Các kỳ thi chọn học sinh giỏi (HSG) cấp tỉnh, cấp quốc gia được tổ chức hàng năm nhằm động viên, khuyến khích người dạy và người học phát huy “năng lực sáng tạo”, dạy giỏi, học tốt; phát hiện người học có năng khiếu về môn học để tạo nguồn bồi dưỡng, đào tạo; đồng thời góp phần thúc đẩy việc cải tiến, nâng cao chất lượng dạy và học, chất lượng công tác quản lý, chỉ đạo của các cấp quản lý giáo dục.
Năm 2022, mặc dù chịu ảnh hưởng lớn của dịch COVID-19 nhưng giáo viên, học sinh toàn tỉnh đã nỗ lực vươn lên, tiếp tục ghi dấu ấn trong kỳ thi HSG quốc gia năm học 2021-2022 với 68/92 học sinh dự thi đoạt giải, gồm: 4 giải Nhất, 20 giải Nhì, 29 giải Ba và 15 giải Khuyến khích, đóng góp tích cực vào thành tích chung của giáo dục và đào tạo (GD và ĐT) cả nước. Tại kỳ thi HSG cấp tỉnh năm học 2021-2022, toàn tỉnh có 2.362/3.984 học sinh dự thi đoạt giải, gồm: 114 giải Nhất, 729 giải Nhì, 834 giải Ba, 685 giải Khuyến khích. Kết quả này không chỉ khẳng định nền tảng vững chắc của giáo dục mũi nhọn Nam Định; đánh dấu sự cố gắng, thích ứng của giáo viên, học sinh trong bối cảnh dịch COVID-19 gây khó khăn cho việc dạy và học, mà còn tạo động lực thúc đẩy các đơn vị trong toàn ngành nâng cao chất lượng giáo dục.
 |
| Lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào tạo trao thưởng cho các đội tuyển học sinh giỏi Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong tập huấn bồi dưỡng tham dự kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia năm học 2021-2022. |
Với định hướng “Đào tạo mũi nhọn song hành với giáo dục toàn diện” trong chiến lược phát triển giáo dục của tỉnh, bên cạnh bảo đảm chất lượng giáo dục đại trà, các cơ sở giáo dục luôn chú trọng các giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục mũi nhọn. Các trường học đã chủ động đề ra nhiều giải pháp tích cực, đồng bộ đẩy mạnh công tác quản lý, phát huy năng lực sáng tạo của giáo viên và học sinh trong công tác bồi dưỡng HSG, gắn với yêu cầu nâng cao chất lượng giáo dục đại trà, giáo dục toàn diện. Toàn ngành đẩy mạnh phong trào thi đua “Đổi mới, sáng tạo trong dạy và học”, tổ chức cho học sinh tham gia nhiều sân chơi trí tuệ, các cuộc giao lưu với nhiều hình thức phù hợp, tạo điều kiện cho học sinh, giáo viên phấn đấu, khẳng định năng lực, bản lĩnh, tính sáng tạo. Có thể kể đến các cuộc thi như: thi Hùng biện tiếng Anh, thi Khoa học kỹ thuật và ngày hội STEM, thi Toán học Hà Nội mở rộng HOMC, thi Olympic quốc tế Toán học SEAMO vòng quốc gia; thi Quốc tế Khoa học, Toán và Tiếng Anh ASIMO vòng quốc gia… Đồng thời, Sở GD và ĐT chỉ đạo các nhà trường tích cực đổi mới phương pháp dạy học gắn liền với đổi mới kiểm tra, đánh giá theo hướng phát triển năng lực, phẩm chất học sinh; triển khai thực hiện các mô hình giáo dục mới, phương pháp dạy học tích cực, đa dạng hóa các hoạt động giáo dục và hình thức tổ chức dạy học. Kinh nghiệm phát triển giáo dục mũi nhọn ở các nhà trường là: Khi xây dựng các đội tuyển HSG, các trường vừa chú trọng nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, giáo dục thể chất và bồi dưỡng nhân cách người học; vừa tạo điều kiện để học sinh phát triển năng lực tư duy độc lập, sáng tạo; kỹ năng thực hành, tăng khả năng hoạt động thực tiễn. Bên cạnh đó, lựa chọn học sinh có năng lực vượt trội về chính môn đó và vững kiến thức các môn còn lại. Bởi năng lực học tập tốt các môn học sẽ giúp các em có phương pháp tư duy, cách tiếp cận kiến thức tốt, tâm lý vững vàng, nhanh chóng làm chủ nội dung kiến thức phục vụ cho các kỳ thi HSG. Đặc biệt, trong bối cảnh dịch COVID-19, các nhà trường chỉ đạo các tổ chuyên