Kế thừa những kết quả đạt được sau 20 năm thực hiện cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”, năm 2015, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã triển khai cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới (NTM), đô thị văn minh”. Qua 5 năm thực hiện, cuộc vận động đã trở thành phong trào thi đua yêu nước sâu rộng, được các tầng lớp nhân dân trong tỉnh sôi nổi, hưởng ứng, đạt được nhiều kết quả tích cực.
 |
| NTM xã Hải Quang (Hải Hậu). |
Trên cơ sở các văn bản hướng dẫn của MTTQ tỉnh, MTTQ các huyện, thành phố đã tích cực tham mưu cho cấp uỷ ban hành các văn bản chỉ đạo triển khai cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng NTM, đô thị văn minh giai đoạn 2016-2020” gắn với phong trào xây dựng NTM ở địa phương. Các huyện, thành phố xây dựng kế hoạch, hướng dẫn hiệp thương phối hợp thống nhất thực hiện cuộc vận động. Các tổ chức thành viên, nhất là các tổ chức chính trị - xã hội đã lồng ghép 5 nội dung cuộc vận động vào chương trình công tác, những phong trào thi đua lớn của tổ chức. Qua đó đã phát động đoàn viên, hội viên, các tầng lớp nhân dân đoàn kết tham gia phát triển kinh tế, nâng cao đời sống, khuyến khích làm giàu chính đáng; xây dựng NTM và cảnh quan môi trường sạch đẹp; xây dựng đời sống văn hóa tinh thần lành mạnh, phong phú; giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc. Từ định hướng phát triển kinh tế của tỉnh, của địa phương, MTTQ các cấp đã phối hợp tuyên truyền, vận động nhân dân đoàn kết, giúp nhau chuyển đổi cơ cấu sản xuất, xây dựng các mô hình phát triển kinh tế, phát triển các làng nghề truyền thống. Toàn tỉnh hiện có 142 làng nghề công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp với gần 19 nghìn hộ tham gia sản xuất, kinh doanh; thu hút trên 44 nghìn lao động nông thôn. Thực hiện phong trào thi đua “Cả nước chung sức xây dựng NTM” giai đoạn 2016-2020, MTTQ các cấp trong tỉnh đã gắn nội dung cuộc vận động với các nhóm tiêu chí xây dựng NTM để tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia, góp phần làm thay đổi căn bản kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội và cảnh quan môi trường. Tiêu biểu như MTTQ và các đoàn thể huyện Hải Hậu đã phối hợp tổ chức hàng trăm lớp dạy nghề, chuyển giao khoa học kỹ thuật cho trên 49 nghìn lượt người, tạo việc làm mới cho 40.670 lao động; vận động thành lập 54 HTX tại 34/34 xã, thị trấn. MTTQ và các đoàn thể thành phố Nam Định đã vận động nhân dân, doanh nghiệp đóng góp trên 15 tỷ đồng, hiến tặng hàng chục nghìn m2 đất trị giá hàng chục tỷ đồng xây dựng NTM. MTTQ và các đoàn thể huyện Trực Ninh đã vận động nhân dân hiến trên 320ha đất xây dựng đường giao thông, thủy lợi nội đồng; huy động hơn 2.000 tỷ đồng đầu tư xây dựng các công trình phúc lợi, xây dựng kết cấu hạ tầng nông thôn. Huyện Xuân Trường triển khai thực hiện tốt phong trào sáng hoá nông thôn, xây dựng nhà văn hóa xóm; đường dong xóm đều có điện thắp sáng, 100% xã, thị trấn, thôn, xóm, tổ dân phố có nhà văn hoá. Huyện Vụ Bản huy động được 36,175 tỷ đồng trong chương trình xây dựng NTM; ủng hộ 22.793 ngày công lao động trị giá 6,012 tỷ đồng, hiến 19.116m2 đất làm đường giao thông nông thôn, xây dựng 62 nhà văn hóa, 4.185km đường giao thông, 191 công trình phúc lợi. Huyện Giao Thủy có 38 HTX, trên 4.000 cơ sở sản xuất ngành nghề nông thôn tạo việc làm cho gần 12 nghìn lao động; 86 trang trại nuôi trồng thủy hải sản… Thu nhập bình quân đầu người ở nông thôn hiện gấp 4,1 lần so với trước khi xây dựng NTM; khoảng cách thu nhập giữa thành thị và nông thôn giảm xuống còn 1,35 lần. Hiện nay, toàn tỉnh đã xây dựng được 382 mô hình “Cánh đồng lớn”, hình thành trên 30 mô hình mới trong liên kết tổ chức sản xuất, tiêu thụ nông sản hàng hóa theo chuỗi giá trị và các vùng sản xuất chuyên canh tập trung cho hiệu quả kinh tế cao. Trong chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP), đã có trên 100 sản phẩm được công nhận đạt 3-4 sao, 146 sản phẩm được đánh giá xếp hạng OCOP. Năm 2019, Nam Định là một trong hai tỉnh đầu tiên của cả nước được Thủ tướng Chính phủ công nhận hoàn thành chương trình xây dựng NTM, giai đoạn 2010-2020.
