Y tế cơ sở là nơi gần nhất với người dân, là nơi người dân có thể dễ dàng tiếp cận với các dịch vụ y tế. Những năm qua, tỉnh ta đã tập trung huy động nhiều nguồn lực đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, trang thiết bị y tế, quan tâm đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực, từng bước chuẩn hóa mạng lưới y tế cơ sở, đáp ứng yêu cầu chăm sóc sức khỏe (CSSK) ban đầu cho nhân dân.
 |
| Tiêm vắc-xin phòng bệnh cho trẻ em tại Trạm Y tế xã Nam Thanh (Nam Trực). |
Toàn tỉnh hiện có 226 trạm y tế xã, phường, thị trấn, với tổng số 1.052 cán bộ, nhân viên y tế, trong đó có 196 bác sĩ. Những năm qua, ngành Y tế và các huyện, thành phố đẩy mạnh đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ cho đội ngũ cán bộ y tế cơ sở. Hàng năm, nhiều cán bộ y tế tuyến cơ sở được cử đi học hàm thụ đại học y; đi dự các khóa tập huấn, đào tạo chuyên sâu tay nghề, chuyển giao kỹ thuật mới tại các bệnh viện lớn ở Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh. Bên cạnh đó, Sở Y tế triển khai hiệu quả Dự án giáo dục và đào tạo nhân lực y tế phục vụ cải cách hệ thống y tế tỉnh Nam Định (HPET); tổ chức đào tạo cán bộ y tế xã, phường theo nguyên lý y học gia đình của dự án HPET. Đội ngũ cán bộ, nhân viên các trạm y tế, cộng tác viên y tế thôn xóm thường xuyên được tập huấn, bồi dưỡng kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ về cấp cứu, điều trị và phòng chống dịch bệnh; tuyên truyền, vận động phòng, chống dịch bệnh. Ngoài ra, hàng năm, Trung tâm Y tế, Phòng Y tế các huyện, thành phố cử 250-300 lượt cán bộ chuyên môn xuống các trạm y tế xã, phường, thị trấn chuyển giao kỹ thuật lâm sàng; giúp các trạm y tế thực hiện công tác khám chữa bệnh theo đúng quy định; hướng dẫn, phát hiện điều trị và khoanh vùng dịch bệnh; hướng dẫn kỹ năng tuyên truyền đến người dân thực hiện nếp sống văn minh, giữ vệ sinh môi trường… Chất lượng chuyên môn của đội ngũ y, bác sĩ tại cơ sở ngày càng được nâng lên rõ rệt. Đến nay, 186/226 trạm y tế xã, phường, thị trấn có bác sĩ, đạt tỷ lệ 81,2% (trạm y tế có 2 bác sĩ). Toàn tỉnh có 3.701 thôn, tổ dân phố (đạt 100%) có nhân viên y tế hoạt động. Các trạm y tế cấp xã thực hiện được tối thiểu 60% danh mục kỹ thuật của tuyến xã; 100% trạm y tế xã, thị trấn có nữ hộ sinh trình độ trung cấp trở lên, đảm nhận công tác CSSK sinh sản.
Cùng với nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, trạm y tế các xã, phường, thị trấn được đầu tư xây dựng mới, cải tạo nâng cấp cơ sở vật chất đảm bảo đủ số phòng theo quy định để thực hiện tốt các hoạt động chuyên môn; bổ sung trang thiết bị để thực hiện tốt gói dịch vụ y tế cơ bản; chuẩn bị đầy đủ máy móc, trang thiết bị, hóa chất cho công tác y tế dự phòng. Ngoài nguồn ngân sách Nhà nước, ngành Y tế tích cực huy động, tiếp nhận, triển khai hiệu quả các chương trình, dự án viện trợ phi chính phủ nước ngoài như: Dự án Hỗ trợ y tế các tỉnh Đông Bắc Bộ và đồng bằng sông Hồng - Dự án thành phần tỉnh Nam Định (NORRED); Dự án HPET hợp phần 3 triển khai các hoạt động nhằm nâng cao năng lực và hiệu quả hoạt động của đội ngũ làm công tác CSSK ban đầu và y tế dự phòng theo nguyên lý y học gia đình. Hệ thống y tế cơ sở được hoàn thiện, sắp xếp lại cơ cấu tổ chức theo hướng tinh gọn, hiệu quả, thực hiện tốt chức năng CSSK ban đầu cho nhân dân; sử dụng phần mềm HIS trong khám chữa bệnh, thanh toán BHYT, phần mềm báo cáo bệnh truyền nhiễm và hệ thống quản lý thông tin tiêm chủng theo chỉ đạo của Bộ Y tế... Tính đến nay, số lũy tích toàn tỉnh có 223/226 xã, phường đạt Bộ tiêu chí quốc gia về y tế, đạt tỷ lệ 98,67%, trong đó 9/10 huyện có 100% xã, thị trấn đạt Tiêu chí quốc gia về y tế gồm: Hải Hậu, Nghĩa Hưng, Giao Thủy, Xuân Trường, Trực Ninh, Vụ Bản, Mỹ Lộc, Nam Trực và Ý Yên. Các trạm y tế xã xây mới hoặc nâng cấp kiên cố, có từ 12-14 phòng chức năng khang trang, sạch đẹp; đảm bảo đầy đủ cơ sở vật chất như các công trình phụ trợ, nhà công vụ, bể nước, tường rào, công trình vệ sinh. Năm 2021, có 221/226 Trạm y tế xã, thị trấn thuộc 10 Trung tâm Y tế huyện bổ sung danh mục trang thiết bị, đạt tỷ lệ 97,78%... Trang thiết bị khám chữa bệnh tại các trạm y tế đạt quy định của Bộ Y tế đảm bảo thực hiện tốt các hoạt động chuyên môn, các gói dịch vụ y tế cơ bản; chuẩn bị đầy đủ máy móc, trang thiết bị, hóa chất cho công tác y tế dự phòng.