môn, các đội tuyển xây dựng kế hoạch dạy học chi tiết. Các kế hoạch dạy học luôn được điều chỉnh đảm bảo chất lượng giáo dục và phù hợp điều kiện thực tế. Công tác bồi dưỡng HSG, lịch dạy của giáo viên được thực hiện một cách nghiêm túc theo kế hoạch đề ra. Giáo viên dạy các đội tuyển hướng dẫn học sinh tìm kiếm tài liệu từ các nguồn, phân loại và sử dụng một cách có hiệu quả; đồng thời đẩy mạnh kiểm tra, đánh giá để phát hiện những học sinh thực sự có năng khiếu để bồi dưỡng, tuyển chọn vào các đội dự tuyển. Ở Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong, để nâng cao chất lượng giáo dục mũi nhọn, bên cạnh việc đẩy mạnh phong trào thi đua “Dạy tốt - Học tốt”, Ban Giám hiệu nhà trường đã đề ra kế hoạch, mục tiêu và các giải pháp thực hiện cụ thể, phát huy những kinh nghiệm dày dặn trong quá trình xây dựng trường kết hợp cập nhật khai thác các xu thế mới trong dạy và học. Từ những việc làm cụ thể, thiết thực chất lượng dạy và học của trường không ngừng được nâng cao, học sinh của trường luôn là nòng cốt đội tuyển thi chọn HSG quốc gia của tỉnh. Thầy Nguyễn Thành Trung, lãnh đội HSG quốc gia môn Địa lý, Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong cho biết: Năm học 2021-2022 do tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp, phần lớn thời gian học tập của thầy và trò đều là online. Tuy nhiên, trong khó khăn như vậy, tinh thần tự học, tự bồi dưỡng của các em học sinh lại được phát huy cao độ; học sinh luôn chủ động tìm hiểu các tài liệu tham khảo từ thầy cô, từ thư viện trường và mạng internet để trau dồi kiến thức cho bản thân. Về phía giáo viên lãnh đội, giáo viên vận dụng linh hoạt các hình thức dạy học online trong bối cảnh tình hình dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp. Bên cạnh việc truyền thụ kiến thức cho học sinh, giáo viên cũng tăng cường việc giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm, thậm chí là tâm sự về các vấn đề khác ngoài học tập để tạo không khí vui vẻ cho học sinh, tránh tình trạng căng thẳng vì ngồi học trước máy tính kéo dài. Sở GD và ĐT, Ban Giám hiệu nhà trường luôn quan tâm cả về vật chất và tinh thần cho các em trong đội tuyển (tổ chức gặp mặt, tặng quà động viên; trong điều kiện dịch bệnh, nhà trường đã sắp xếp khu ăn, ở tập trung cho học sinh đội tuyển ở ký túc xá để hạn chế tối đa nguy cơ lây nhiễm dịch trong thời gian ôn luyện).
Với những nỗ lực đó của toàn ngành, đặc biệt là ở giáo dục mũi nhọn, 6 năm học gần đây, tỉnh ta có trên 500 HSG đoạt giải quốc gia (đạt 84,4%); 11 Huy chương Olympic quốc tế (3 Vàng, 3 Bạc, 5 Đồng); điểm bình quân thi tốt nghiệp THPT luôn đứng trong nhóm 3 địa phương dẫn đầu cả nước; các cuộc thi, hội thi, các phong trào thi đua đều đạt thành tích nổi bật. Đặc biệt, trong 3 năm học 2019-2020, 2020-2021, 2021-2022, thực hiện mục tiêu “kép” vừa phòng, chống dịch COVID-19, vừa hoàn thành nhiệm vụ dạy học hiệu quả, thành tích của học sinh tỉnh ta tại các sân chơi trí tuệ, các kỳ thi HSG quốc gia, quốc tế đã ngày càng khẳng định vị thế chất lượng giáo dục. Kết quả đó đã khẳng định hướng đi đúng của công tác tuyển chọn, bồi dưỡng, đào tạo “mũi nhọn” từ cơ sở của ngành GD và ĐT; là sự năng động, sáng tạo của các nhà trường, của đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, cùng tinh thần nỗ lực phấn đấu của học sinh. Đây cũng là kết quả của sự quan tâm, chăm lo của các cấp ủy đảng, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể và các bậc phụ huynh. Đó là cơ sở vững chắc để tỉnh ta tiếp tục nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương./.
Bài và ảnh: Minh Thuận
