Cứ vào ngày cuối tuần, tại Nhà Văn hoá xóm 1-2 thôn Hưng Nhân, xã Xuân Ninh (Xuân Trường) lại rộn rã tiếng hát chèo của các thành viên CLB chèo Hưng Nhân. Tận mắt xem những “nghệ sĩ” làng biểu diễn mới thấy hết niềm say mê, tận tâm gìn giữ và phát triển nghệ thuật chèo truyền thống.
Ở Hưng Nhân, nghệ thuật chèo đã thấm sâu vào đời sống sinh hoạt làng quê và trở thành “món ăn” tinh thần không thể thiếu của người dân nơi đây. Năm 2000, CLB chèo Hưng Nhân được thành lập. Đến nay, CLB có 21 thành viên, trong đó có 6 nhạc công và 15 diễn viên. Các thành viên trong CLB tự làm tất cả các công việc từ hoà âm, phối khí, sáng tác và kiêm cả đạo diễn, diễn viên... Mặc dù còn nhiều khó khăn như thiếu kinh phí hoạt động, thiếu đạo cụ và nhất là hạn chế về khả năng diễn xuất nhưng các thành viên trong CLB đã biến tình yêu, niềm đam mê chèo thành động lực khắc phục khó khăn, dày công tập luyện từng câu hát, từng làn điệu và đã nhanh chóng nắm bắt được những kỹ thuật cơ bản của nghệ thuật chèo. Cô Đỗ Thị Quý, chủ nhiệm CLB chèo Hưng Nhân cho biết: “Những thành viên trong CLB nhiều khi không cần tiếng trống, tiếng đàn hay bất kỳ nhạc cụ nào vẫn hăng say thể hiện. Họ tập trung luyện tập, tìm hiểu và trao đổi về các làn điệu dân ca, chèo…”. CLB có sự góp mặt của những hạt nhân văn nghệ tiêu biểu của địa phương, lại am hiểu nghệ thuật chèo như các cô: Đỗ Thị Quý, Mai Thị Xuân... Người biết dạy người chưa biết, người biết nhiều dạy người biết ít, cứ thế CLB đã trở thành nơi hội tụ của những người đam mê nghệ thuật chèo. Đồng chí Mai Thanh Tòng, Bí thư Chi bộ thôn Hưng Nhân cho biết: Các thành viên trong CLB có hoàn cảnh gia đình khác nhau nhưng họ đều có niềm đam mê với nghệ thuật chèo. Dù bận rộn với công việc hằng ngày, nhưng mỗi tối trong gia đình các thành viên CLB lại rộn ràng lời ca, tiếng hát. Tuy gia đình thuộc diện khó khăn nhưng nhạc công Vũ Văn Chiến (49 tuổi) khiếm thị cả 2 mắt cùng vợ là chị Mai Thị Xuân (47 tuổi) vẫn rất tích cực tham gia ngay từ khi thành lập CLB; gia đình cô Đỗ Thị Quý, chủ nhiệm CLB là hộ cận nghèo...
 |
| Một buổi biểu diễn của CLB chèo Hưng Nhân. |
Người dân làng Hưng Nhân không phân biệt lứa tuổi, giàu nghèo đều thích xem diễn chèo và nghe hát chèo. Những tích chèo như “Trương Viên”, “Tấm Cám”, trích đoạn chèo “Chung cầu nguyện ước”, “Chinh phụ”... do CLB chèo Hưng Nhân biểu diễn luôn nhận được sự cổ vũ nhiệt tình của đông đảo người dân. Thông qua những hoạt cảnh chèo “tự biên, tự diễn”, CLB còn khéo léo lồng ghép tuyên truyền về dân số - KHHGĐ, xây dựng NTM, xây dựng đời sống văn hóa... Hiện nay ngoài những buổi đi lưu diễn, các thành viên CLB chèo Hưng Nhân còn dành thời gian để truyền thụ kiến thức, tiếp lửa nghệ thuật chèo cho thế hệ tương lai. Cô Đỗ Thị Chiến, giáo viên Trường Tiểu học B Xuân Ninh, thành viên của CLB cho biết: Hiểu được tầm quan trọng của việc đào tạo thế hệ kế cận cho lĩnh vực nghệ thuật truyền thống, nên trong những bài tập, những bài giảng hằng ngày, cô đã cố gắng truyền thụ cho học sinh tình yêu nghệ thuật chèo, cùng với các thành viên trong CLB dạy học sinh các điệu hát chèo, dân ca... Ở làng Hưng Nhân, nhiều cháu nhỏ mới 6 tuổi đã tập múa hát các làn điệu chèo, nhiều cụ trên 70 tuổi vẫn say sưa diễn chèo và truyền nghề cho con cháu như cụ Mai Ngọc Oánh (80 tuổi) cựu đội trưởng đội văn nghệ làng Hưng Nhân, cụ Hà Thị Học (82 tuổi) tham gia đội văn nghệ Hưng Nhân từ những năm 1970, giờ cụ có con dâu là cô Nguyễn Thị Quế (56 tuổi) cũng là diễn viên CLB; bà Mai Thị Vân (70 tuổi) tham gia đội chèo ở địa phương từ những năm 1960... Theo lời kể của các bà, các cụ, thời đó có khoảng 20 người tham gia tập luyện chèo và biểu diễn trong các dịp lễ hội của làng, xã; nhiều vở diễn thu hút được đông đảo nhân dân đến xem như vở “Trưng Trắc - Trưng Nhị”, “Tấm Cám”... Ngày nay xem chèo và hát chèo vẫn là một nhu cầu không thể thiếu trong đời sống văn hoá tinh thần của người dân lao động ở xã Xuân Ninh. Từ khi thành lập, ngoài phục vụ nhân dân địa phương, CLB chèo Hưng Nhân còn được cử đại diện cho xã tham gia các cuộc thi, hội diễn đạt kết quả cao như: Năm 2003, vở chèo “Miền quê ơn Đảng” được giải A trong Hội thi Tiếng hát người nông dân huyện Xuân Trường; năm 2008, CLB được huyện khen thưởng trong cuộc thi “Dân vận khéo”; năm 2011, CLB đạt giải nhì hội thi “Tiếng hát Người nông dân” của huyện.
Hoạt động của CLB chèo Hưng Nhân đã làm phong phú thêm đời sống tinh thần của nhân dân trong xã sau những ngày lao động vất vả. Trong quá trình CNH-HĐH nông thôn, nhiều “đất chèo” nổi tiếng đã bị mai một, nhưng ở làng Hưng Nhân tình yêu nghệ thuật đã thấm vào tâm hồn người dân, có sức lan tỏa sâu rộng đến thế hệ nối tiếp, góp phần gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa của quê hương, đất nước./.
Bài và ảnh: Viết Dư