Cùng với đó, MTTQ các cấp trong tỉnh tiếp tục triển khai hiệu quả cuộc vận động ủng hộ Quỹ “Vì người nghèo”. Trong 5 năm qua, Quỹ “Vì người nghèo” các cấp đã thu được 36,974 tỷ đồng; hỗ trợ xây mới 763 nhà Đại đoàn kết với tổng trị giá 15,598 tỷ đồng, sửa chữa 367 nhà với tổng trị giá 1,75 tỷ đồng, giúp nhau phát triển sản xuất 329,5 triệu đồng, hỗ trợ học sinh nghèo 687 triệu đồng. Các tổ chức thành viên của Mặt trận đã tích cực phối hợp tổ chức quyên góp ủng hộ các hộ gia đình, đoàn viên, hội viên có hoàn cảnh khó khăn. Điển hình như Hội Phụ nữ các cấp trong tỉnh đã xây dựng, sửa chữa 264 “Mái ấm tình thương” cho hội viên có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn với tổng trị giá trên 9,6 tỷ đồng; tặng hàng trăm nghìn suất quà; tặng giống vật nuôi; vật tư nông nghiệp trị giá trên 5,6 tỷ đồng; trao tặng trên 6.000 suất học bổng Hoàng Ngân tổng trị giá trên 13 tỷ đồng cho học sinh đạt thành tích cao trong học tập. Hội Cựu chiến binh tỉnh triển khai hiệu quả phong trào “Cựu chiến binh giúp nhau giảm nghèo” góp phần tăng tỷ lệ hộ cựu chiến binh khá, giàu từ 28% (năm 2015) lên 61,23% (năm 2020). Hội Nông dân các cấp phối hợp với Ngân hàng NN và PTNT tín chấp cho 55.422 hộ vay phát triển sản xuất với tổng dư nợ 9.553 tỷ đồng. Đoàn Thanh niên tiếp tục triển khai kế hoạch tăng dư nợ ủy thác từ Ngân hàng Chính sách xã hội và sổ tiết kiệm vay vốn do Đoàn Thanh niên quản lý. Đến nay toàn tỉnh có 186 tổ tiết kiệm và vay vốn, tạo điều kiện cho 5.657 hộ vay với tổng dư nợ trên 157 tỷ đồng... Kết quả, tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh đến hết năm 2020 giảm còn dưới 1%; có 2.736 khu dân cư (KDC) có tỷ lệ hộ nghèo dưới mức bình quân chung của tỉnh.
Bên cạnh đó, cuộc vận động đã tạo sự chuyển biến quan trọng trong phong trào xây dựng đời sống văn hoá ở KDC. Đến nay toàn tỉnh có 3.329 KDC xây dựng được hương ước, quy ước; 2.637 KDC văn hóa; 527.039 gia đình văn hóa. Đặc biệt, MTTQ các cấp đã chủ động phối hợp triển khai thực hiện tốt phong trào “Toàn dân tham gia bảo vệ môi trường”, đưa nội dung bảo vệ môi trường vào tiêu chuẩn thi đua, bình xét các danh hiệu “Gia đình văn hóa”, “KDC văn hóa”, “KDC 5 không”, “Xứ, họ đạo tiên tiến”, “Gia đình Công giáo gương mẫu”. Tại nhiều KDC, nhân dân đã xây dựng các chỉ tiêu cụ thể về xây dựng môi trường, cảnh quan, đưa vào quy ước để thực hiện; bảo vệ, cải tạo, nâng cấp hệ thống cấp thoát nước, các điểm thu gom, xử lý rác thải, trồng cây xanh; duy trì các hoạt động giữ gìn, vệ sinh, làm sạch đẹp, khang trang phố phường, đường làng, ngõ xóm. 100% xã, thị trấn tổ chức thu gom rác thải sinh hoạt; 106 xã, thị trấn lắp đặt lò đốt rác thải sinh hoạt; tỷ lệ chất thải rắn ở nông thôn được thu gom đạt 88,4%; 3.056 KDC không có ô nhiễm môi trường. Ngoài ra, cuộc vận động còn góp phần đoàn kết nhân dân chấp hành pháp luật, bảo đảm trật tự an toàn xã hội. Đến nay, đã có 1.684 KDC “5 không”, 2.843 KDC không có tội phạm, 2.506 KDC không có tệ nạn ma túy, 3.331 KDC không có tệ nạn mại dâm, 3.197 KDC không có người khiếu kiện trái pháp luật...
Những kết quả từ cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng NTM, đô thị văn minh” đã góp phần thực hiện thắng lợi kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh của tỉnh; nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân, đặc biệt ở vùng nông thôn./.
Bài và ảnh: Lam Hồng
