Thời gian qua, cùng với phát triển đối tượng tham gia Bảo hiểm xã hội (BHXH), Bảo hiểm y tế (BHYT), Bảo hiểm thất nghiệp (BHTN), Bảo hiểm tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệp (BHTNLĐ-BNN), BHXH tỉnh đã thực hiện đồng bộ các giải pháp giảm nợ đọng BHXH, bảo đảm quyền lợi người lao động .
 |
| Công ty Cổ phần May Thể Thao chuyên nghiệp Giao Yến thực hiện tốt chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế cho người lao động. |
Thực trạng nợ đọng kéo dài
Theo báo cáo của BHXH tỉnh, 9 tháng đầu năm 2022, tổng số tiền chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN của các đơn vị, doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh là 227 tỷ 655 triệu đồng (trong đó 32,4 tỷ đồng của các đơn vị có chủ bỏ trốn, mất tích). Trong đó, khối doanh nghiệp Nhà nước nợ BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ-BNN là 24,319 tỷ đồng; khối doanh nghiệp ngoài quốc doanh nợ 142 tỷ 179 triệu đồng... Qua rà soát, thời gian qua trên địa bàn tỉnh có 34 đơn vị, doanh nghiệp, hộ kinh doanh cá thể nợ BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ-BNN kéo dài (từ 3 tháng trở lên). Trong đó, cá biệt có những doanh nghiệp nợ trên 100 tháng như: Doanh nghiệp Thủ công mỹ nghệ Cao Cường, xã Trực Tuấn (Trực Ninh) thời gian nợ đọng 144 tháng với số tiền gần 600 triệu đồng; Công ty cổ phần xây dựng Nam Trực, thị trấn Nam Giang (Nam Trực) nợ đóng 105 tháng với số tiền gần 1,5 tỷ đồng... Một số doanh nghiệp nợ đọng số tiền đóng BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ-BNN lớn như: Công ty TNHH một thành viên đóng tàu Thịnh Long (Hải Hậu) với số nợ đóng trên 4,6 tỷ đồng; Công ty TNHH HUE VINA thị trấn Thịnh Long (Hải Hậu) nợ đóng gần 6 tỷ đồng... Theo đánh giá của BHXH tỉnh, nguyên nhân doanh nghiệp chậm đóng BHXH, BHYT cho người lao động do 2 năm qua bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh COVID-19, thị trường kinh doanh, chuỗi cung cầu bị đứt gãy; nhiều doanh nghiệp thua lỗ kéo dài... Bên cạnh đó, hiểu biết và ý thức chấp hành pháp luật BHXH, BHYT của nhiều chủ sử dụng lao động chưa tốt. Một số chủ sử dụng lao động nhận thức về trách nhiệm tham gia BHXH, BHYT cho người lao động còn hạn chế, nhất là khu vực ngoài Nhà nước. Bên cạnh đó, có trường hợp người sử dụng lao động cố tình không đóng BHXH, BHYT cho người lao động hoặc chỉ đóng BHXH, BHYT cho số ít người để giảm chi phí cho doanh nghiệp. Thậm chí có doanh nghiệp chấp nhận đóng lãi suất chậm nộp, lạm dụng tiền đóng BHXH, BHYT của người lao động để quay vòng vốn. Một nguyên nhân khác là nhận thức của người lao động về chính sách BHXH, BHYT chưa đầy đủ. Nhiều trường hợp có hiểu biết về chính sách BHXH, BHYT vì sức ép việc làm nên không kiến nghị với chủ sử dụng lao động để bảo vệ quyền lợi. Một số trường hợp người lao động chưa quan tâm đến những lợi ích của chính sách BHXH, BHYT.
