Đẩy mạnh công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập, nhiều năm qua, các cấp hội khuyến học trong tỉnh đã triển khai nhiều cách làm sáng tạo trong xây dựng, duy trì và phát huy hiệu quả quỹ khuyến học nhằm khích lệ tinh thần hiếu học của học sinh; hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi giúp học sinh nghèo, hoàn cảnh khó khăn có cơ hội tiếp tục đến trường.
 |
| Hội Khuyến học tỉnh trao học bổng bằng xe đạp cho học sinh nghèo vượt khó trong tỉnh. |
Trước đây, quỹ khuyến học của xã Nghĩa Thịnh (Nghĩa Hưng) luôn duy trì ở mức 20-30 triệu đồng. Do kinh phí eo hẹp nên các hoạt động hỗ trợ học sinh nghèo, động viên học sinh giỏi của xã còn hạn chế. Dưới sự chỉ đạo của cấp ủy Đảng, Hội Khuyến học xã phát động đến đảng viên, hội viên, và nhân dân tích cực tham gia ủng hộ quỹ khuyến học để hỗ trợ động viên, khen thưởng học sinh học giỏi đạt thành tích cao trong các kỳ thi học sinh giỏi cấp huyện, cấp tỉnh và giáo viên dạy giỏi; cấp học bổng cho học sinh nghèo vượt khó. Trong đó, các chi hội, dòng họ đã kêu gọi, vận động nhân dân, những người con quê hương đang làm ăn sinh sống thành đạt ở khắp mọi miền đất nước ủng hộ quỹ vào các dịp lễ, tết, giỗ tổ. Nhiều dòng họ, thôn xóm xây dựng quỹ bằng nhiều cách như: góp tiền gửi tiết kiệm để trích lãi thưởng cho con cháu thi đỗ đại học, đoạt giải trong các kỳ thi học sinh giỏi, giúp đỡ học sinh nghèo… hoặc vận động những người đỗ đạt, có công ăn việc làm ổn định góp tiền xây dựng quỹ… Với phương thức này, nhiều chi hội đã duy trì và phát triển quỹ từ 10 đến 15 triệu đồng để phát thưởng cho con cháu. Trong đó có một số dòng họ, nhà trường có quỹ từ 50 đến 200 triệu đồng trở lên như dòng họ Đới ở thôn Hải Lạng Trang; họ Bùi, chi hội Văn chỉ ở làng Hưng Lộc; Trường THCS Nghĩa Thịnh… Đặc biệt, với sự ủng hộ của gia đình bà Hoàng Thị Buốt, người con quê hương đang sinh sống tại Hà Nội đã ủng hộ hơn 1,5 tỷ đồng cho Quỹ Khuyến học xã để hàng năm trao thưởng, động viên thầy cô giáo ở các nhà trường, các em học sinh giỏi, học sinh có hoàn cảnh khó khăn. Trong 5 năm qua, quỹ khuyến học của xã luôn duy trì ở mức gần 4 tỷ đồng, trong đó quỹ do Hội Khuyến học xã quản lý là 3,1 tỷ đồng. Do có sự động viên tích cực từ Hội Khuyến học xã đến các chi hội, dòng họ, trong những năm học gần đây, nhiều học sinh đã cố gắng vươn lên trở thành con ngoan trò giỏi, tỷ lệ học sinh thi đỗ vào THPT, đại học ngày càng cao. Từ năm 2016 đến nay, các cấp Hội Khuyến học đã khen thưởng và trao học bổng cho trên 1.500 lượt học sinh và giáo viên với số tiền hàng tỷ đồng.
Huyện Trực Ninh hiện có 790 chi hội và ban khuyến học. Để phong trào khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập ngày càng phát triển, từ nhiều năm qua, Hội Khuyến học các cấp đã xây dựng Quỹ khuyến học động viên, khen thưởng kịp thời những giáo viên và học sinh đạt thành tích cao trong dạy và học; trợ cấp, cấp học bổng cho học sinh có hoàn cảnh khó khăn và đóng góp giúp các nhà trường xây dựng cơ sở vật chất, mua sắm trang thiết bị. Đến nay các cấp Hội đã tích cực vận động nhân dân và các doanh nghiệp, đơn vị, các nhà hảo tâm trong và ngoài huyện đóng góp xây dựng quỹ hội trong toàn huyện trên 12,3 tỷ đồng. Ngoài số tiền huy động xây dựng quỹ, nhiều nhà hảo tâm đã ủng hộ, tài trợ để xây dựng cơ sở vật chất trường học ở các địa phương. Ông Nguyễn Đức Cử, quê ở xã Trực Nội tài trợ cho quỹ khuyến học của xã 200 triệu đồng, quỹ khuyến học dòng họ Nguyễn Đức 500 triệu đồng và ủng hộ 7,5 tỷ đồng để xây dựng Trường Tiểu học Trực Nội đạt chuẩn quốc gia mức độ 2; hội đồng hương xã Trực Cường tại Hà Nội ủng hộ 3,2 tỷ đồng để trùng tu xây dựng Trường Tiểu học Trực Cường; ông Phạm Văn Ngọ ở thị trấn Cát Thành ủng hộ 2 tỷ đồng xây dựng Trường Tiểu học Trực Cát; ông Trần Cao Hương quê xã Trực Khang ủng hộ cho quỹ khuyến học của xã gần 1 tỷ đồng… Nhiều dòng họ đã dùng quỹ cho vay không lấy lãi để học sinh nghèo tiếp tục học tập, sau khi ra trường mới hoàn trả lại vốn cho quỹ. Nhiều hình thức xây dựng quỹ và sử dụng quỹ được các chi hội cơ sở áp dụng hoạt động có hiệu quả. Từ nguồn quỹ khuyến học, trong 5 năm qua, Hội Khuyến học huyện, Hội Khuyến học các xã, thị trấn, các chi hội dòng họ, thôn làng, cơ quan, trường học… đã phát thưởng cho khoảng 10 nghìn lượt học sinh và hàng nghìn lượt giáo viên dạy giỏi, cấp trên 2.000 suất học bổng cho học sinh nghèo, học sinh khuyết tật, học sinh mồ côi cả cha lẫn mẹ với số tiền hàng tỷ đồng.
