Nhắc đến nền giáo dục Nam Định, nhiều người con xa quê không giấu nổi niềm tự hào khi 27 năm liên tục là đơn vị nằm trong top đầu cả nước. Có được thành tích đó không thể không nhắc đến sự quan tâm, chăm lo của các cấp uỷ Đảng, chính quyền và toàn xã hội cho sự nghiệp GD và ĐT của tỉnh. Bên cạnh đó là sự nỗ lực tận tâm của các thế hệ cán bộ, giáo viên các bậc học, cấp học đã tạo nên những “mùa vàng” nối tiếp.
 |
| Đồng chí Lê Quốc Chỉnh, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh, Trưởng đoàn Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh và đồng chí Trần Anh Dũng, Ủy viên Ban TVTU, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh trao phần thưởng cho học sinh giỏi quốc gia tại Lễ Tuyên dương thành tích học sinh giỏi tỉnh Nam Định năm học 2020-2021. Ảnh: Minh Thuận |
Những giải pháp mang tính đột phá
Yếu tố đầu tiên quyết định chất lượng và hiệu quả giáo dục đó chính là “người thầy”. Thấm nhuần lời Bác dạy “Giáo viên phải chú ý cả tài, cả đức...”, toàn ngành GD và ĐT xác định nâng cao chất lượng đội ngũ là yếu tố mấu chốt để duy trì, phát triển phong trào thi đua “Dạy tốt - Học tốt” ở các bậc học. Ngành thường xuyên quan tâm công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ để đáp ứng yêu cầu giáo dục trong thời kỳ mới song song với việc tham mưu, đề bạt, bổ nhiệm những cán bộ quản lý nhà trường gương mẫu, có phẩm chất đạo đức tốt, giỏi về chuyên môn, tâm huyết với nghề, đồng thời chỉ đạo đẩy mạnh các hoạt động “tự học, tự rèn” trong các nhà trường; tạo điều kiện cho đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ năng quản lý, kỹ năng sư phạm thông qua các chương trình, dự án hợp tác; tổ chức các đợt học tập theo từng chuyên đề, các lớp bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ.
Bên cạnh đó, toàn ngành triển khai các phương pháp dạy học tích cực, đổi mới các hình thức dạy học, đổi mới mô hình tổ chức dạy học và hoạt động giáo dục trên cơ sở chọn lọc những ưu việt của các mô hình thí điểm; chú trọng phương pháp và kỹ thuật tổ chức hoạt động học theo nhóm và hướng dẫn học sinh tự học nhằm phát huy năng lực tự học, tự quản, tự đánh giá, tự chịu trách nhiệm, làm cơ sở để mỗi học sinh, sinh viên tự học suốt đời. Chú trọng giáo dục giá trị sống, kỹ năng sống để học sinh tự tin, năng động, sáng tạo hơn, tạo sự gắn bó mật thiết giữa nhà trường và xã hội, giúp học sinh gắn kết giữa “học” với “hành”, có khả năng, hoài bão, đủ năng lực lập thân, lập nghiệp và hội nhập quốc tế. Các cuộc vận động, các phong trào thi đua yêu nước được triển khai gắn với triển khai nhiệm vụ trọng tâm các năm học: Triển khai sáng tạo và thực hiện có hiệu quả việc đẩy mạnh “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”; Cuộc vận động, phong trào thi đua “Mỗi thầy giáo, cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo”, “Đổi mới sáng tạo trong dạy và học”... trong các trường học, tạo chuyển biến mạnh mẽ về tư tưởng và hành động trong đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên các cơ sở giáo dục.
