Các hoạt động từ thiện, nhân đạo ở trong tỉnh ngày càng thu hút nhiều tổ chức, cá nhân tình nguyện, hăng hái tham gia. Bên cạnh tổ chức, cá nhân hoạt động đúng tinh thần công khai minh bạch cũng còn một số lợi dụng từ thiện để trục lợi.
 |
| Nhóm thiện nguyện Thiện Tâm Nam Định trao quà cho trẻ em mồ côi ở xã Yên Đồng (Ý Yên). |
Thời gian qua, nhiều tổ chức, cá nhân trong tỉnh đã làm tốt vai trò cầu nối giữa các nhà hảo tâm đến bệnh nhân nghèo, mắc bệnh nan y, học sinh mồ côi, người già neo đơn… bằng nhiều phần quà, học bổng, tiền chữa bệnh, những bữa cơm miễn phí... Các hoạt động từ thiện hầu hết được tiếp nhận và thực hiện rõ ràng các khoản ủng hộ, theo từng đợt và kết thúc đợt nào, được đưa công khai trên mạng xã hội như zalo, fecebook, điện thoại, giúp các nhà hảo tâm nắm bắt được cụ thể. Nhóm thiện nguyện Thiện Tâm mới đi vào hoạt động từ năm 2016 nhưng đến nay đã giúp đỡ được rất nhiều hoàn cảnh khó khăn, trong đó có học sinh, người già neo đơn trong và ngoài tỉnh. Thông qua mạng xã hội facebook, nhóm đã kết nối được nhiều người có tấm lòng thơm thảo và biết thêm nhiều hoàn cảnh khó khăn cần giúp đỡ. Đến nay, nhóm đã có tới hơn 5.000 thành viên, có thể không biết mặt nhau nhưng đều có chung tấm lòng. Tất cả số tiền và hiện vật đóng góp của các thành viên đều được công khai trên trang facebook của nhóm. Số tiền ủng hộ ngày càng cao và nhóm đã có kinh nghiệm và kế hoạch triển khai cụ thể hơn đối với từng trường hợp và chương trình từ thiện. Trung bình mỗi năm, nhóm trao học bổng, tiền hỗ trợ hàng tháng cho khoảng 10-20 trường hợp học sinh nghèo, học sinh mồ côi, người già neo đơn và hàng trăm suất quà cho các hộ nghèo và những hoàn cảnh khó khăn bất hạnh vào dịp Tết Nguyên đán với số tiền hàng trăm triệu đồng.
Nhóm Thiện nguyện kết nối yêu thương Giao Thủy thành lập được hơn 4 năm. Xuất phát từ tấm lòng thiện tâm, các thành viên trong nhóm đã tập hợp, tìm đến nhau để cùng chung ý nguyện giúp đỡ, san sẻ với những hoàn cảnh khó khăn trong cuộc sống trên địa bàn huyện Giao Thủy và Xuân Trường. Tất cả các hoạt động từ thiện đều được các thành viên tìm hiểu kỹ từng đối tượng, từng chương trình để bỏ tiền túi và kêu gọi các mạnh thường quân giúp đỡ. Số tiền thu được cũng như hỗ trợ đều được công khai trên facebook. Nhân dịp Tết Nguyên đán Tân Sửu 2021, nhóm đã phối hợp với Báo điện tử Tài nguyên - Môi trường trao tặng 150 suất quà, mỗi suất 300 nghìn đồng cho các gia đình có hoàn cảnh khó khăn, trẻ mồ côi, khuyết tật tại xã Giao Tiến. Chung tay phòng chống dịch bệnh COVID-19, nhóm đã trao 3.000 khẩu trang cho Trung tâm Y tế huyện Giao Thủy; tặng 50 suất quà, mỗi suất trị giá 300 nghìn đồng cho các xã, thị trấn trên địa bàn huyện Giao Thủy. Trong đợt ủng hộ đồng bào miền Trung bị lũ lụt, nhóm đã tặng quà tại các tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình và Quảng Trị với tổng trị giá trên 700 triệu đồng.
