Chúc Tết là truyền thống của dân tộc ta. Ngày Xuân, chúc nhau những lời tốt đẹp những mong ước tốt lành, có lẽ nước nào cũng có, nhưng năm nào cũng có một bài thơ chúc Tết đồng bào cả nước thì có lẽ chỉ có ở Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Đồng chí Vũ Kỳ, thư ký của Bác Hồ đã viết: “Từ ngày đất nước có cụ Hồ làm Chủ tịch, dân tộc Việt Nam có thêm một phong tục mới, mỗi lần Xuân đến. Đó là giao thừa đón nghe lời Bác đọc thơ Xuân”.
Thơ chúc Tết của Bác giản dị, ngắn gọn, nhưng đầy tình cảm, chứa đựng một niềm tin mãnh liệt, một tinh thần lạc quan cách mạng, đem đến cho toàn thể nhân dân niềm vui và lòng tin tưởng vào một năm mới. Những lời thơ chúc Tết của Bác đã thực sự động viên, cổ vũ cả một dân tộc tiến lên.
Đã biết bao lần, trong không khí đầm ấm và thiêng liêng của đêm giao thừa, phút tiễn đưa năm cũ, đón chào năm mới, đồng bào cả nước ta cũng như những người Việt Nam ở nước ngoài, đều tụ họp bên bàn thờ tổ tiên, trong khói hương đầm ấm, hồi hộp chờ đợi thơ chúc Tết của Bác.
Và khi mười hai tiếng chuông đồng hồ vừa điểm, Quốc thiều vừa dứt, giọng nói trang trọng và xúc động của Đài phát thanh Tiếng nói Việt Nam đã cất lên: “Trân trọng kính mời đồng bào và chiến sĩ cả nước, kiều bào ta ở nước ngoài, lắng nghe lời chúc Tết của Chủ tịch Hồ Chí Minh…”.
Giọng Bác ấm áp mà gần gũi, thân thương. Và những lời thơ giản dị của Người vang lên như chúc mừng, như biểu dương, như ân cần dặn dò tất cả mọi người. Từ Tết Nhâm Ngọ (1942) đến Xuân Kỷ Dậu (1969) Bác Hồ đã có 22 bài thơ Xuân chúc Tết đồng bào. Trong số đó có 3 bài thơ mừng Xuân năm Ngọ.
Mừng Xuân Nhâm Ngọ (1942)
Tháng ngày thấm thoắt chóng như thoi
Năm cũ qua rồi, chúc năm mới
Chúc phe xâm lược sớm diệt vong
Chúc phe dân chủ sẽ thắng lợi
Chúc đồng bào ta đoàn kết mau
Chúc Việt Minh ta càng tiến tới
Chúc toàn quốc ta trong năm nay
Cờ đỏ sao vàng bay phấp phới
Năm nay là năm Tết vẻ vang
Cách mạng thành công khắp thế giới
Ngày 1 tháng 1 năm 1942
Chúng ta đều biết, sau 30 năm đi tìm đường cứu nước, mùa Xuân 1941 Bác Hồ của chúng ta đã về Pác Bó trực tiếp lãnh đạo cách mạng Việt Nam. Bài thơ “Mừng Xuân 1942” là bài thơ chúc Tết đầu tiên của Bác, mở ra một phong tục mới, mà mỗi đêm giao thừa cả nước lại chờ nghe. Đây cũng là lần đầu tiên, hình ảnh cờ đỏ sao vàng xuất hiện trong thơ Bác. Cái hình ảnh “Sao vàng năm cánh mộng hồn quanh” ở Nhật ký trong tù thì bây giờ không còn là trong mộng nữa, mà đã tung bay trên cả một vùng chiến khu cách mạng.
Thơ chúc Tết Giáp Ngọ (1954)
Năm mới, quân dân ta có hai nhiệm vụ rành rành:
Đẩy mạnh kháng chiến để giành Độc lập, Tự do
Cải cách ruộng đất là công việc rất to
Dần dần làm cho người cày có ruộng, khỏi lo nghèo nàn
Quân và dân ta nhất trí kết đoàn
Kháng chiến, kiến quốc, nhất định hoàn toàn thành công
Hoà bình, dân chủ thế giới khắp Nam Bắc Tây Đông
Năm mới, thắng lợi càng mới, thành công càng nhiều.
Năm 1954
Năm Giáp Ngọ 1954 là năm ghi những nét son chói lọi trong lịch sử dân tộc, quân ta toàn thắng ở Điện Biên Phủ. Một chiến công vĩ đại mà báo chí nước ngoài đã viết: “Điện Biên Phủ là một trong những trận giao chiến lớn, đã làm thay đổi số phận thế giới”.
Thơ mừng Xuân Bính Ngọ (1966)
Mừng miền Nam rực rỡ chiến công
Nhiều Dầu Tiếng, Bầu Bàng, Pơ-Lây-Me, Đà Nẵng
Mừng miền Bắc chiến đấu anh hùng
Giặc Mỹ leo thang ngày càng thua nặng
Đồng bào cả nước đoàn kết một lòng
Tiền tuyến, hậu phương, toàn dân cố gắng
Thi đua sản xuất, chiến đấu xung phong
Chống Mỹ cứu nước, ta nhất định thắng
Đây là bài thơ Bác nhắc nhiều đến những địa danh chiến thắng ở chiến trường miền Nam, những trận thắng lớn làm nức lòng cả nước. Cả ba bài thơ năm Ngọ này, Bác đều nhắc đến đoàn kết, vì đoàn kết là sức sống Việt Nam, là sức mạnh Việt Nam. Đoàn kết, Đại đoàn kết cũng chính là tư tưởng Hồ Chí Minh.
Đọc câu cuối cùng của bài thơ Mừng Xuân 1966: “Chống Mỹ cứu nước, ta nhất định thắng” lại làm chúng ta nhớ đến câu mở đầu của Bản Di chúc mà Bác đã để lại: “Cuộc chống Mỹ của nhân dân ta dù phải kinh qua gian khổ, hy sinh nhiều hơn nữa, song nhất định thắng lợi hoàn toàn”. Lời tiên đoán ấy của Bác đã thành sự thật.
Nhắc đến năm Ngọ, chúng ta lại nhớ đến năm Canh Ngọ 1930, Đảng Cộng sản Việt Nam đã ra đời, lãnh đạo nhân dân ta giành lại Độc lập, Tự do và ngày nay đưa đất nước ta bước vào thời kỳ đổi mới, hội nhập cùng nhân loại.
Giờ đây, Mùa Xuân Giáp Ngọ đang đến với chúng ta trong sắc xuân đằm thắm, trong những đổi mới của đất nước từng ngày. Vui Xuân, lòng chúng ta lại càng nhớ đến Bác kính yêu!
Bác ơi, Tết đến, giao thừa đó. Chúng con vẫn đón nghe Thơ Bác mỗi lần!
Bùi Hải Bình
Ảnh trong bài: Internet