 |
| Ảnh: Internet |
Trong trí nhớ của tôi về những ngày tháng êm đềm nơi quê ngoại, cứ vào khoảng tháng 6 dương lịch, cũng như bao người dân xóm Chùa, ông bà tôi lại bắt đầu mùa trồng củ đậu. Cây củ đậu chẳng kén đất trồng, nhưng người có kinh nghiệm thường chọn xung quanh vườn nhà những khoảnh đất cát pha hoặc đất thịt nhẹ giàu mùn, gần bờ rào, bờ tường để cây có chỗ leo. Trước khi gieo hạt, ông tôi còn cẩn thận vun đất thành những ụ cao, có rãnh thoát nước, phòng khi tháng bảy mưa bão nhiều, cây không bị chết vì ngập úng. Bà thì chuẩn bị rơm rạ đã hoai mục, phủ kín lên mỗi vồng cây. Chúng tôi ngày nào cũng theo bà ra vườn tưới nước và sung sướng, hồi hộp khi những hạt đậu đầu tiên mạnh mẽ bật tung hai lá mầm xanh non, bụ bẫm lên khỏi mặt đất. Chẳng mấy chốc, những dây củ đậu mềm mại đã leo kín bờ rào, có ngọn vươn cả lên cành tre la đà gần đó. Bà tôi vẫn cần mẫn tưới nước giữ ẩm thường xuyên để lá cây không bị cháy vì nắng gió. Khi cây củ đậu bói hoa, ông tôi dùng kéo cắt hết những chùm hoa tim tím và lộc non vươn dài làm chúng tôi cứ thắc mắc mãi vì sợ cây bị “đau” sẽ không ra củ. Ông ôn tồn bảo làm như vậy, cây bị kìm hãm phát triển phần ngọn sẽ kích thích cho các chất vận chuyển từ thân lá vào nuôi củ. Mấy tháng qua mau, khi chúng tôi đã bớt cảm giác háo hức trông chờ thì cũng là lúc ông bà thông báo đã đến lúc thu hoạch củ đậu. Ấy là khi lá đậu bắt đầu vàng úa trong gió bấc buốt giá. Thu hoạch sớm hơn, củ đậu còn non ăn nhạt và nhiều nước; nhưng nếu để quá 6 tháng, củ sẽ bị xốp, mất đi phần lớn chất dinh dưỡng và độ ngọt. Bà tôi cắt dây, chỉ chừa lại một đoạn dài khoảng gang tay gần sát gốc, ông thì dùng tay cào nhẹ xung quanh để lớp đất mùn tơi xốp vỡ dần ra từng mảng. Ông bảo không đào bằng dao hay chép, bởi nếu không cẩn thận sẽ làm củ đậu bị “mấp”, không để được lâu. Chúng tôi reo hò sung sướng khi những chùm củ đậu sai trĩu lấm lem được lôi lên khỏi mặt đất. Củ đậu thu hoạch về thường phải rửa sạch, để trong bóng mát cho xuống bớt nước, ăn mới ngọt đậm và giòn. Nhưng lũ trẻ chúng tôi vốn háu ăn, chẳng thể chờ lâu, cứ chọn củ nào to nhất, ngon nhất, rửa qua loa rồi dùng răng tước vỏ ăn ngay. Củ đậu trắng ngà, mát lịm, giòn tan, ăn xong vẫn còn cảm giác ngọt thanh đọng lại. Trong những ngày tháng mười một trời hanh, da căng nẻ, người háo ăn càng thấy “đã”. Còn nhớ một thuở đời sống còn khó khăn, thiếu thốn, người dân xóm Chùa thường thái củ đậu thành lát mỏng, phơi khô quắt, để khi tháng ba ngày tám mang ra nấu ăn thay cơm. Sau này cuộc sống khấm khá lên, món củ đậu khô xào thịt lại trở thành món ngon trong những ngày giỗ, Tết, khiến mỗi người con xóm Chùa khi đi xa không nguôi nhớ về mùa củ đậu quê nhà mỗi khi vào mùa hanh, nhìn những xe thồ chở củ đậu bán rong trên phố./.
Lam Hồng