 |
| Em Đàm Thị Minh Trang, Huy chương Vàng Olympic Hóa học quốc tế 2020 (đứng hàng đầu tiên, thứ 3 từ phải sang) cùng các thành viên trong đội tuyển quốc gia dự thi Olympic Hóa học quốc tế 2020. Ảnh: Do cơ sở cung cấp |
Đến “những mùa quả ngọt”
Từ việc kết hợp “4 tốt”: “Môi trường giáo dục tốt”, “Quản lý tốt”, “Dạy tốt” và “Học tốt”, các cấp học đã tích cực triển khai quan điểm, phương pháp dạy học tích cực, chuyển từ việc “chủ yếu cung cấp kiến thức” sang việc vừa “cung cấp kiến thức” vừa chú trọng dạy “cách học, cách nghĩ, cách làm, cách sống” gắn với việc đổi mới thi, kiểm tra, đánh giá nhằm phát triển năng lực, phẩm chất và năng khiếu cá biệt của học sinh. Các “thành tố” tích cực trong các mô hình giáo dục mới, phương pháp dạy học hiện đại được phát huy, giúp hình thành trong mỗi học sinh tinh thần, kỹ năng “tự giác, tự quản, tự học, tự kiểm tra đánh giá”. Những nỗ lực bền bỉ đó đã kết thành “trái ngọt”. Chất lượng giáo dục các cấp học luôn ổn định và từng bước nâng cao. 27 năm liên tục ngành GD và ĐT tỉnh giữ vững danh hiệu “Đơn vị xuất sắc, tiêu biểu” toàn quốc. Từ năm 2004 đến nay, tỷ lệ học sinh thi đỗ tốt nghiệp THPT của tỉnh ta luôn đứng thứ nhất, nhì toàn quốc. Đặc biệt, tỉnh ta còn dẫn đầu toàn quốc về tỷ lệ học sinh thi vào đại học có điểm trung bình 3 môn thi cao nhất toàn quốc và có 17/200 trường THPT trong cả nước có kết quả thi đại học cao nhất. Chỉ thống kê trong 6 năm trở lại đây, tỉnh ta đã có trên 500 học sinh giỏi đoạt giải quốc gia (đạt 84,4%); 11 Huy chương Olympic quốc tế trong đó có 3 Huy chương Vàng; các cuộc thi, hội thi, các phong trào thi đua đều đạt thành tích nổi bật. Điển hình như trong 2 năm học 2019-2020 và 2020-2021, dù trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19 bùng phát phức tạp, nhưng toàn ngành GD và ĐT đã nỗ lực vượt qua khó khăn, thách thức, hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ năm học với những kết quả nổi bật ở cả chất lượng giáo dục toàn diện và giáo dục mũi nhọn: Năm học 2019-2020, tỉnh ta tiếp tục dẫn đầu toàn quốc ở điểm trung bình các môn trong kỳ thi tốt nghiệp THPT 2020. Kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia, 78/93 học sinh dự thi đoạt giải, trong tốp 5/74 đơn vị (các tỉnh và đại học có trường chuyên) có kết quả cao nhất cả nước. Đặc biệt, học sinh Đàm Thị Minh Trang, lớp 12 chuyên Hóa Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong đã xuất sắc giành Huy chương Vàng Olympic Hóa học Quốc tế; em Trần Nhật Minh, lớp 12 chuyên Toán Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong giành Huy chương Đồng Olympic Toán học Quốc tế (trong tổng số 18 Huy chương của toàn quốc năm 2020). Năm học 2020-2021, kết quả tốt nghiệp THCS toàn tỉnh đạt 99,95%; kết quả tốt nghiệp THPT đạt 99,93%, điểm trung bình các môn thi tốt nghiệp THPT đạt 6,996 điểm, xếp thứ 2 toàn quốc (cao hơn năm 2020 là 0,068 điểm), trong đó điểm trung bình môn Toán và môn Hoá học xếp thứ Nhất toàn quốc. Là 1 trong số 5 tỉnh, thành phố dẫn đầu về tỷ lệ học sinh giỏi quốc gia đoạt giải với 77/92 em dự thi đoạt giải (trong đó có 4 giải Nhất, 19 giải Nhì).
Phong trào xây dựng trường chuẩn quốc gia, trường đạt chuẩn xanh - sạch - đẹp - an toàn gắn với xây dựng nông thôn mới được các địa phương, các nhà trường quan tâm và người dân ủng hộ, tạo điều kiện cho giáo viên, học sinh đổi mới dạy và học. Hiện toàn tỉnh đã có 658/727 trường đạt chuẩn quốc gia; 484/727 trường đạt chuẩn xanh - sạch - đẹp - an toàn. Ở các cấp tiểu học, THCS, THPT đã có 100% phòng học kiên cố; cấp học mầm non có 96% phòng học kiên cố; 100% trường học có công trình nước sạch.
Những kết quả về chất lượng giáo dục trong những năm học vừa qua đã khẳng định tính ổn định, phát triển bền vững và minh chứng cho tính đúng đắn trong chiến lược giáo dục đào tạo của tỉnh, góp phần xây dựng thế hệ tương lai có phẩm chất tốt và năng lực tích cực tham gia xây dựng và phát triển quê hương, đất nước./.
Minh Thuận
