiếc chõng tre ông ngoại làm như một kỷ vật quý giá, gợi nhớ về những người thân yêu nhất của mình. Mỗi lúc về quê, nhìn chiếc chõng tre vẫn còn đó, lại thấy biết bao cảm xúc ào ạt dâng đầy./.
Lam Hồng
