Qua 15 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 (khóa VIII) về xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, gắn với việc thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” ở huyện Trực Ninh đã tạo sự chuyển biến tích cực trong công tác xây dựng đời sống văn hóa cơ sở; tác động tích cực đến nhiều lĩnh vực của đời sống, tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững an ninh, trật tự ở các địa phương trong huyện.
Đến nay, toàn huyện có 223/391 thôn, xóm, tổ dân phố (TDP) đạt danh hiệu “Làng văn hoá”; hơn 80% số hộ dân trong huyện đạt danh hiệu “Gia đình văn hoá”; 46/46 cơ quan, 70/92 trường học, 20/21 trạm y tế được công nhận đơn vị có “Nếp sống văn hóa”. Hiệu quả từ phong trào xây dựng gia đình văn hoá, làng, TDP văn hoá ở Trực Ninh đã phát huy tinh thần tương thân, tương ái, giúp nhau phát triển kinh tế, giảm nghèo; nâng cao ý thức tự quản cộng đồng; huy động nguồn lực to lớn trong nhân dân xây dựng cơ sở vật chất hạ tầng, thiết chế văn hoá cộng đồng; tạo ra sự chuyển biến tích cực trong việc thực hiện nếp sống văn minh, thực hành tiết kiệm trong việc cưới, việc tang, lễ hội; duy trì và phát triển phong trào văn hoá, văn nghệ; bảo tồn và phát huy các di sản văn hoá dân tộc, nét đẹp văn hoá, thuần phong mỹ tục, ngăn chặn và đẩy lùi các tệ nạn xã hội. Cảnh quan môi trường sạch đẹp. Các chỉ tiêu về y tế, giáo dục được thực hiện tốt. Các giá trị văn hoá truyền thống được phát huy và có tác dụng động viên nhân dân tham gia tổ chức quản lý các hoạt động văn hoá xã hội. Trật tự an toàn xã hội được đảm bảo, người dân sống có kỷ cương, nề nếp, tự giác thực hiện nghĩa vụ công dân. Làng Ngọc Đồng, xã Trực Thanh là một trong những mô hình làng văn hoá tiêu biểu ở Trực Ninh 10 năm liền giữ vững danh hiệu "Làng văn hóa". Đạt được kết quả này phải kể đến vai trò quan trọng của chi bộ Đảng với những đảng viên luôn phát huy tốt vai trò “nói cho dân hiểu, làm cho dân theo”, góp phần tăng cường sức mạnh của chi bộ trong việc lãnh đạo nhân dân thực hiện các đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương cũng như xây dựng hương ước, xây dựng tình làng nghĩa xóm, bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hoá quê hương. Hoạt động của các đoàn thể, tổ chức chính trị như Hội Phụ nữ, Hội Cựu chiến binh, Đoàn Thanh niên, Hội Người cao tuổi diễn ra sôi nổi với nhiều nội dung sinh hoạt thiết thực, góp phần vận động các gia đình hội viên thực hiện các mô hình: gia đình văn hoá, gia đình hạnh phúc, gia đình không có con em mắc các tệ nạn xã hội, không sinh con thứ 3, giúp nhau phát triển kinh tế, giảm nghèo…
 |
| Làng Đông Thượng, xã Trung Đông. |
Trong xây dựng đời sống văn hoá cơ sở, chi bộ và nhân dân làng Ngọc Đồng vừa coi trọng giữ gìn, vừa phát huy các giá trị thuần phong mỹ tục quê hương, kế thừa và tiếp thu có chọn lọc những nét tinh hoa văn hoá, sáng tạo nên những giá trị văn hoá mới trong thời kỳ hội nhập và phát triển. Bên cạnh đó, với phương châm “Nhà nước và nhân dân cùng làm”, nhân dân Ngọc Đồng đã đóng góp kinh phí, ngày công để xây dựng các thiết chế văn hoá, TDTT, đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hoá, tinh thần và các sinh hoạt văn hóa cộng đồng của làng. Hiệu quả từ phong trào xây dựng làng văn hóa đã tạo bước chuyển biến rõ nét trong công tác xây dựng đời sống văn hóa cơ sở ở Trực Ninh. Nhiều làng, thôn, xóm, TDP sau khi được công nhận danh hiệu làng văn hóa nhiều năm liền không có trường hợp sinh con thứ 3. Công tác khuyến học, khuyến tài được nhân rộng, toàn huyện có 141 dòng họ được trao tặng bức trướng khuyến học, khuyến tài. Tiêu biểu như các xã: Trực Đại, Trực Hùng, Trực Thanh, Trực Chính, Trực Nội, Trực Hưng, Trực Mỹ, Phương Định, Thị trấn Cổ Lễ… Việc phát huy tính chủ động và trách nhiệm của các ban, ngành, đoàn thể và sự tham gia hưởng ứng tích cực của nhân dân đã tạo nên những kết quả đáng khích lệ trong phong trào xây dựng làng văn hoá và phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá” ở Trực Ninh. Nhân Ngày gia đình Việt Nam (28-6), Ngày hội đại đoàn kết toàn dân (18-11) hằng năm, các xã, thị trấn đã tổ chức gặp mặt liên hoan biểu dương các gia đình văn hoá tiêu biểu. Toàn huyện có 100% số thôn, làng xây dựng quy ước nếp sống văn hoá; các xã thực hiện sớm là Trực Nội, Trực Thanh, Trực Mỹ, Trực Khang, Liêm Hải. Làng Dịch Diệp, xã Trực Chính được công nhận danh hiệu "Làng văn hóa" từ năm 2004, hiện có 360 hộ với 1.150 khẩu. Từ nhiều năm nay, làng Dịch Diệp đã xóa hộ đói, số hộ khá, giàu chiếm trên 65%, 100% số hộ có phương tiện nghe nhìn, sử dụng nước sạch, hệ thống đường giao thông xóm, ngõ được bê tông hóa. So với các địa phương khác, tốc độ phát triển kinh tế của làng Dịch Diệp chưa mạnh, song lại có nhiều lợi thế trong việc phân bổ lao động, mở mang nghề dệt truyền thống. Hiện nay, Dịch Diệp có trên 100 máy dệt điện và hơn 50 máy dệt bán công nghiệp, thu hút trên 70% số hộ làm nghề dệt với thu nhập từ 2,5 đến 4 triệu đồng/máy/tháng. Trong đó, có nhiều hộ thành lập các tổ hợp sản xuất các sản phẩm phục vụ xuất khẩu. Nghề dệt được khôi phục, kinh tế phát triển, các hoạt động giải trí được nâng lên, 100% số hộ trong làng đăng ký thực hiện phong trào “Xây dựng khu dân cư 5 không”, Xây dựng thôn, xóm không có tội phạm, không có ma tuý, không có tệ nạn xã hội.
Bài học kinh nghiệm từ phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” ở Trực Ninh là sự phối hợp chặt chẽ giữa các ban, ngành, đoàn thể trong việc thực hiện phong trào; sự quan tâm, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy Đảng, chính quyền. Vì vậy, phong trào xây dựng làng văn hóa, gia đình văn hóa nói riêng và phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” nói chung ở Trực Ninh đã tập hợp, đoàn kết các lực lượng nhân dân, khơi dậy và phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo trong toàn xã hội. Công tác xã hội hóa các hoạt động văn hóa được đẩy mạnh, đã huy động các nguồn lực trong việc đầu tư cơ sở hạ tầng, các thiết chế văn hóa, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân./.
Bài và ảnh: Việt Thắng
