Thời gian qua, việc gắn phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” (TDĐKXDĐSVH) với chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM) ở Nghĩa Hưng đã góp phần nâng cao nhận thức của cán bộ và nhân dân về vị trí và vai trò của văn hóa đối với đời sống nông thôn. Các cấp ủy Đảng, chính quyền từ huyện đến cơ sở đã tập trung chỉ đạo, đẩy mạnh việc huy động các nguồn lực xã hội xây dựng các thiết chế văn hoá, TDTT. Đến nay, 100% thôn, xóm trong huyện đã quy hoạch đất để xây dựng nhà văn hóa và khu vui chơi văn hóa, thể thao. Toàn huyện hiện có 154 nhà văn hóa thôn, xóm với quy mô từ 250-500 ghế; phần lớn, các nhà văn hóa xóm, thôn đều có sân cầu lông, bóng chuyền phục vụ việc tập luyện TDTT của nhân dân. Toàn huyện có 193 sân cầu lông, 75 sân bóng chuyền, 276 câu lạc bộ. Riêng năm 2011, các địa phương đã xây mới 13 nhà văn hóa, sửa chữa nâng cấp 17 nhà văn hóa với kinh phí hàng chục tỷ đồng. Trong 9 xã, thị trấn triển khai xây dựng NTM ở Nghĩa Hưng, xã Nghĩa Phong là đơn vị tiêu biểu trong việc huy động các nguồn lực để đầu tư xây dựng thiết chế văn hóa. Hiện nay, cả 15 xóm trong xã đều xây dựng nhà văn hóa, có 9 xóm đạt danh hiệu làng văn hóa. Tại xã Nghĩa Phong, phong trào xây dựng làng văn hóa, thiết chế văn hóa, người dân được bàn, thống nhất phương án và đồng thuận trong quá trình tổ chức thực hiện. Với phương châm “Nhà nước và nhân dân cùng làm”, các nhà văn hóa thôn, xóm ở Nghĩa Phong được xây dựng khang trang với nguồn kinh phí từ 350-500 triệu đồng, trong đó phần lớn do nhân dân đóng góp.
 |
| Làng quê xã Nghĩa Sơn (Nghĩa Hưng) thời đổi mới. |
Triển khai thực hiện các tiêu chí về văn hóa trong xây dựng NTM về văn hóa, huyện Nghĩa Hưng chú trọng thực hiện các quy định, tiêu chuẩn về xây dựng làng, thôn xóm văn hoá, gia đình văn hoá, cơ quan, trường học văn hóa. Các thành viên Ban chỉ đạo phong trào TDĐKXDĐSVH của huyện được phân công phụ trách các xã, thị trấn thường xuyên bám sát cơ sở, phối hợp với Uỷ ban MTTQ, các đoàn thể nhân dân chỉ đạo triển khai thực hiện các nội dung của phong trào. Hằng năm vào dịp Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân (18-11), các địa phương trong huyện tiến hành bình xét công khai, dân chủ và tổ chức trao giấy chứng nhận cho các gia đình đạt tiêu chuẩn gia đình văn hoá. Đến nay, toàn huyện có hơn 41.544 hộ đạt danh hiệu gia đình văn hoá (đạt tỷ lệ 76%); 114 làng văn hóa; 81 trường học, 23 trạm y tế, 39 cơ quan đạt tiêu chuẩn “Đơn vị có nếp sống văn hóa”.
Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác huy động các nguồn lực xã hội xây dựng thiết chế văn hoá, làng văn hóa, gia đình văn hóa ở huyện Nghĩa Hưng vẫn còn những hạn chế. Tính đến tháng 5-2012, huyện Nghĩa Hưng còn 40% số thôn, xóm chưa có nhà văn hóa. Trong đó, nhiều xã được chọn triển khai xây dựng NTM giai đoạn 2011-2015 có tỷ lệ số thôn, xóm có nhà văn hóa đạt thấp là: Nghĩa Sơn (12%), Nghĩa Thịnh (46%), Nghĩa Hồng (42%), Nghĩa Bình (46%)... Theo tiêu chuẩn quy định của Bộ VH, TT và DL, diện tích đất khu nhà văn hóa là từ 500m2 trở lên; đối với khu thể thao, diện tích đất quy hoạch là 2.000m2 trở lên. Mỗi nhà văn hóa phải có cán bộ nghiệp vụ quản lý có trình độ sơ cấp trở lên; các nhà văn hóa phải thu hút được 50% dân số trở lên tham gia vào các hoạt động văn hóa văn nghệ và thu hút được 25% dân số trở lên tham gia thường xuyên hoạt động TDTT. Về “chất lượng”, thì các nhà văn hóa thôn, xóm trên địa bàn huyện phần lớn chưa đạt “chuẩn” tiêu chí theo quy định của Bộ VH, TT và DL. Kết quả khảo sát trong tháng 4-2012 cho thấy: cơ sở vật chất, trang thiết bị (bàn ghế, phông màn, trang âm, ánh sáng) rất thiếu, lạc hậu. Về tổ chức bộ máy, hầu hết các nhà văn hóa thôn, xóm trong huyện đều thiếu đội ngũ cán bộ có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ quản lý văn hóa, phong trào xây dựng làng văn hóa, gia đình văn hóa ở các địa phương phát triển chưa đồng đều...
Thời gian tới, huyện Nghĩa Hưng tiếp tục đẩy mạnh phong trào xây dựng thiết chế văn hóa, làng văn hóa, gia đình văn hóa; phấn đấu đến năm 2015 xây mới 98 nhà văn hóa, nâng tổng số nhà văn hóa trên toàn huyện lên hơn 250 nhà văn hóa; có 277 khu vui chơi thể thao - văn hóa; 80% gia đình đạt tiêu chuẩn gia đình văn hoá; 100% cơ quan, đơn vị được công nhận danh hiệu “Đơn vị có nếp sống văn hoá”. Đối với 9 xã, thị trấn xây dựng NTM giai đoạn 2011-2015 phấn đấu 100% thôn, xóm có nhà văn hóa; 90% gia đình đạt tiêu chuẩn gia đình văn hóa; 70% làng, xóm đạt tiêu chuẩn làng văn hóa. Để thực hiện các chỉ tiêu trên, huyện Nghĩa Hưng đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động toàn dân thực hiện phong trào xây dựng làng văn hoá, gia đình văn hóa, thiết chế văn hóa, góp phần thực hiện tốt các tiêu chí xây dựng NTM về văn hóa. Tập trung quy hoạch, xây dựng các thiết chế văn hoá - thể thao. Đẩy mạnh công tác xã hội hoá các hoạt động xây dựng đời sống văn hoá, huy động sự đóng góp của nhân dân và tranh thủ các nguồn tài trợ, để nâng mức đầu tư xây dựng các thiết chế văn hóa, khuyến khích xây dựng nhà văn hoá xã, thị trấn và nhà văn hoá thôn, xóm, khu phố. Đào tạo đội ngũ cán bộ văn hoá cơ sở có năng lực chuyên môn, nghiệp vụ; nâng cao chất lượng và hình thức hoạt động tại nhà văn hóa đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hoá, văn nghệ, TDTT, giải trí ngày càng cao của các tầng lớp nhân dân. Đẩy mạnh phong trào TDĐKXDĐSVH gắn với chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, tạo động lực thúc đẩy kinh tế - xã hội của huyện phát triển toàn diện và vững chắc./.
Bài và ảnh: Việt Thắng
