Thời gian qua, dù dịch COVID-19 diễn biến phức tạp nhưng các trạm y tế trên địa bàn tỉnh vẫn đảm bảo duy trì thực hiện chương trình tiêm chủng mở rộng (TCMR) thường xuyên theo lịch an toàn. Chương trình TCMR được thực hiện nhiều năm qua trên địa bàn tỉnh với tỷ lệ ngày càng tăng cao đã góp phần nâng cao hiệu quả phòng, chống các loại bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như: Lao, viêm gan B, bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm phổi, viêm màng não do vi khuẩn Hib, bệnh tả, thương hàn; đẩy lùi và thanh toán nhiều bệnh dịch nguy hiểm.
 |
| Khám sàng lọc trước khi tiêm chủng cho trẻ tại Trạm Y tế phường Ngô Quyền (thành phố Nam Định). |
Chị Nguyễn Thị Bích, phường Lộc Vượng (thành phố Nam Định) cho biết: Chị có 2 con, cháu lớn 7 tuổi và cháu bé gần 3 tuổi. Cả 2 cháu đều được tiêm các mũi vắc-xin cơ bản theo hướng dẫn của bác sĩ tại trạm y tế phường. Cùng với đó chị cho con thực hiện đầy đủ các lần uống vitamin A liều cao theo Chương trình Y tế quốc gia, thực hiện nuôi con bằng sữa mẹ đến 18 tháng tuổi và cho ăn uống đủ chất dinh dưỡng, do đó con chị phát triển rất tốt về trí lực và thể lực; ít khi mắc bệnh theo mùa phải đi viện điều trị. Chị Bích cho rằng, tiêm phòng đầy đủ là lựa chọn tốt nhất để trẻ em có sức đề kháng tốt, bảo vệ sức khỏe.
Trên địa bàn phường Lộc Vượng hàng tháng, có trên 100 trẻ cần được tiêm chủng theo chương trình TCMR miễn phí của Bộ Y tế. Để chuẩn bị cho ngày tiêm phòng vắc-xin cho trẻ em định kỳ, cán bộ, nhân viên trạm y tế phường phối hợp với nhân viên y tế thôn, xóm rà soát danh sách trẻ, thông báo lịch tiêm cho trẻ đến từng gia đình; đồng thời tuyên truyền trên hệ thống truyền thanh cơ sở về lợi ích của việc tiêm chủng, các nội dung, hướng dẫn của Sở Y tế về công tác tiêm chủng. Tại nơi tiêm, trẻ được kiểm tra sức khỏe trước khi tiêm; bố trí phòng theo dõi phản ứng sau tiêm 30 phút, khi trẻ về nhà nhân viên y tế đều dặn kỹ gia đình tiếp tục theo dõi sức khỏe của trẻ theo đúng quy trình… Nhờ đó, nhiều năm qua, trên địa bàn phường không để xảy ra sai sót, tai biến sau tiêm chủng cho trẻ em. Tỷ lệ trẻ thực hiện chương trình TCMR đạt gần 100%; các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm ở trẻ em được khống chế hiệu quả.
Theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, chương trình TCMR được duy trì triển khai tại tỉnh ta từ nhiều năm nay và đã khẳng định được hiệu quả và tính ưu việt trong việc phòng các bệnh truyền nhiễm. Những năm qua, tỷ lệ trẻ em được tiêm chủng đầy đủ các mũi cơ bản trên địa bàn tỉnh đạt trên 95%. Tuy nhiên, từ năm 2020, do ảnh hưởng của dịch COVID-19, công tác TCMR cũng gặp nhiều khó khăn. Nhất là trong các đợt cao điểm dịch bệnh COVID-19, một số địa bàn dân cư phải thực hiện phong tỏa, nhiều gia đình phải thực hiện cách ly y tế, lịch tiêm chủng bị chậm lại; một số phụ huynh e ngại không đưa con đi tiêm chủng đúng lịch. Để duy trì tỷ lệ trẻ trong độ tuổi được tiêm chủng đầy đủ, Sở Y tế chỉ đạo các phòng chức năng, y tế các tuyến tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng; tuyên truyền tại cộng đồng giúp các bậc phụ huynh hiểu rõ các mũi trong chương trình TCMR là rất thiết thực, việc thực hiện đầy đủ là quyền và trách nhiệm nhằm phòng bệnh, đảm bảo sức khỏe cho con em mình, góp phần cùng cộng đồng ngăn ngừa, thanh toán các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Tư vấn trực tiếp cho người dân về lợi ích của các loại vắc-xin, nhất là một số loại vắc-xin mới được đưa vào chương trình TCMR, lịch tiêm chủng, tính an toàn của vắc-xin. Hướng dẫn người dân cho con em tiêm chủng đầy đủ, đúng lịch và đủ liều; các biện pháp phòng chống dịch COVID-19 khi đưa trẻ đi tiêm chủng. Cùng với công tác tuyên truyền, ngành Y tế triển khai đồng bộ các biện pháp nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động của các điểm tiêm chủng. Hiện nay, toàn tỉnh có trên 250 điểm tiêm chủng, trong đó có 226 điểm tiêm chủng tại các trạm y tế xã, phường, thị trấn và 27 điểm tiêm chủng dịch vụ. Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh và Trung tâm Y tế các huyện, thành phố chỉ đạo các bệnh viện, trạm y tế các xã, phường, thị trấn, chủ động rà soát, củng cố các điểm tiêm chủng đảm bảo các tiêu chuẩn theo quy định. Sở Y tế thường xuyên tổ chức tập huấn, cập nhật kiến thức cho cán bộ y tế tuyến huyện phụ trách công tác tiêm chủng, cán bộ trực tiếp làm công tác tiêm chủng về khám sàng lọc; kỹ thuật tiêm chủng; theo dõi tình trạng và sức khỏe của trẻ sau khi tiêm; xử trí cấp cứu phản ứng sau tiêm chủng theo hướng dẫn tại Thông tư 51/2017 của Bộ Y tế; trang bị đầy đủ các tủ bảo quản, hộp đựng vắc-xin theo quy định. Yêu cầu nghiêm ngặt chỉ những cơ sở tiêm chủng có cán bộ y tế đã được tập huấn, được cấp chứng chỉ và có kỹ năng về xử trí, cấp cứu sau tiêm chủng mới được tiến hành tiêm chủng; tất cả các cơ sở tiêm chủng đều có phác đồ xử trí phản vệ sau tiêm được treo công khai. Sở Y tế tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra trong các chiến dịch tiêm chủng; thực hiện tiếp nhận, tổ chức cung cấp, phân phối vắc-xin đảm bảo an toàn, đầy đủ... Tại các địa phương, công tác thống kê, quản lý chặt chẽ các đối tượng tiêm chủng gồm cả đối tượng sử dụng vắc-xin tiêm chủng mở rộng và tiêm chủng dịch vụ, tránh nhầm lẫn, bỏ sót đối tượng. Các điểm tiêm chủng đều đạt tiêu chí phòng tiêm theo Nghị định 104/2016/NĐ-CP của Chính phủ quy định về hoạt động tiêm chủng; Thông tư 34 của Bộ Y tế quy định chi tiết về hoạt động tiêm chủng. Mặc dù gặp nhiều khó khăn song nhờ sự nỗ lực của cả hệ thống nên tỉnh ta đã cơ bản duy trì tốt, đảm bảo an toàn và hiệu quả trong tiêm chủng. Cung cấp đầy đủ vắc-xin cho các điểm tiêm. Duy trì tỷ lệ trẻ trong độ tuổi được tiêm chủng đầy đủ các loại vắc-xin. 100% các cơ sở tiêm chủng (TCMR và ngoài TCMR) đã quản lý đối tượng trên hệ thống quản lý thông tin tiêm chủng quốc gia. Tính đến hết 31-12-2021, trẻ dưới 1 tuổi tiêm chủng đầy đủ các loại vắc-xin đạt 81,7%; tiêm vắc-xin viêm gan B trước 24 giờ cho trẻ sơ sinh năm 2021 đạt 82,4%; tiêm vắc-xin sởi - rubela cho trẻ từ 18 tháng tuổi đạt 79,0%; tiêm vắc-xin phòng viêm não mũi 3 cho trẻ đạt 84,7%; phụ nữ có thai được tiêm phòng uốn ván đạt 72,7%. Tổ chức tiêm bổ sung vắc-xin phòng bại liệt (IPV) cho trẻ em sinh từ 1-3-2016 đến 28-2-2018 chưa được tiêm vắc-xin bại liệt; kết quả tiêm được 52.102/55.615 trẻ, đạt tỷ lệ 93,7%.
Tiêm chủng là biện pháp phòng bệnh hiệu quả nhất để làm giảm tỷ lệ mắc bệnh và tử vong do bệnh truyền nhiễm. Để tiếp tục phát huy hiệu quả của chương trình TCMR, thời gian tới, Sở Y tế tăng cường năng lực hệ thống quản lý và tổ chức triển khai công tác tiêm chủng thống nhất, đồng bộ và hiệu quả. Tăng cường giám sát, hỗ trợ các bệnh viện, các điểm tiêm chủng thực hiện các biện pháp đảm bảo an toàn tiêm chủng. Đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân về TCMR. Đặc biệt mỗi gia đình cần có trách nhiệm đưa trẻ đi tiêm đúng độ tuổi, đúng lịch, giúp trẻ được bảo vệ sức khỏe một cách tốt nhất, phòng bệnh an toàn trong điều kiện thời tiết, khí hậu và dịch bệnh luôn có những diễn biến phức tạp như hiện nay./.
Bài và ảnh: Minh Tân