Trong những năm qua, công tác tuyên truyền, vận động xây dựng Quỹ khuyến học của tỉnh được triển khai sâu rộng với nhiều hình thức phong phú, đa dạng và mang lại hiệu quả thiết thực. Hoạt động của các cấp Hội đã nhận được sự quan tâm chỉ đạo, tạo điều kiện của các cấp ủy Đảng, chính quyền, sự phối hợp, ủng hộ của các ban, ngành, đoàn thể, cá nhân, các nhà tài trợ, doanh nhân, doanh nghiệp. Ở cấp tỉnh hiện có Quỹ Khuyến học Lương Thế Vinh, Quỹ Khuyến học của Hội Khuyến học tỉnh, Quỹ học bổng Hoàng Ngân của Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh, Quỹ học bổng Vòng tay đồng đội của Hội Cựu chiến binh… Ở cấp huyện đã thành lập các Quỹ khuyến học mang tên các danh nhân trong lịch sử gắn với địa phương như: Nguyễn Hiền (Nam Trực), Phạm Văn Nghị (Nghĩa Hưng), Đào Sư Tích (Trực Ninh), Sóng Hồng (Xuân Trường), Trần Bích San (thành phố Nam Định), Tống Văn Trân (Ý Yên), Trần Hưng Đạo (Mỹ Lộc), Lương Thế Vinh (Vụ Bản), Vũ Văn Hiếu (Hải Hậu) với số tiền từ vài trăm triệu đồng đến vài tỷ đồng. 100% các xã, phường, thị trấn có Hội Khuyến học và Quỹ khuyến học; đặc biệt tại các thôn, làng, dòng họ, Quỹ Khuyến học ngày càng được mở rộng về quy mô. Hiện nay, toàn tỉnh có 286 đơn vị khuyến học cơ sở có Quỹ khuyến học từ 100 triệu đến 4 tỷ đồng. Công tác thu - chi Quỹ Khuyến học được công khai, minh bạch, sử dụng hiệu quả, đúng mục đích. Số thu Quỹ trong toàn tỉnh được tăng lên theo từng năm, trong đó 5 năm qua các cấp Hội toàn tỉnh đã thu được gần 200 tỷ đồng; số dư Quỹ hiện tại còn gần 178 tỷ đồng. Bên cạnh đó, các cấp Hội còn vận động các nhà tài trợ hỗ trợ xây dựng trường học, mua trang thiết bị dạy học, hiến đất, tặng tủ sách; khen thưởng kịp thời cho hàng chục nghìn giáo viên, học sinh có thành tích cao trong dạy và học, đạt giải quốc gia và quốc tế; trao hàng trăm nghìn học bổng, tặng hàng nghìn xe đạp, hàng nghìn dụng cụ học tập cho học sinh có hoàn cảnh khó khăn, tàn tật, mồ côi… Trong đó, riêng Quỹ Khuyến học Lương Thế Vinh hiện nay có 36 tỷ đồng; từ năm 2016 đến 2021, Quỹ đã khen thưởng và trao thưởng cho trên 4.900 cán bộ, giáo viên xuất sắc, học sinh giỏi đạt giải các cấp, học sinh mồ côi cả cha mẹ 13 tỷ 300 triệu đồng. Đối với quỹ của Hội Khuyến học tỉnh, 5 năm qua đã huy động được 14 tỷ đồng, đã trao 12.020 suất quà, với tổng số tiền gần 13 tỷ đồng.
Việc duy trì và phát triển Quỹ khuyến học các cấp đã tạo động lực cho học sinh nhất là học sinh nghèo vươn lên trong học tập, rèn luyện góp phần không nhỏ vào sự nghiệp GD và ĐT của tỉnh với thành tích 27 năm liền đứng trong tốp dẫn đầu toàn quốc./.
Bài và ảnh: Hồng Minh
