Từ đầu năm đến nay, phần lớn nội dung Khiếu nại, tố cáo (KNTC) liên quan đến công tác quản lý sử dụng đất đai như: việc cấp, thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; tranh chấp đất đai; việc thực hiện bồi thường, hỗ trợ thu hồi đất giải phóng mặt bằng; tồn tại trong dồn điền, đổi thửa... Trong đó, phát sinh mới một số vụ việc công dân tố cáo người giải quyết KNTC bao che cấp dưới hoặc đối tượng bị KNTC; đùn đẩy, né tránh không giải quyết.
 |
| Cán bộ Trung tâm giao dịch hành chính "một cửa" huyện Giao Thủy giải quyết thủ tục đất đai cho người dân, doanh nghiệp. |
Tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo giải quyết KNTC
Ngay từ đầu năm 2020 UBND tỉnh đã chỉ đạo các ngành, các địa phương tăng cường công tác tiếp công dân, giải quyết KNTC. Ngày 14-5-2020, đồng chí Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Đình Nghị đã chủ trì cuộc họp với các Phó Chủ tịch UBND tỉnh, lãnh đạo các sở, ngành, các đơn vị liên quan để rà soát, kiểm điểm tiến độ giải quyết các vụ việc KNTC trên địa bàn. Trên cơ sở đó UBND tỉnh đã có các Công văn số 445, 446/UBND-VP8 ngày 4-6-2020, số 630/UBND-VP8 ngày 6-8-2020 chỉ đạo tập trung giải quyết đối với các vụ việc thuộc thẩm quyền đã được rà soát. Hoạt động theo dõi, đôn đốc giải quyết KNTC cấp cơ sở đã được chú trọng thực hiện thường xuyên; đặc biệt những vụ việc đã được rà soát, hướng dẫn xử lý cụ thể, gắn với triển khai thực hiện các nhiệm vụ chính trị của cơ quan, đơn vị, giúp cán bộ, đảng viên nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm giải quyết KNTC thuộc thẩm quyền. Thủ trưởng các cấp, các ngành trong tỉnh đã quan tâm chỉ đạo quyết liệt công tác giải quyết KNTC ngay từ cơ sở; tăng cường gặp gỡ, đối thoại, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của công dân. 7 tháng đầu năm, các ngành, các địa phương đã tiếp 1.954 lượt người đến KNTC, giúp giải quyết các vụ việc đúng pháp luật, phù hợp với thực tế, hạn chế KNTC vượt cấp. Quá trình giải quyết bảo đảm đúng trình tự, thủ tục quy định, hồ sơ, tài liệu đầy đủ, chặt chẽ. Theo đó, qua rà soát, xử lý hồ sơ tài liệu đã xác định được trong tổng số 1.529 đơn thư KNTC toàn tỉnh tiếp nhận 7 tháng đầu năm, đa số là đơn thư có trùng nội dung, đơn cùng một nội dung được photo gửi nhiều cơ quan, tổ chức, gửi nhiều lần, nhiều đơn không đủ điều kiện xử lý theo quy định (đơn không có chữ ký trực tiếp, đơn mạo danh, nặc danh, không ghi rõ họ tên, địa chỉ người viết đơn...). Các cấp, các ngành đã tập trung xác minh, kết luận, giải quyết các vụ việc KNTC thuộc thẩm quyền. Trong tổng số 39 vụ việc KNTC thuộc thẩm quyền giải quyết của tỉnh đã hoàn tất giải quyết 24 vụ, đạt 61,54%; việc giải quyết bảo đảm áp dụng chính xác các quy định pháp luật, kết luận có lý, có tình, có tính khả thi.
Mặc dù đã tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt giải quyết nhưng số vụ việc KNTC vẫn tồn đọng. Trong số đó có các vụ việc đã được các cấp, các ngành của tỉnh giải quyết theo thẩm quyền nhưng người dân vẫn tiếp tục KNTC đến cơ quan Trung ương nên khi tiếp nhận đơn, các cơ quan này lại chuyển về yêu cầu địa phương giải quyết. Đáng lưu ý, còn phát sinh mới một số vụ việc công dân tố cáo người giải quyết KNTC bao che cho cấp dưới hoặc bao che cho đối tượng bị KNTC; tố cáo người có thẩm quyền giải quyết đùn đẩy, né tránh không giải quyết. Trước thực trạng này, tỉnh đã yêu cầu các ngành, các địa phương chủ động rà soát để khắc phục các bất cập này trong công tác giải quyết KNTC. Qua đó đã xác định tiếp công dân, giải quyết KNTC là nhiệm vụ khó khăn, phức tạp, liên quan đến trách nhiệm của nhiều cơ quan, tổ chức, cá nhân. Trong khi đó, cán bộ, công chức làm công tác tiếp công dân, giải quyết KNTC không ổn định, thay đổi nhiều. Số cán bộ, công chức mới nhận nhiệm vụ vào đúng thời gian xảy ra dịch bệnh COVID-19 phải thực hiện giãn cách, hạn chế tiếp xúc để phòng dịch dẫn đến việc cập nhật thông tin, nghiệp vụ gặp khó khăn dẫn đến thực hiện công tác tiếp dân, giải quyết KNTC còn lúng túng, chưa đầy đủ quy trình, chưa đúng quy định. Nhận thức, hiểu biết pháp luật, kỹ năng của một số cán bộ, công chức làm nhiệm vụ tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính còn hạn chế so với yêu cầu; tiếp