Trước thực trạng xuất hiện một số thanh, thiếu niên, học sinh có biểu hiện vi phạm pháp luật về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ, gây gổ đánh nhau..., các cơ quan chức năng trong tỉnh đã quyết định mở rộng hình thức tuyên truyền, phổ biến pháp luật. Trong đó, phiên tòa giả định do Tỉnh Đoàn phối hợp với Viện Kiểm sát nhân dân (KSND) tỉnh tổ chức đã mang lại hiệu quả thiết thực, góp phần nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật cho đoàn viên, thanh niên.
 |
| Phiên tòa giả định tuyên truyền pháp luật phòng, chống bạo lực học đường cho học sinh Trường THPT A Hải Hậu tháng 4-2022. |
Phiên tòa giả định được tổ chức tại Trường THPT A Hải Hậu (Hải Hậu) tháng 4-2022 thu hút sự quan tâm của đông đảo đoàn viên, thanh niên. Theo cáo trạng, khoảng 17 giờ 30 phút, tại quán nước nhà anh Đức ở thôn Tiền, xã Nam Toàn, huyện Nam Ninh đã xảy ra vụ xô xát giữa thanh niên. Cho rằng Nguyễn Văn Toàn trêu bạn gái của mình, Nguyễn Hữu Dương sinh năm 2004 dùng hung khí gây thương tích cho Nguyễn Văn Toàn với tỉ lệ 35%. Hành động của Nguyễn Hữu Dương bị Viện KSND tỉnh quyết định truy tố về tội “Giết người” theo điểm n khoản 1 điều 123 của Bộ luật Hình sự. Tại phiên tòa, bị cáo Dương chịu mức án 5 năm 6 tháng tù giam và phạt tiền 120 triệu đồng bồi thường cho bị hại. Quá trình diễn ra phiên tòa giả định, các tình tiết trong vụ án đã thực sự lôi cuốn đối với học sinh, giáo viên và mọi người tham dự. Em Nguyễn Hoàng Minh, học sinh Trường THPT A Hải Hậu cho biết: “Em thấy phiên tòa giả định rất ý nghĩa, giúp chúng em hiểu thêm các quy định của pháp luật. Qua phiên tòa, chúng em rút ra quyết định, dù hai người có xảy ra hiểu lầm gì cũng nên ngồi lại với nhau để giải quyết mâu thuẫn, không nên dùng hung khí tấn công đối tượng. Chúng em mong sẽ được tham dự nhiều hơn những hoạt động như thế này để bổ sung thêm nhiều kiến thức pháp luật bổ ích...”. Còn đối với đoàn viên Phạm Thị Giang, xã Hải Đông cho biết, việc tuyên truyền pháp luật thông qua phiên tòa giả định rất thiết thực và hiệu quả hơn tuyên truyền bằng pa-nô, áp phích hay băng rôn. Tuy là phiên tòa giả định nhưng các hình thức tố tụng như một phiên tòa thật sự, bởi những quy định pháp lý được đan cài trong tình tiết vụ án cũng như trong phần luận tội của đại diện Viện KSND vừa dễ hiểu, dễ nhớ, rất cụ thể về các điều luật cũng như tình huống đã gặp phù hợp với nhận thức của học sinh. Bên cạnh đó, những phát biểu luận tội của đại diện Viện KSND, các ý kiến của Hội đồng xét xử đã giúp học sinh cùng những người tham dự phiên tòa nhận thức rõ hành vi sai phạm của bản thân ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe của người khác, tình hình an ninh trật tự xã hội. Phiên tòa giả định không chỉ dừng lại ở việc “sân khấu hóa” những vụ án, tình huống pháp lý mà sau khi kết thúc phiên tòa giả định, đoàn viên, thanh niên tham dự sẽ được tham gia giao lưu hỏi đáp liên quan đến các nội dung, tình tiết của phiên tòa giả định vừa xem và các vấn đề pháp lý khác thường gặp trong cuộc sống. Phần giao lưu diễn ra rất sôi nổi và nhận được sự hưởng ứng nhiệt tình của mọi người; qua đó giúp nâng cao chất lượng trong công tác tuyên truyền pháp luật. Cô giáo Trần Thị Thu Hà, Phó Bí thư đoàn Trường THPT A Hải Hậu cho biết, thực tế cho thấy có rất nhiều kênh để tuyên truyền về pháp luật cho học sinh nhưng không phải hình thức nào cũng thực sự hiệu quả. Với hình thức tuyên truyền bằng “sân khấu hóa” những vụ án, tình huống xảy ra trong thực tế, phiên tòa giả định đã làm mềm hóa những quy định của pháp luật, nội dung truyền tải đến được từng đoàn viên, thanh niên bởi những tình huống được xây dựng trên cơ sở các câu chuyện có thật xảy ra thường ngày. Thay vì phải tiếp cận những điều khoản, quy định của pháp luật một cách khô khan thì học sinh sẽ nhớ đến hành vi vi phạm của bị cáo trong buổi xét xử, từ đó tránh những vi phạm tương tự, góp phần nâng cao ý thức và hình thành thói quen, kỹ năng ứng xử đúng với quy định của pháp luật.
Thực tế triển khai các phiên tòa giả định ở tại các trường THPT trên địa bàn toàn tỉnh cho thấy, mô hình hoạt động sáng tạo, có nhiều ý nghĩa trong việc tuyên truyền pháp luật, được dư luận địa phương quan tâm, đánh giá cao. Qua đó, góp phần quan trọng tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật đối với đoàn viên, thanh niên và nâng cao hiệu quả phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc” trên địa bàn toàn tỉnh. Đồng chí Triệu Văn Thái, TUV, Bí thư Tỉnh Đoàn cho biết: “Phiên tòa giả định đầu tiên của năm 2022 tổ chức nhưng đã tạo hiệu ứng sâu rộng trong tuyên truyền, giáo dục pháp luật cho đoàn viên, thanh niên. Sau khi tổ chức điểm, Ban Thường vụ Tỉnh Đoàn đã họp đánh giá, rút kinh nghiệm, đồng thời xây dựng kế hoạch tổ chức nhiều phiên tòa giả định tại các trường THPT trên địa bàn tỉnh với các tiêu chí nâng cao chất lượng phiên tòa, đa dạng hóa các loại tội phạm trong vụ án và địa điểm tổ chức phiên tòa để đưa pháp luật đến gần hơn với người dân, đặc biệt là đoàn viên, thanh niên”./.
Bài và ảnh: Văn Huỳnh
