Giữa bốn bề những tòa nhà bê tông sừng sững chốn thị thành, bất chợt tôi lại bắt gặp một hàng rào cây duối, xanh mướt mát giữa cái nắng hè oi ả. Hình như chủ nhân của nó đang muốn níu giữ lại một khoảng không gian làng quê giữa chốn phố thị nên khoảng ngăn cách giữa nhà với đường không phải là bức tường bê tông xám xịt, lạnh lẽo như muôn vàn những căn nhà kín cổng cao tường khác. Những hàng cây ruối lạc lõng giữa sự vây hãm của bê tông lại gợi nhớ trong tôi không gian yên bình, xanh mát chốn quê nhà, nơi mà ranh giới giữa nhà nọ với nhà kia chỉ cách nhau có một hàng rào cây xanh.
Ngày ấy, cái ngày khi làng tôi chưa lên phố, đất đai nhà nào cũng rộng thênh thang, rào chắn những lối đi giữa nhà nọ với nhà kia chỉ bằng cái hàng rào cúc tần, duối, thanh táo, dâm bụt… Nhưng nhiều nhất vẫn là những hàng rào bằng cây duối, bởi đó là một loại cây cứng cáp, mạnh mẽ lại có thể dễ dàng tỉa uốn theo ý của chủ nhà. Những quả duối chín vàng ruộm, ngọt lừ cũng là thứ quà của bọn trẻ chúng tôi trong thời kỳ khó khăn, thiếu thốn.
Những hàng rào chỉ cao đến chỏm đầu của một đứa trẻ lên 8, hình như được dựng lên cho phải phép chứ ngày ấy, xóm làng tôi có thấy ai to tiếng cãi nhau vì đất đai bao giờ. Thậm chí, mỗi lần thay hàng rào, nhà nào trồng trước thì cứ tự giác trồng lại, chẳng hề có việc soi mói, dòm ngó, canh chừng xem nhà nọ có trồng lấn sang đất nhà kia không. Mẹ tôi thường bảo, người ta tin nhau bởi ai cũng trọng cái nghĩa, cái tình. Bán anh em xa mua láng giềng gần, mình làm điều gì không nên không phải, sao dám nhìn mặt bà con chòm xóm.
Một đứa trẻ như tôi ngày ấy sao hiểu hết ý tứ trong lời mẹ nói, tôi chỉ cảm nhận được tình làng nghĩa xóm giản dị qua sự gắn bó, giúp đỡ nhau lúc đau ốm, bệnh tật, vay mượn lúc thiếu thốn, khi giáp hạt. Thiếu ít muối, ít mắm, chẳng cần phải chạy đâu xa, cứ ơi ới nhà nọ, nhà kia để mà vay mượn. Đứng bên nhà này, chỉ cần với tay qua cái hàng rào là có thể giúp đỡ nhau đủ thứ. Chả thế mà khoảng cách, ranh giới giữa các nhà thấy gần gụi quá đỗi, gần gụi đến nỗi người ta không thấy vắng vẻ khi trong nhà có ai đó đi xa, thấy ấm áp hơn mỗi lúc khó khăn, hoạn nạn…
Và ngày ấy, cứ tối đến, khi cơm nước xong xuôi, mẹ tôi lại ngồi bên hiên nhà hóng mát, thỉnh thoảng lại ơi ơi gọi bác hàng xóm, rằng nhà em vừa xin được ít lá chè xanh, lát bác bảo thằng Cu sang lấy về hãm sớm mai mang ra đồng mà uống nhé. Hay, tiếng thuốc lào lọc xọc của bố lại là lời mời thân thiện mấy chú hàng xóm sang chơi, nhâm nhi trà thuốc nói chuyện đời, chuyện người, chuyện đồng áng, cày bừa…
Những ngày tháng êm đềm đó giờ đã trôi đi như một giấc mơ. Tốc độ đô thị hóa nhanh đến chóng mặt, vươn tới mọi ngóc ngách làng quê. Làng tôi giờ cũng đã lên phố, đất đai được phân định rõ ràng đến từng ly và tình làng nghĩa xóm hình như cũng phai nhạt dần theo những bức tường xám xịt, những cái cổng sắt lạnh lùng luôn khép kín…
Để rồi hôm nay, giữa chốn thị thành ken đặc người và xe, bất chợt bắt gặp cái hàng rào bằng cây duối lẻ loi giữa những bức tường xám xịt, tôi lại rưng rức nhớ về ngày xưa, về những hàng rào cây duối - sợi dây gắn kết tình làng, tình người quê tôi./.
Theo: daidoanket.vn
