Để góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, những năm qua, Thành ủy, UBND thành phố Nam Định luôn quan tâm, chỉ đạo ngành chức năng, các phường, xã thực hiện hiệu quả các giải pháp nâng cao chất lượng dân số.
 |
| Phụ nữ mang thai kiểm tra sức khỏe, tiêm phòng uốn ván tại Trạm Y tế phường Ngô Quyền. |
UBND thành phố kiện toàn Ban chỉ đạo công tác dân số - kế hoạch hóa gia đình (KHHGĐ), phân công nhiệm vụ cho các thành viên Ban chỉ đạo, xây dựng kế hoạch hoạt động chương trình dân số - KHHGĐ thành phố hàng năm; thực hiện Chiến lược dân số thành phố Nam Định đến năm 2030; chỉ đạo triển khai Chương trình củng cố, phát triển và nâng cao chất lượng dịch vụ KHHGĐ, tiếp tục triển khai các đề án nâng cao chất lượng dân số. Trong bối cảnh dịch COVID-19, không thể tổ chức các hoạt động tuyên truyền tập trung đông người như hội nghị, hội thảo, thành phố Nam Định đẩy mạnh công tác tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, pa-nô, khẩu hiệu, truyền thông nhóm nhỏ đảm bảo hiệu quả tuyên truyền và phòng chống dịch. Nội dung tuyên truyền, phổ biến chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, chỉ đạo của UBND tỉnh về công tác dân số như: Nghị quyết số 21-NQ/TW ngày 25-10-2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về công tác dân số trong tình hình mới; Pháp lệnh Dân số, Nghị định 114 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính về chính sách dân số - KHHGĐ; Kế hoạch số 32/KH-UBND, ngày 9-3-2021 của UBND tỉnh về kế hoạch hành động của tỉnh Nam Định thực hiện Chiến lược Dân số Việt Nam đến năm 2030, Chương trình Điều chỉnh mức sinh tỉnh Nam Định đến năm 2030… Đài Phát thanh thành phố và hệ thống đài truyền thanh các phường, xã hàng tháng đều xây dựng chuyên mục “Dân số - KHHGĐ”, kịp thời đưa tin, phản ánh các hoạt động triển khai thực hiện các chỉ tiêu kế hoạch công tác dân số - KHHGĐ ở các cơ quan, doanh nghiệp, địa phương; phổ biến kiến thức chăm sóc sức khỏe sinh sản, KHHGĐ tới các tầng lớp nhân dân. Vào các dịp Ngày Dân số thế giới (1-7), Ngày Tránh thai thế giới (26-9), Ngày Quốc tế trẻ em gái (11-10) đều đẩy mạnh truyền thông bằng băng rôn, khẩu hiệu trên các tuyến đường phố chính để thu hút sự quan tâm chú ý của mọi người dân. Trung tâm Y tế thành phố, các phường, xã đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác truyền thông dân số, nhất là khai thác sử dụng các nền tảng ứng dụng công nghệ như mạng xã hội facebook, TikTok với các chủ đề, hình ảnh và nội dung phong phú, đa dạng, đáp ứng nhu cầu thông tin của nhiều nhóm đối tượng, nhất là các bạn trẻ. Hiện nay, công tác tuyên truyền về dân số của thành phố được đăng tải thường xuyên tại tài khoản Facebook “Dân số thành phố Nam Định”, từ 3-5 tin, bài mỗi tháng về công tác dân số - KHHGĐ của các phường, xã, đơn vị. 25 phường, xã đều thiết lập tài khoản Facebook riêng thường xuyên đăng tải thông tin về công tác dân số và kết nối với tài khoản Facebook Dân số thành phố Nam Định và các đơn vị trong toàn ngành Dân số. Năm 2021, hưởng ứng Cuộc thi Thử thách làm tuyên truyền viên dân số trên nền tảng TikTok và cuộc thi sáng tạo video clip “Hiểu về S-Health - Bạn của người cao tuổi”, do Tổng cục KHHGĐ tổ chức, thành phố Nam Định có hàng trăm bài dự thi của cán bộ, cộng tác viên dân số và các bạn trẻ với nhiều hình ảnh, clip về dân số - KHHGĐ, sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục, sức khỏe người cao tuổi… tạo được sức hút và lan tỏa trong cộng đồng mạng. Do dịch COVID-19 diễn biến phức tạp phải hạn chế hội họp đông người, các phường, xã ưu tiên tổ chức tư vấn nhóm nhỏ, hộ gia đình về KHHGĐ, tư vấn về chương trình sàng lọc trước sinh và sơ sinh thông qua tuyên truyền, vận động, phát hiện can thiệp sớm tật bệnh ở thai nhi và sơ sinh, góp phần nâng cao chất lượng dân số, nòi giống cho đối tượng chị em phụ nữ có chồng trong độ tuổi sinh đẻ. Đẩy mạnh việc lồng ghép chương trình Dân số - KHHGĐ vào nội dung hoạt động của các ngành, đoàn thể. Đặc biệt là phát huy hiệu quả kênh truyền thanh phường, xã giúp truyền tải nhiều thông tin về dân số đến người dân. Hàng năm, Trung tâm Y tế thành phố tổ chức tập huấn cập nhật kiến thức, nâng cao trình độ và năng lực truyền thông về công tác dân số - KHHGĐ cho đội ngũ cán bộ chuyên trách dân số của 25 phường, xã, cộng tác viên dân số ở khắp các xóm, tổ dân phố. Đây là lực lượng thường xuyên “đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng đối tượng”, tập trung vào đối tượng trong độ tuổi sinh đẻ, sinh con “một bề” là con gái, tư vấn về chính sách dân số - KHHGĐ, kiến thức chăm sóc sức khỏe sinh sản - KHHGĐ, nghiêm cấm lựa chọn giới tính thai nhi...; vận động mỗi cặp vợ chồng chỉ nên có tối đa 2 con, đảm bảo quyền và trách nhiệm trong sinh con, nuôi dạy con tốt; tổ chức các hoạt động sinh hoạt CLB, sinh hoạt nhóm nhỏ, nói chuyện chuyên đề về dân số - KHHGĐ. Qua đó đã từng bước nâng cao nhận thức và chuyển đổi hành vi về dân số - KHHGĐ của cán bộ, nhân dân trên địa bàn.
