Trong làng, bà lão Hùng số đỏ thật, đẻ liên tiếp ba cậu con trai. Cả ba đứa đều chịu khó phấn đấu, làm ăn nên trò nên trống. Cả Hùng nay làm Chủ tịch xã Bạch Cẩu, lời nói như thánh chỉ, nhất hô bách ứng, uy phong lẫm liệt. Hai Hùng là cán bộ phụ trách Trung tâm giới thiệu việc làm thị trấn Dã Câu, tất bật giới thiệu việc làm cho nhiều người, hưởng hoa hồng được bộn tiền. Cậu út Ba Hùng hồi học tiểu học lưu ban đến ba, bốn lần, chưa tốt nghiệp tiểu học đã phải dấn thân vào đời, hiện nay làm việc tự do - khóc đám ma chuyên nghiệp, mỗi giờ kiếm được năm chục tệ, lại có cả điện thoại di động để liên hệ công việc, tự do quá đi chứ!
Nhưng bà cụ Hùng tốt số sống chưa qua mùa đông thứ bảy mươi thì đã vội vàng đi gặp ông bà ông vải. Người làng rất ngưỡng mộ, có ba đứa con trai, đứa có quyền, đứa có tiền, cộng với đứa biết khóc, đám tang của bà cụ Hùng chắc chắn là sẽ nổi đình nổi đám lắm đấy. Thế nhưng linh cữu cụ Hùng đã nằm trong quan tài hai ngày mà vẫn chưa thấy Cả Hùng về. Hai Hùng và Ba Hùng đã có mặt ở nhà, nhưng cũng không nghe thấy tiếng khóc. Mọi người đều thấy buồn rầu.
Thư đã gửi đến chỗ Cả Hùng ngay rồi, mọi người nói có lẽ anh ta bận công vụ quá. Thế là lại bảo ông cậu đến Uỷ ban xã tìm. Lúc đó Cả Hùng đang cầm cốc trà ngồi vắt chân xem báo, thấy ông cậu đến, mới sực nhớ ra, nói: "Cháu cứ băn khoăn tại sao không có người đến đón, thì ra là mẹ cháu qua đời ư?" Hẳn là anh ta đang chờ "xe đưa xe đón về nhà" đấy!
Ở nhà, Hai Hùng và Ba Hùng đang bàn với nhau. Hai Hùng nói: "Khi còn sống mẹ yêu em nhất, em lại khóc khéo nhất, vậy em khóc trước đi".
Ba Hùng muốn khóc, song không tài nào khóc ra tiếng, càng cuống lên càng không khóc được. Mọi người không rõ nguyên nhân, mãi sau Hai Hùng mới sực nhớ ra, đưa cho Ba Hùng tờ một trăm tệ. Vừa nhận tiền, "Ô hô!… Số mẹ khổ quá, mẹ ơi!…". Nước mắt Ba Hùng trào ra như vòi phun.
Hai giờ sau, tiếng khóc của Ba Hùng bỗng dưng ngừng bặt, Hai Hùng lại đưa cho Ba Hùng tám mươi tệ, bảo em khóc hai tiếng đồng hồ nữa. Ba Hùng hỏi:
- Tại sao chỉ có tám mươi tệ?
- Em khóc bốn tiếng, tổng cộng là hai trăm tệ chẵn, anh khấu trừ mười phần trăm mà! - Hai Hùng nói khẽ.
Thời gian tổ chức lễ tang cho bà cụ do Hai Hùng ấn định bắt đầu vào hồi 8 giờ 8 phút ngày mồng 8. Anh Cả Hùng là Chủ tịch xã phát biểu trong lễ truy điệu: "Thưa các vị lãnh đạo, thưa các vị khách quý, thưa các đồng chí! Đầu tiên xin được thay mặt ê kíp của chúng tôi nhiệt liệt hoan nghênh và chân thành cảm ơn các vị đã tới…".
Truyện ngắn của Trần Trấn Lâm (Trung Quốc)
Vũ Phong Tạo dịch
