Tháng ba, những làn mưa bụi mỏng vẫn còn bay phơi phới như chút lưu luyến cuối cùng của mùa xuân trước khi đất trời chuyển sang mùa hạ. Xen lẫn những cơn mưa, thỉnh thoảng trời lại hửng lên ấm nắng, làm cho lũ bướm được dịp tung tăng phô màu khoe sắc bên những luống cải nở muộn. Trong vườn nhà, hoa cà tím, hoa bầu trắng, hoa mướp vàng cũng đua nhau nở rộ. Cây gạo cổ thụ đầu làng cháy hết mình với sắc hoa đỏ như son. Trên đường quê, hoa xoan đã thưa thớt, tàn phai dần cái màu tím thủy chung đượm buồn và bắt đầu ló ra những chùm quả xanh non để trẻ con thi nhau chơi trò bắn súng đốp. Tháng ba đẹp và gợi nhiều thương nhớ cho những người con xa quê! Bởi “tháng ba, ngày tám” xưa kia đối với người dân quê tôi là mùa giáp hạt đầy khó khăn, vất vả. Thóc trong bồ đã cạn, lúa ngoài đồng còn phấp phỏng “trông trời, trông đất, trông mây” nên trong hai bữa chính, bà tôi bao giờ cũng phải độn thêm ngô, khoai, sắn. Người lớn nhường nhịn thường ăn thức độn lại bảo rằng “thích ăn khoai, sắn”, dành phần cơm cho con cháu và lũ trẻ chúng tôi vô tư, hồn nhiên tin, đâu cảm nhận được tình cảm ông bà, cha mẹ dành cho. Tôi còn thích thú mỗi khi được bà bốc cho nắm khoai lang phơi khô từ mùa trước được cất cẩn thận trong hũ sành nút lá chuối khô. Những miếng khoai lang cắt hình con chì trắng ngà, giòn tan và ngọt lịm trong ký ức tuổi thơ, đến tận bây giờ mỗi khi nghĩ lại, tôi vẫn mường tượng ra khuôn mặt hớn hở của mình khi mang ra chia sẻ với lũ trẻ nghèo trong xóm.
 |
| Ảnh minh họa: Internet |
Bữa cơm ngày thường toàn món ăn đạm bạc, nhưng với tôi chẳng khác nào sơn hào hải vị: món mắm được làm bằng hạt mít luộc chín bở tơi giã nhuyễn chưng cùng mắm tôm và tóp mỡ, ăn bùi ngậy; món cà kho mặn tới mức quả cà săn quánh lại, nồng đậm hương vị tỏi và rau kinh giới. Bọn trẻ chúng tôi lớn lên bằng những món ăn của quê nghèo lam lũ nên ai cũng biết yêu mẹ, thương cha. Đi học về, chúng tôi thường rủ nhau ra vườn, dùng que cời bếp xiên lá mít rụng mang về phơi đầy sân, phòng khi hết rơm rạ còn có cái để đun. Xong việc, cả bọn mới chọn những lá mít vàng tươi làm thành những con trâu, thi chọi với nhau làm rộn rã cả ngõ quê. Tháng ba vẫn còn đợt rét, “rét nàng Bân”, chúng tôi ngồi co ro trong ổ rơm, vòi vĩnh bà kể cho nghe câu chuyện về nàng Bân vụng về nhưng tình cảm may áo rét cho chồng muộn khiến đất trời cảm thương làm vương vấn thêm chút se lạnh cuối mùa. Tháng ba còn có tiết thanh minh. Người dân quê tôi dù đi làm ăn xa mấy dịp này đều trở về, cùng nhau đi tảo mộ ông bà tổ tiên, nhắc nhở cháu con luôn nhớ về nguồn cội. Biết bao kỷ niệm vui buồn để mỗi lúc tháng ba về, trong lòng lại rộn lên những trìu mến yêu thương!
Lam Hồng
