Cấp xã là cấp cuối cùng của hệ thống hành chính Nhà nước, trực tiếp thực hiện nhiều giao dịch hành chính với người dân. Vì vậy, thời gian qua tỉnh đã chỉ đạo các huyện, thành phố tập trung nâng cao chất lượng cải cách hành chính (CCHC). Tuy nhiên bên cạnh những kết quả đáng ghi nhận, công tác CCHC cấp xã hiện vẫn còn nhiều bất cập, chưa đáp ứng được yêu cầu.
 |
| Người dân làm thủ tục hành chính tại bộ phận "một cửa" phường Bà Triệu (thành phố Nam Định). |
Tại Hải Hậu, các xã, thị trấn đã thực hiện Chủ tịch UBND chịu trách nhiệm điều hành chung hoạt động giải quyết thủ tục hành chính (TTHC); Phó Chủ tịch UBND phụ trách theo lĩnh vực mình đảm nhiệm có TTHC được UBND tỉnh công bố ban hành. Các địa phương đã tích cực tập huấn, hướng dẫn kỹ năng tiếp nhận, giải quyết hồ sơ, chú trọng hướng dẫn cho các cán bộ, công chức trực tiếp làm việc với các tổ chức, cá nhân. Tại bộ phận tiếp nhận và trả kết quả của UBND các xã, thị trấn được trang bị máy móc phương tiện để tiếp nhận, giải quyết TTHC theo quy định; đã công khai đầy đủ các TTHC thuộc thẩm quyền giải quyết; đồng thời cập nhật các TTHC vào Trang thông tin điện tử cấp xã để người dân thuận tiện tra cứu và thực hiện. 34/34 xã, thị trấn đã và đang áp dụng phần mềm Hệ thống thông tin một cửa điện tử tại bộ phận tiếp nhận và trả kết quả 164 TTHC. Tuy nhiên, công chức ở cấp xã thường xuyên có sự biến động (do chuyển công tác hoặc nghỉ hưu) nên có thời điểm công tác kiểm soát cập nhật TTHC chưa được kịp thời. Một số xã, thị trấn chưa chủ động cập nhật, niêm yết công khai đầy đủ các quy định về TTHC mới ban hành, đặc biệt là các quy định về TTHC áp dụng tại cấp xã do các sở, ban, ngành soạn thảo. Công tác kiểm soát việc thực hiện TTHC tại một số địa phương chưa thực sự nghiêm túc; có địa phương chưa kiểm soát chặt chẽ quy trình giải quyết TTHC theo quy định. UBND xã, thị trấn chưa quan tâm bố trí kinh phí và giải quyết chế độ cho cán bộ trực tiếp thực hiện nhiệm vụ kiểm soát TTHC đã được quy định tại Thông tư 167/2021/TT-BTC của Bộ Tài chính và Quyết định số 1657/QĐ-UBND ngày 14-7-2011 của UBND tỉnh. Năm 2020, UBND các xã, thị trấn của huyện Nghĩa Hưng đã tiếp tục đổi mới nội dung và phương pháp quản lý, chỉ đạo, điều hành cải cách tổ chức bộ máy; xây dựng ban hành và tổ chức thực hiện quy chế phối hợp giữa UBND xã, thị trấn với các phòng, ban của huyện trong giải quyết công việc thuộc chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao. UBND cấp xã đã giải quyết 47.891 thủ tục đúng quy định. Tuy nhiên, dù đã quan tâm đầu tư nhưng một số xã, thị trấn chưa đáp ứng được yêu cầu về cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho nhiệm vụ giải quyết TTHC. Còn một số xã chưa áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn quốc gia (TCVN ISO 9001: 2015); chưa thực hiện đúng trình tự, thủ tục ban hành văn bản quy phạm pháp luật như quy định; chưa thực hiện thường xuyên việc tự rà soát văn bản quy phạm pháp luật; chế độ thông tin, báo cáo về giải quyết TTHC chưa được thực hiện kịp thời. Trình độ tin học của một số cán bộ còn hạn chế; việc bố trí, luân chuyển sau nhiệm kỳ công tác mới khiến một số lãnh đạo, cán bộ chưa nắm bắt đầy đủ các nhiệm vụ phải thực hiện trong công tác CCHC khiến hiệu quả giải quyết TTHC chưa cao. Việc ứng dụng phần mềm Hệ thống quản lý văn bản và điều hành của UBND các xã, thị trấn mới chỉ dừng lại ở việc gửi, nhận văn bản, chưa khai thác đầy đủ mọi tính năng. Việc cung cấp dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, 4 đã được triển khai nhưng chưa hiệu quả. Tại huyện Nam Trực kết quả đánh giá, chấm điểm trung bình chỉ số CCHC năm 2020 chưa có đơn vị cấp xã nào đạt 90%; mới có 17/20 xã đạt từ 70% trở lên, 3/20 xã đạt mức trung bình (từ 50% đến dưới 70%); xã đứng thứ nhất là Nam Hùng đạt 88,21%. Năm 2020 là năm đầu tiên tiến hành triển khai thực hiện xác định chỉ số CCHC đối với UBND cấp xã nên một số đơn vị nhận thức chưa đúng, chưa đầy đủ về chỉ số CCHC, dẫn đến việc tổ chức thực hiện tự đánh giá, chấm điểm các tiêu chí, tiêu chí thành phần của chỉ số CCHC còn mang nặng định tính, ý chí chủ quan và cung cấp tài liệu kiểm chứng không chính xác, không đầy đủ theo hướng dẫn.
