Những năm trước, xã Yên Trung là địa bàn “vùng sâu, vùng xa” của huyện Ý Yên, đời sống của người dân còn nhiều khó khăn. Khi phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá” được triển khai, cán bộ và nhân dân trong xã coi đây là động lực để xây dựng làng văn hoá và phát triển kinh tế - xã hội, từng bước thoát khỏi đói nghèo.
Triển khai xây dựng phong trào, xã thành lập ban chỉ đạo xây dựng nếp sống văn hoá của xã; tại 9 thôn cũng thành lập các tiểu ban soạn thảo quy ước Nếp sống văn hoá. Để phong trào tạo được sự đồng thuận trong nhân dân, ban chỉ đạo xã đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền trong nhân dân về mục đích, ý nghĩa của việc xây dựng đời sống văn hoá cơ sở; trong đó tập trung phát triển kinh tế, nâng cao đời sống nhân dân. Là xã thuần nông, bên cạnh việc chuyển dịch cơ cấu mùa vụ hợp lý, xã tích cực tổ chức các lớp tập huấn, chuyển giao khoa học kỹ thuật cho nhân dân, chú trọng đưa các loại giống mới có năng suất, chất lượng cao vào sản xuất, vận động nhân dân đóng góp xây dựng hệ thống thuỷ lợi như trạm bơm, hệ thống kênh mương, thực hiện “dồn điền đổi thửa” phát triển các mô hình kinh tế trang trại, gia trại, mở rộng ngành nghề... Nhờ đó, hiệu quả thâm canh trong xã đã đạt và vượt 50 triệu đồng/ha, bình quân lương thực đạt 950kg/người/năm, tỷ lệ hộ nghèo trong xã từ 35% trước đây đã giảm xuống còn 6,7%. Đời sống nhân dân trong xã được cải thiện, nhiều hộ có điều kiện xây dựng nhà cửa khang trang, sắm sửa các phương tiện, đóng góp xây dựng cơ sở hạ tầng và các thiết chế văn hoá. Những năm gần đây, từ nguồn đóng góp của nhân dân và con em đang làm ăn, sinh sống xa quê, xã đã huy động được gần 10 tỷ đồng để xây dựng hệ thống giao thông liên thôn, nhà văn hoá, cổng làng… Quá trình xây dựng đều được xã hỗ trợ 20 triệu đồng với mỗi nhà văn hoá thôn, 20% kinh phí xây dựng đường liên thôn… Đến nay, xã đã có 6/9 thôn được công nhận Làng văn hoá, 2 thôn đang tiếp tục đề nghị công nhận Làng văn hoá, 8 thôn có nhà văn hoá; trong đó thôn Nhuộng có 2 nhà văn hoá tại xóm Quang Nam và Tây Sơn. Toàn xã đã nâng cấp được 20km đường liên thôn trải bê tông, có điện thắp sáng, nhà văn hoá trung tâm xã được xây dựng với kinh phí 827 triệu đồng, sân vận động xã rộng 3.600m2. Trong đó từ đầu năm đến nay, các thôn trong xã đã đổ bê tông 1,5km đường liên thôn, xây dựng các cổng làng Nhuộng, làng Văn Minh với trị giá trên 1 tỷ đồng và hoàn thành nhà văn hoá thôn Thông trị giá 300 triệu đồng… Từ những quy ước đã được nhân dân bàn bạc dân chủ, công khai, nếp sống văn hoá của cộng đồng đã được thay đổi; các đám cưới hỏi không tổ chức phô trương, lãng phí, các đám hiếu không tổ chức ăn uống. Toàn xã có 17 đình chùa, miếu, phủ và một nhà thờ họ lẻ được nhân dân đóng góp kinh phí tu bổ, tôn tạo. Các lễ hội do các thôn tổ chức đều tuân thủ theo quy định của pháp luật, đáp ứng được nhu cầu sinh hoạt văn hoá tâm linh của người dân hướng về cội nguồn. Cùng với phát triển kinh tế, xây dựng đời sống văn hoá, sự nghiệp giáo dục, y tế chăm sóc sức khoẻ nhân dân, phong trào khuyến học, khuyến tài ngày càng phát triển. Xã là đơn vị đầu tiên của huyện có trường THCS đạt chuẩn quốc gia; hàng năm có trên 70% học sinh THCS thi đỗ vào các trường THPT công lập, trên 50 học sinh thi đỗ các trường đại học, cao đẳng. Cả 12 chi hội và 18 dòng họ trong xã đều thành lập được tổ chức khuyến học, khuyến tài. Công tác ANTT được tăng cường, ý thức chấp hành pháp luật của người dân được nâng cao. Các vụ việc tranh chấp, xích mích trong làng, xóm đều được các tổ hoà giải giải quyết kịp thời. Vào các dịp lễ, tết, các ngày kỷ niệm Thương binh - Liệt sỹ, Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam, các đoàn thể trong xã đều tổ chức thăm hỏi, động viên các gia đình chính sách, các đối tượng nghèo, cô đơn, không nơi nương tựa, tổ chức lễ mừng thọ cho các cụ cao tuổi...
Hiệu quả từ phong trào xây dựng đời sống văn hoá cơ sở ở Yên Trung những năm qua không chỉ đưa xã thoát khỏi đói nghèo mà còn xây dựng, bồi đắp những giá trị văn hoá tinh thần phong phú cho nhân dân./.
Đức Thiện
