Về đất Tổ vua Hùng!

Tỉnh ta có nhiều vùng quê phát triển nghệ thuật chầu văn và xuất hiện các thế hệ cung văn nổi tiếng. Từ trong các đền, phủ, với vai trò như một phương tiện nghệ thuật phục vụ tín ngưỡng tâm linh, chầu văn đã “chuyển mình” vào sân khấu, có sức sống lan toả trong đời sống, đáp ứng nhu cầu thưởng thức văn hoá nghệ thuật của các tầng lớp nhân dân.

Làng Thanh Khê, xã Nam Cường (Nam Trực) cách Thành phố Nam Định chỉ 10 cây số nhưng vẫn giữ được nét đẹp nguyên sơ với những ngôi nhà nằm xen giữa màu xanh cây lá. Men theo con đường lát gạch nghiêng, một bên là cánh đồng mơn mởn lạc xuân, một bên là ruộng lúa non tơ trải dài ngút tầm mắt, chúng tôi tìm về Thanh Am động (đền Thanh Khê) - một trong những di tích lịch sử văn hoá gắn liền với những truyền thuyết dân gian và những hoạt động lễ hội đặc sắc của làng Thanh Khê.

Tôi vẫn nhớ khi đứng trên bờ sông đón đò cập bến, lắng tai nghe tiếng mái chèo khua nước như tiếng cười khúc khích của dòng sông. Sóng vỗ oàm oạp vào mạn thuyền, đẩy nước dềnh lên cát. Tôi thích ngắm vẻ mặt của những người làng tôi từ đâu đó trở về, họ thường vui vẻ bước khỏi thuyền, nhanh nhanh lên khỏi bến. Thi thoảng có người nơi khác đến, một chút ngập ngừng, bỡ ngỡ trước cây si.

Về nghệ thuật, hát xẩm thuộc loại hình hát nói kể chuyện; được hình thành chủ yếu theo giai điệu và ngữ điệu. Khác với các vùng, địa phương lân cận, các hội xẩm, làng xẩm Nam Định xưa thường vận dụng 9 điệu: xẩm chợ, xẩm bong, riềm huê, ba bực, phồn huê, hò Huế, bốn mùa, hát ai, thập ân.

Quần thể di tích lịch sử đình Hưng Lộc và chùa Phúc Lộc, thôn Hưng Lộc, xã Nghĩa Thịnh (Nghĩa Hưng) có kiến trúc nghệ thuật độc đáo. Đình Hưng Lộc được Bộ Văn hóa - Thông tin (nay là Bộ VH, TT và DL) công nhận là di tích cấp quốc gia năm 1993.

Những đòi hỏi mới của cuộc sống hiện đại đặt ra cho hoạt động bảo tàng nhiều nhiệm vụ mới. Bảo tàng không đơn thuần chỉ là nơi lưu giữ những chứng tích quá khứ mà còn góp phần nâng cao nhận thức về văn hóa cho công chúng.

Việc đời có lắm cái hình như ngược mà thật thì xuôi, có lắm cái hình như xuôi mà thật ra lại ngược. Ai biết rõ việc thật ngược, xuôi thế nào, người ấy mới là người tinh đời. Phàm cái gì đã đến cùng cực thì tất nhiên phải quay trở lại; dài quá thì tất phải ngắn dần đi; ngắn quá thì tất lại dài dần ra. Đó là cái lẽ tự nhiên như thế.