Với lợi thế trung tâm của tỉnh, cơ sở vật chất y tế thuận lợi nên các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản, KHHGĐ cho người dân trên địa bàn thành phố cũng được đảm bảo. Trung tâm Y tế thành phố, Trạm y tế các phường, xã duy trì thường xuyên dịch vụ KHHGĐ, đáp ứng đầy đủ, kịp thời, an toàn và thuận tiện các nhu cầu của người dân trên địa bàn. Kết quả năm 2021, thành phố Nam Định có thêm 6.257 cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ chấp nhận sử dụng các biện pháp tránh thai hiện đại để thực hiện KHHGĐ, hoàn thành kế hoạch được giao. Trong đó: 700 ca đặt dụng cụ tử cung, 2.237 người uống thuốc tránh thai, 300 người tiêm thuốc tránh thai, trên 3.000 người sử dụng bao cao su. Tổ chức khám phụ khoa và chăm sóc sức khỏe sinh sản cho hàng nghìn lượt phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ, phát hiện và điều trị các bệnh phụ khoa, bảo vệ sức khỏe phụ nữ. Với những biện pháp thiết thực, hiệu quả, những năm qua, tỷ lệ tăng dân số tự nhiên, tỷ lệ giảm sinh và tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên ở thành phố Nam Định có những chuyển biến tích cực. Tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh được kiểm soát… Năm 2021, toàn thành phố có 3.033 trẻ được sinh ra, giảm 8 trẻ so với năm 2020; tỷ suất sinh đạt 11,99%o, giảm 0,1%o so với năm 2020; tỷ số giới tính khi sinh là 114,5 bé trai/100 bé gái; tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên là 12,39%, giảm 0,3% so với năm 2020. Tỷ lệ phát triển dân số tự nhiên là 0,8%.
Bên cạnh đó, thành phố Nam Định tiếp tục triển khai có hiệu quả các đề án, mô hình nâng cao chất lượng dân số như: Chương trình mở rộng tầm soát, chẩn đoán, điều trị một số bệnh, tật trước sinh và sơ sinh; vận động thanh niên thực hiện tư vấn và khám sức khoẻ trước khi kết hôn, không tảo hôn; vận động, tư vấn phụ nữ mang thai thực hiện tầm soát, chẩn đoán, điều trị một số bệnh, tật trước sinh; trẻ sơ sinh được thực hiện tầm soát, chẩn đoán, điều trị một số bệnh bẩm sinh. Đề án “Kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh” thường xuyên tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, mạng xã hội, tạo dư luận xã hội đồng thuận hưởng ứng công tác kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh, phê phán các hành vi lựa chọn giới tính thai nhi. Triển khai các mô hình hỗ trợ, can thiệp nâng cao vai trò, vị thế của phụ nữ và trẻ em gái trong gia đình, cộng đồng và xã hội. Đề án “Tư vấn và chăm sóc người cao tuổi dựa vào cộng đồng” đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, nói chuyện chuyên đề liên quan đến sức khỏe của người cao tuổi; thành lập mạng lưới tuyên truyền viên, CLB người cao tuổi giúp đỡ người cao tuổi; tổ chức khám sức khỏe định kỳ cho người cao tuổi và tư vấn cho người cao tuổi tự chăm sóc sức khỏe, huy động mỗi gia đình và cộng đồng chăm sóc sức khỏe người cao tuổi.
Năm 2022, thành phố Nam Định phấn đấu thực hiện mục tiêu nâng cao chất lượng dân số, giảm tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên, giảm tỷ lệ mất cân bằng giới tính khi sinh, duy trì mức sinh thấp hợp lý; đẩy mạnh công tác tuyên truyền chính sách, pháp luật về dân số - sức khỏe sinh sản, dân số và phát triển, bình đẳng giới với nội dung, hình thức và cách tiếp cận phù hợp với từng nhóm đối tượng, nhất là đối tượng trong độ tuổi sinh đẻ, đặc biệt chú trọng tuyên truyền trên mạng xã hội. Làm tốt công tác chăm sóc sức khỏe sinh sản, chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ sơ sinh, người cao tuổi. Tiếp tục triển khai hiệu quả các đề án, mô hình nhằm nâng cao chất lượng dân số, góp phần đảm bảo chất lượng nguồn nhân lực cho phát triển./.
Bài và ảnh: Minh Tân