Từ nhiều năm qua, anh Lê Bá Hòa ở xã Lộc An (thành phố Nam Định) được nhiều người biết đến bởi những công việc từ thiện, nhân đạo mà anh đem lại cho nhiều người. Ban đầu, mỗi tháng anh dành ra một số tiền nhỏ tùy theo thu nhập của bản thân để giúp đỡ những người khó khăn gạo, quần áo, thực phẩm, khi chút tiền… Tuy nhiên, khi số người nghèo, có hoàn cảnh khó khăn cần giúp đỡ ngày càng lớn khiến anh không đủ sức nên đã vận động những người thân quen cùng hỗ trợ, giúp đỡ. Để có nguồn kinh phí duy trì hoạt động thường xuyên, năm 2014, anh tham gia Nhóm Nhân ái Việt Nam tại Nam Định với 12 thành viên nhằm kết nối, chia sẻ với nhau những hoàn cảnh khó khăn cần được trợ giúp. Đồng thời vận động tấm lòng hảo tâm từ những người thân thiết, bạn bè, anh em và các doanh nghiệp… cùng chung tay ủng hộ giúp đỡ người nghèo. Từ số tiền quyên góp, vận động được, anh Hòa cùng những người bạn tổ chức các buổi đi thăm hỏi, tặng quà các gia đình khó khăn, giúp họ ổn định cuộc sống. Bản thân anh thường xuyên liên hệ với các tình nguyện viên cung cấp địa chỉ những hoàn cảnh khó khăn cần trợ giúp hoặc tự anh tìm hiểu thông qua chính quyền địa phương, các tổ chức xã hội, đoàn thể… để trao những suất quà nhỏ bé nhưng ý nghĩa. Nhờ công sức của anh hàng trăm trẻ mồ côi, người già không nơi nương tựa tại xã Trung Đông (Trực Ninh); trẻ mồ côi tại Trung tâm tình thương Giáo xứ Văn Giáo, xã Nghĩa Hùng (Nghĩa Hưng); Cô nhi viện Thánh An, Bùi Chu (Xuân Trường)… được hỗ trợ động viên. Những chuyến thiện nguyện của anh và nhóm không chỉ đến với những hoàn cảnh khó khăn ở trong tỉnh mà còn đến với nhiều hoàn cảnh ở các tỉnh, thành phố: Hà Nam, Hà Nội, Phú Thọ, Hà Giang…, được cộng đồng đánh giá cao.
Việc các tổ chức, cá nhân đứng lên kêu gọi quyên góp, từ thiện để tổ chức các hoạt động thiện nguyện, đảm bảo an sinh xã hội..., là những hành động và hình ảnh đẹp, cần được khuyến khích, nhân rộng. Tuy nhiên bên cạnh những người làm từ thiện thực tâm vẫn có những đối tượng lợi dụng danh nghĩa từ thiện để hoạt động bất chính. Cuối tháng 9-2021, dư luận xôn xao khi Công an tỉnh ra quyết định khởi tố vụ án hình sự, bắt đối tượng Cao Thị Hoài, 23 tuổi, trú tại xóm 8, xã Giao Nhân (Giao Thủy) về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” quy định tại Điều 174 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017). Hoài vào những trang fanpage, facebook của những người đang làm thiện nguyện, chọn hình ảnh thương tâm về những thai nhi xấu số rồi sao chép về facebook cá nhân “Trần Mai Thu Thảo” (sau đổi tên facebook thành Mai Mai), đăng bài kêu gọi góp tiền để mua đất, mua vật tư phục vụ việc mai táng cho những thai nhi xấu số. Thi thoảng, facebook Mai Mai lại đưa những hình ảnh đang xây dựng mộ phần cho các bé để mọi người nhầm tưởng đó là sự thật. Để tăng mức độ chân thật, động lòng trắc ẩn của những nhà hảo tâm, Cao Thị Hoài nói dối bản thân đang làm việc tại phòng khám và điều trị “Tâm an đường”; đặt slogan của facebook Mai Mai là “Bảo vệ mạng sống cho các con”. Trong thời gian từ tháng 11-2020 đến tháng 5-2021, facebook Mai Mai đã có hàng nghìn lượt xem, like và bình luận. Tài khoản ngân hàng của Cao Thị Hoài có 688 người từ nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước gửi tiền ủng hộ từ thiện; mức ủng hộ từ vài trăm nghìn đồng đến vài chục triệu đồng mỗi người. Sau khi nhận được tiền từ thiện của các nhà hảo tâm, Hoài không chuyển cho bất cứ cá nhân, gia đình nào cần giúp đỡ hay tổ chức từ thiện nào mà sử dụng để chi tiêu cá nhân. Kết quả điều tra ban đầu xác định, từ tháng 11-2020 đến tháng 5-2021, Hoài đã chiếm đoạt tài sản của 688 nhà hảo tâm với tổng số tiền trên 260 triệu đồng. Bên cạnh đó là việc làm từ thiện không minh bạch của một số hội, nhóm, đặc biệt là một số cá nhân người nổi tiếng, khi đứng ra kêu gọi, vận động, quyên góp và hỗ trợ trực tiếp cho bà con vùng lũ lụt miền Trung năm 2020, đã đặt ra vấn đề các hội, nhóm, cá nhân khi làm từ thiện, nhân đạo cần phối hợp, tham khảo ý kiến của các cơ quan, tổ chức được Nhà nước giao nhiệm vụ và chịu trách nhiệm trước pháp luật về thực hiện công tác cứu trợ, nhân đạo. Hy vọng, thời gian tới có nhiều quy định về việc làm từ thiện, nhân đạo chặt chẽ, phù hợp với thực tế, khuyến khích và tạo điều kiện để các tổ chức, cá nhân đều có thể chung tay cho công tác từ thiện nhân đạo, góp phần để công tác này dần đi vào nền nếp, thực sự mang đúng ý nghĩa và theo đúng quy định của pháp luật./.
Bài và ảnh: Hồng Minh