Ngoài các địa phương kể trên, công tác CCHC cấp xã trên địa bàn tỉnh trong năm 2020 còn một số bất cập như: nhiều xã chưa thực hiện hoặc đạt kết quả chưa cao trong thực hiện gửi văn bản đi, thậm chí chưa thực hiện tiếp nhận văn bản đến qua phần mềm Dịch vụ công trực tuyến. Trang thông tin điện tử của nhiều xã, thị trấn hầu như không hoạt động. Nhiều đơn vị còn niêm yết bộ TTHC thực hiện từ năm 2017, chưa cập nhật, bổ sung, thay thế TTHC đã cũ, hết hiệu lực, không áp dụng nữa; việc niêm yết công khai bảng phí, lệ phí và đường dây nóng của 3 cấp chưa đúng quy định. Công dân khi đến giao dịch hồ sơ tại Bộ phận Một cửa còn bị một số công chức xã gây khó khăn dẫn đến bức xúc, nhất là trong khâu tiếp nhận hướng dẫn hoàn thiện hồ sơ, cung cấp tờ khai, biểu mẫu và tra cứu thông tin về TTHC. Những thiếu sót, hạn chế nêu trên đã làm giảm chỉ số điểm về cải cách TTHC của nhiều xã, thị trấn.
Trước thực trạng kể trên, UBND tỉnh yêu cầu các huyện, thành phố chỉ đạo các xã, thị trấn khẩn trương khắc phục bất cập nhằm nâng cao chất lượng CCHC, hướng đến đẩy nhanh tiến độ xây dựng chính quyền điện tử. Thực hiện có hiệu quả chương trình CCHC gắn liền với việc xây dựng chính quyền điện tử và cung cấp dịch vụ công trực tuyến ở mức độ 3, 4 trong các lĩnh vực. Đặc biệt, yêu cầu Chủ tịch UBND các xã, thị trấn nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu trong thực hiện nhiệm vụ CCHC, căn cứ chức năng nhiệm vụ được giao, phân tích làm rõ nguyên nhân làm giảm chỉ số CCHC của đơn vị mình để có giải pháp khắc phục; xác định rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân trong việc cải thiện chỉ số CCHC của đơn vị. Đồng thời xây dựng và triển khai thực hiện kế hoạch CCHC năm 2021, thường xuyên kiểm tra, đôn đốc việc tổ chức thực hiện các nhiệm vụ, đảm bảo thực chất, khách quan, toàn diện trên tất cả các lĩnh vực CCHC. Qua tổng hợp báo cáo Kế hoạch CCHC năm 2021 của các huyện, thành phố đều có các giải pháp quyết liệt chỉ đạo các xã, thị trấn nâng cao chất lượng CCHC, gồm: Tăng cường công tác kiểm tra CCHC, thanh tra công vụ, nâng cao chất lượng công tác tự kiểm tra việc thực hiện nhiệm vụ CCHC tại UBND các xã, phường, thị trấn. Yêu cầu các xã, phường, thị trấn xác định rõ người đứng đầu phải chịu trách nhiệm trước UBND, Chủ tịch UBND cấp huyện về toàn bộ công việc thuộc trách nhiệm và thẩm quyền của mình (ngay cả khi đã phân công hoặc ủy quyền cho cấp phó) trong thực hiện CCHC. UBND cấp xã tiếp tục đầu tư xây dựng, nâng cấp trụ sở, trang thiết bị, phương tiện làm việc của cơ quan hành chính cấp xã. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, sử dụng có hiệu quả phần mềm quản lý văn bản và điều hành, được kết nối, liên thông qua trục liên thông văn bản quốc gia, trục liên thông văn bản nội bộ tỉnh phục vụ gửi, nhận văn bản điện tử. Duy trì, nâng cao chất lượng Trang thông tin điện tử của các xã, thị trấn. Triển khai áp dụng hệ thống quản lý chất lượng TCVN ISO 9001:2015. Thường xuyên rà soát, cập nhật, niêm yết công khai TTHC theo quy định; nâng cao chất lượng giải quyết TTHC thuộc thẩm quyền giải quyết của cấp xã thông qua cơ chế một cửa, một cửa liên thông; đẩy mạnh phối hợp với cấp huyện tổ chức cung ứng dịch vụ công bổ sung mức độ 3, 4. Tiếp tục đổi mới phương thức làm việc, nâng cao chất lượng các dịch vụ công; sắp xếp cán bộ công chức phù hợp với chức năng nhiệm vụ, quyền hạn và số lượng cán bộ công chức trong thực hiện CCHC. Tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền, phổ biến sâu rộng về công tác CCHC đến đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, tổ chức, công dân; đồng thời thực hiện có hiệu quả việc tiếp nhận, xử lý phản ánh của nhân dân về chất lượng giải quyết TTHC nhằm phát huy sức mạnh tập thể trong nâng cao chất lượng CCHC cấp xã./.
Bài và ảnh: Thanh Thúy
