Để hệ thống các bảo tàng, nhà truyền thống, nhà lưu niệm phát huy hiệu quả

Nhà truyền thống xã Hải Phú (Hải Hậu). Ảnh: Xuân Thu

Về hệ thống nhà truyền thống trên địa bàn tỉnh, tiêu biểu là Nhà truyền thống LLVT tỉnh Nam Định hiện đang lưu giữ và trưng bày 410 tài liệu hiện vật với các chủ đề: Lịch sử mảnh đất, truyền thống đấu tranh cách mạng trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ; trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc hiện nay. Nhà truyền thống Công an tỉnh Nam Định, với nguồn tài liệu, hiện vật phong phú đã truyền tải đầy đủ những nội dung thông tin về truyền thống 65 năm xây dựng và trưởng thành của lực lượng CAND tỉnh Nam Định. Ngoài ra còn có Nhà truyền thống Dệt Nam Định và hệ thống nhà truyền thống cấp xã như: nhà truyền thống xã Hải Trung, Hải Anh, Hải Phú, Hải Minh (Hải Hậu); xã Nghĩa Đồng (Nghĩa Hưng); xã Đồng Sơn (Nam Trực); xã Trực Đại (Trực Ninh); xã Liên Minh (Vụ Bản). Những tài liệu, hiện vật trưng bày tại các nhà truyền thống này đã phần nào phản ánh về lịch sử mảnh đất quê hương và truyền thống đấu tranh cách mạng của mỗi địa phương qua các giai đoạn lịch sử.

Về hệ thống nhà tưởng niệm - nhà lưu niệm gồm: Nhà tưởng niệm các nhà chính trị, nhà khoa học và danh nhân văn hoá, những chiến sĩ cách mạng. Tiêu biểu là nhà lưu niệm, nhà tưởng niệm Cố Tổng Bí thư Trường Chinh được phân bố tại 2 địa điểm là khu lưu niệm Cố Tổng Bí thư Trường Chinh ở xóm 7 làng Hành Thiện, xã Xuân Hồng (Xuân Trường) và Nhà tưởng niệm Cố Tổng Bí thư Trường Chinh tại thị trấn Xuân Trường. Ngoài ra, nhà lưu niệm các đồng chí: Nguyễn Phúc, xã Liên Minh (Vụ Bản), Nguyễn Đức Thuận, xã Quang Trung (Vụ Bản), Giáo sư - Viện sĩ Trần Huy Liệu, TT Gôi (Vụ Bản), nhà thơ Nguyễn Bính, xã Cộng Hoà (Vụ Bản)… Trên thực tế hiện nay, một số bảo tàng, nhà truyền thống, phòng truyền thống được các cơ quan, các tổ chức, cá nhân đầu tư kinh phí cải tạo, xây dựng kiên cố, tách biệt với các thiết chế khác, nội dung trưng bày khá phong phú đa dạng. Tuy nhiên phần lớn cơ sở vật chất, trang thiết bị của một số thiết chế được xây dựng từ những thập kỷ 70, 90 của thế kỷ XX đã và đang bị xuống cấp nghiêm trọng. Công tác kiểm kê, xây dựng hồ sơ khoa học, phương tiện và phương thức bảo quản còn thủ công, thô sơ dẫn đến tình trạng hiện vật bị thất lạc, mối mọt han gỉ. Nội dung trưng bày theo lối truyền thống, không được cải tạo thường xuyên cùng với phương thức tuyên truyền chưa khoa học là những nguyên nhân dẫn đến số lượng khách đến tham quan nghiên cứu còn ít, việc phát huy giá trị của những thiết chế này chưa hiệu quả. Để phát huy giá trị các thiết chế trên, cần có sự quan tâm của cấp uỷ, chính quyền địa phương, của đơn vị quản lý bảo vệ để từng bước hoàn thiện cơ sở vật chất, đội ngũ cán bộ chuyên môn nhằm nâng cao chất lượng hoạt động của các thiết chế văn hoá cơ sở. Mặt khác, ngoài một số bảo tàng, nhà truyền thống, nhà lưu niệm có lịch mở cửa đón khách cụ thể, rõ ràng, còn phần lớn các thiết chế khác chỉ mở cửa vào các ngày lễ lớn, ngày kỷ niệm, do đó chưa phát huy triệt để tác dụng trong việc tuyên truyền, giáo dục truyền thống. Bên cạnh đó cần có sự quan tâm, đầu tư kinh phí xây dựng và cải tạo cơ sở vật chất, phương tiện trưng bày, bảo quản tại các thiết chế đã và đang bị xuống cấp, áp dụng thành tựu khoa học kỹ thuật vào việc trưng bày, bảo quản các tài liệu, hiện vật. Hàng năm, cần mở những lớp đào tạo ngắn ngày để hướng dẫn, truyền đạt những kiến thức về bảo tồn bảo tàng cho đội ngũ cán bộ chuyên môn kiêm nhiệm tại các thiết chế này./.

Thu Trang