Được sự quan tâm, đầu tư đồng bộ cả về nguồn nhân lực và cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế, những năm qua, hệ thống y tế cơ sở được hoàn thiện, sắp xếp lại cơ cấu tổ chức theo hướng tinh gọn, hiệu quả đã nâng cao năng lực, phát huy vai trò trong CSSK ban đầu cho nhân dân. Chất lượng dịch vụ y tế tại tuyến cơ sở đã có bước chuyển biến mới, người dân được hưởng các dịch vụ CSSK ban đầu ngay tại địa phương, có điều kiện tiếp cận và sử dụng các dịch vụ y tế có chất lượng, chi phí phù hợp với khả năng tài chính. Hàng năm, số lượt người đến khám, chữa bệnh ở trạm y tế xã, thị trấn tăng lên, đạt trên 1,4 triệu lượt bệnh nhân/năm, đảm bảo an toàn trong điều trị, giảm tải số bệnh nhân vượt tuyến. Mạng lưới y học cổ truyền tại trạm y tế được củng cố; công tác khám, điều trị và hướng dẫn người dân sử dụng thuốc nam trong phòng và điều trị bệnh được các trạm y tế thực hiện hiệu quả; khám, chữa bệnh bằng phương pháp Đông y không sử dụng thuốc đạt trên 20% tổng số ca khám, chữa bệnh. Các trạm y tế thực hiện hiệu quả công tác y tế dự phòng; đặc biệt, trong công tác phòng chống dịch COVID-19 hơn 2 năm qua. Đội ngũ cán bộ, nhân viên, cộng tác viên y tế là một trong những lực lượng nòng cốt “đi từng ngõ, gõ từng nhà” tuyên truyền, vận động, hướng dẫn nhân dân thực hiện các biện pháp phòng chống dịch COVID-19, tiêm vắc-xin phòng COVID-19 khi đến lịch, kiểm soát dịch bệnh, thích ứng trong tình hình mới. Bên cạnh đó, hệ thống y tế cơ sở tiếp tục thực hiện hiệu quả các dự án thuộc chương trình mục tiêu y tế - dân số, phòng chống một số bệnh truyền nhiễm nguy hiểm: sốt xuất huyết, sốt rét...; chủ động, thường xuyên giám sát dịch tễ, giám sát véc-tơ truyền bệnh, không để xảy ra dịch và tử vong do dịch. Tăng cường quản lý các chương trình CSSK tâm thần, phòng chống bệnh phong và các bệnh không lây nhiễm: Tim mạch, Đái tháo đường, Ung thư, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và hen phế quản. Duy trì tỷ lệ trẻ trong độ tuổi được tiêm chủng đầy đủ các loại vắc-xin trong chương trình tiêm chủng mở rộng. Đẩy mạnh công tác truyền thông, triển khai các mô hình, đề án về nâng cao chất lượng dân số: Đề án Sàng lọc trước sinh - Sàng lọc sơ sinh; Đề án can thiệp giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh; Đề án kiểm soát dân số vùng biển, đảo và ven biển; Mô hình tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân. Tiếp tục thực hiện tốt công tác CSSK và cải thiện tình trạng dinh dưỡng trẻ em.
Nhằm không ngừng nâng cao chất lượng CSSK ban đầu cho toàn dân, UBND tỉnh chỉ đạo tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền các chỉ thị, nghị quyết của Ban Bí thư, Chính phủ về công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khoẻ nhân dân trong tình hình mới, củng cố và hoàn thiện mạng lưới y tế cơ sở. Tăng cường công tác đào tạo, tập huấn cho cán bộ y tế xã về các lĩnh vực, trong đó chú trọng nâng cao năng lực quản lý và chất lượng khám chữa bệnh. Đẩy mạnh công tác xã hội hóa các hoạt động y tế, tạo nguồn lực đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, trang thiết bị cho các trạm y tế. Đổi mới mạnh mẽ cơ chế và phương thức hoạt động của y tế cấp xã để thực hiện vai trò là tuyến đầu trong phòng bệnh, CSSK người dân. Triển khai hoạt động của các trạm y tế tuyến xã theo nguyên lý y học gia đình, kết nối y tế cơ sở với các phòng khám tư nhân, phòng chẩn trị đông y; thực hiện tốt hoạt động dự phòng, khám sàng lọc, phát hiện sớm và kiểm soát bệnh tật. Tiếp tục triển khai và sớm hoàn thiện sổ sức khỏe điện tử đến từng người dân. Cập nhật các thông tin, chỉ số sức khoẻ của người dân khi đi khám sức khỏe, khám, chữa bệnh vào sổ sức khỏe điện tử. Thực hiện lộ trình phù hợp, từng bước thực hiện để tiến tới mọi người dân đều được theo dõi, quản lý sức khỏe, khám và CSSK định kỳ ít nhất mỗi năm một lần./.
Bài và ảnh: Minh Tân