nhận, xử lý, giải quyết một số công việc thiếu chính xác; cá biệt vẫn còn có biểu hiện gây phiền hà, sách nhiễu hoặc có những việc làm không đúng pháp luật. Tồn tại này làm phát sinh một số trường hợp chuyển từ việc khiếu nại, kiến nghị, đề nghị sang tố cáo cán bộ, công chức vi phạm trong quá trình thực hiện công vụ, giải quyết vụ việc, dẫn đến việc xử lý tiếp theo phát sinh thêm nhiều khó khăn, phức tạp. Một số vụ việc chưa được xem xét giải quyết thấu tình, đạt lý tại cơ sở. Một số nơi, cán bộ giải quyết KNTC chưa thực sự lắng nghe, hướng dẫn, giải thích thấu đáo để người dân hiểu rõ chủ trương, chính sách pháp luật khiến người dân tiếp tục KNTC lên cấp trên. Một nguyên nhân khách quan là chính sách, pháp luật trên các lĩnh vực chưa đồng bộ, hoàn thiện; nhiều quy định còn bất cập, không phù hợp với thực tế, gây khó khăn cho việc tổ chức thực hiện. Trong đó, quy định về thời hạn tiếp nhận, xử lý tố cáo, giải quyết tố cáo rất ngắn nên thực tế áp dụng gặp nhiều vướng mắc. Đối với các vụ việc khiếu nại, tranh chấp đất đai, người dân thường đề nghị giải quyết theo con đường hành chính; sau khi được thủ trưởng các cơ quan hành chính giải quyết (2 lần) mà không đồng ý thì người dân mới khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án nên mất rất nhiều thời gian, chi phí, nguồn nhân lực để giải quyết. Luật Khiếu nại năm 2011, Luật Đất đai năm 2013 và các văn bản hướng dẫn thi hành xác định thời điểm quyết định giải quyết khiếu nại, quyết định giải quyết tranh chấp đất đai sau 30 ngày kể từ ngày nhận được quyết định giải quyết; tuy nhiên Luật Tố tụng hành chính năm 2015 quy định thời hiệu khởi kiện là 1 năm kể từ ngày nhận được quyết định giải quyết. Như vậy sẽ gây khó khăn cho việc tổ chức thi hành quyết định giải quyết khiếu nại, giải quyết tranh chấp đất đai đã có hiệu lực… Ngoài ra, có một số trường hợp cố tình lợi dụng quyền KNTC để bôi nhọ, vu khống người khác, hoặc gây rối trật tự công cộng nhưng chưa có biện pháp xử lý kiên quyết.
Nâng cao chất lượng, hiệu quả giải quyết KNTC
Nhằm đẩy nhanh tiến độ xử lý, giải quyết dứt điểm các vụ việc KNTC tồn đọng, tránh, giảm phát sinh các vụ việc mới, tỉnh chỉ đạo các ngành, các địa phương tập trung xem xét, giải quyết các vụ việc phức tạp, tồn đọng, kéo dài; chú trọng các vụ việc liên quan đến nhân sự Đại hội Đảng bộ các cấp theo Công văn số 445/UBND-VP8, Công văn số 446/UBND-VP8 ngày 4-6-2020 của UBND tỉnh. Tiếp tục duy trì Tổ công tác thường trực tiếp công dân của cơ quan, đơn vị, địa phương để phục vụ Đại hội Đảng bộ tỉnh và Đại hội lần thứ XIII của Đảng. Xác định rõ trách nhiệm của người đứng đầu trong công tác tiếp công dân, giải quyết KNTC, trong đó thủ trưởng các địa phương, đơn vị chịu trách nhiệm trước pháp luật, trước cấp ủy cùng cấp và thủ trưởng cấp trên nếu không nắm chắc tình hình, không kịp thời báo cáo, tham mưu biện pháp xử lý, dẫn đến xảy ra “điểm nóng” về khiếu kiện phức tạp, đông người, vượt cấp. Tổ chức tập huấn, hướng dẫn chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ, công chức làm công tác tiếp công dân, giải quyết KNTC, nhất là các cán bộ, công chức mới được luân chuyển, bổ nhiệm sau Đại hội Đảng bộ các cấp. Tăng cường tổ chức đối thoại trong quá trình giải quyết; đảm bảo trình tự, thủ tục, thời hạn giải quyết theo quy định; kết luận, quyết định giải quyết phải đảm bảo khách quan, công khai, đúng quy định. Những vụ việc khó khăn, phức tạp cần phải trao đổi, thống nhất ý kiến với cơ quan Thanh tra và cơ quan chuyên môn cấp trên trước khi giải quyết nhằm đảm bảo tính chính xác, hợp pháp để hạn chế tồn đọng tiếp khiếu, tiếp tố. Bên cạnh đó, các ngành, các địa phương tăng cường phối hợp với Ủy ban MTTQ và các tổ chức đoàn thể xã hội chủ động thông tin về tình hình, kết quả giải quyết KNTC cho các cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan được biết để nhân dân đồng thuận và chấp hành. Thường xuyên thông tin, tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho các tầng lớp nhân dân nhằm nâng cao nhận thức, hiểu biết và chấp hành đúng, đầy đủ các quy định pháp luật, nhất là những quy định về quyền và nghĩa vụ trong các quan hệ pháp luật về KNTC, từ đó hạn chế, phòng ngừa vi phạm pháp luật./.
Bài và ảnh: Thanh Thúy