Đồng bộ các giải pháp giảm nợ
Trước thực trạng các đơn vị, doanh nghiệp nợ đóng bảo hiểm có chiều hướng gia tăng và diễn biến phức tạp, BHXH tỉnh đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền đến các tầng lớp nhân dân về ý nghĩa, lợi ích khi tham gia BHXH, BHYT; phối hợp với Báo Nam Định, Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh thường xuyên đăng tải các tin, bài tuyên truyền về BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ-BNN. Đặc biệt, BHXH tỉnh tăng cường truyền thông trên môi trường mạng xã hội trên các nhóm Zalo, Facebook với hàng chục nghìn lượt xem mỗi năm. Hàng năm, BHXH tỉnh tổ chức tập huấn, trang bị kiến thức cho toàn bộ nhân viên đại lý thu trên địa bàn về kỹ năng tuyên truyền, vận động người dân tham gia BHXH tự nguyện, BHYT gia đình; quy trình tổ chức hội nghị tuyên truyền chính sách BHXH, BHYT tại cơ sở; chế độ thông tin báo cáo; công tác chăm sóc người tham gia. Thông qua các lớp tập huấn, các nhân viên đại lý thu đều nâng cao ý thức trách nhiệm hoàn thành tốt các chỉ tiêu được giao. Bên cạnh đó, BHXH tỉnh phối hợp chặt chẽ với các sở, ban, ngành, đoàn thể, UBND các huyện, thành phố khảo sát, nắm chắc số lao động đang làm việc tại các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp để tuyên truyền vận động nâng cao nhận thức về BHXH, BHYT. Được chính thức triển khai từ tháng 11-2020 trên phạm vi cả nước, ứng dụng VssID là một sản phẩm thuộc hệ sinh thái chuyển đổi số phục vụ người dân của ngành BHXH. Đến nay, toàn tỉnh có hàng trăm nghìn người gửi hồ sơ đăng ký. Với ứng dụng VssID-BHXH số do BHXH Việt Nam cung cấp, người lao động có thể chủ động theo dõi được quá trình tham gia và lịch sử thụ hưởng các chế độ BHXH, BHYT, BHTN của bản thân. Đồng thời, người lao động cũng thực hiện được vai trò giám sát nghĩa vụ đóng BHXH, BHYT, BHTN của người sử dụng lao động, góp phần công khai, minh bạch thông tin và hạn chế tình trạng nợ đóng BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động của đơn vị, doanh nghiệp. Bên cạnh đó, BHXH tỉnh đã chỉ đạo Phòng Quản lý thu cử cán bộ trực tiếp đến đơn vị gửi thông báo nợ, đối chiếu số liệu thu, nộp với đơn vị. 9 tháng đầu năm nay, Phòng Quản lý thu đã gửi trên 1 nghìn thông báo đối với đơn vị nợ tiền từ 2 tháng trở lên và những đơn vị không thực hiện cam kết trả nợ BHXH. BHXH tỉnh đã mời 89 đơn vị lên làm việc trực tiếp tại trụ sở BHXH tỉnh về công tác thu, nộp BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ-BNN cho người lao động. Trong đó, 40 đơn vị cam kết với BHXH tỉnh nộp tiền bảo hiểm; 11 đơn vị đã nộp số tiền trên 8,5 tỷ đồng khi nhận được thông báo của BHXH tỉnh. Thực hiện công tác thanh tra, từ đầu năm đến nay, BHXH tỉnh đã tổ chức 4 cuộc thanh tra đột xuất 5 đơn vị nợ tiền BHXH. Trong đó 4/5 đơn vị đã nộp hết số nợ hơn 1 tỷ đồng.
Thời gian tới, BHXH tỉnh phối hợp chặt chẽ với các sở, ban, ngành liên quan, các cấp ủy Đảng, chính quyền, các tổ chức đoàn thể đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền chính sách, pháp luật về BHXH, BHYT. Tích cực đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính và ứng dụng công nghệ thông tin trong thực hiện chính sách BHXH, BHYT. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra nhằm xử lý, chấn chỉnh kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT, giảm thiểu tình trạng trốn đóng, nợ đọng BHXH, BHYT, đảm bảo thực hiện tốt công tác thu và mở rộng, phát triển đối tượng./.
Bài và ảnh: Viết Dư
