Năm 2017, huyện Xuân Trường được Thủ tướng Chính phủ công nhận đạt chuẩn nông thôn mới (NTM). Phấn khởi, tự hào với thành tích đạt được, cán bộ, đảng viên, nhân dân trong huyện đang tiếp tục hoàn thiện và nâng cao các tiêu chí hướng tới NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu, phấn đấu trở thành huyện NTM nâng cao vào năm 2025.
 |
| Xã Xuân Hòa đạt chuẩn NTM nâng cao. |
Theo kế hoạch đến hết năm 2020, Xuân Trường phấn đấu có 7/18 xã đạt NTM nâng cao, 2 xóm đạt khu dân cư NTM kiểu mẫu. Đến nay đã có 2 xã đạt chuẩn NTM nâng cao, 5 xã đang chờ cấp trên thẩm định. Trong đó, Xuân Kiên là một trong những xã đầu tiên của huyện Xuân Trường đã về đích NTM năm 2014 và tiếp tục được huyện chọn xây dựng xã NTM nâng cao. Có dịp đi qua khu vực nhà văn hóa xóm 19A, ngày nào cũng có rất đông người đến đi bộ, tập thể dục. Bà Phạm Thị Tuyến, ở xóm 19A chia sẻ: “Xã đã tập trung cải tạo hệ thống giao thông trục chính của xã, kè lát mái 2 bên sông hồ, dựng lan can bảo vệ, trồng cây xanh, lắp đặt đèn điện chiếu sáng các trục đường chính, còn các xóm thì làm phần việc của mình như bê tông hóa đường giao thông thôn xóm, trồng hoa ven đường... Những công trình như vậy không chỉ giúp cho diện mạo nông thôn sạch, đẹp hơn mà còn nâng cao đời sống tinh thần cho người dân”. Đồng chí Nguyễn Văn Đông, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Xuân Kiên cho biết: “Để triển khai xây dựng NTM nâng cao, trên cơ sở 19 tiêu chí NTM của Trung ương, tỉnh và huyện, xã cụ thể hóa thành các chỉ tiêu nhằm nâng cao các tiêu chí NTM. Đảng ủy, UBND xã xác định bên cạnh mũi nhọn phát triển kinh tế, tiếp tục đầu tư cải tạo cảnh quan môi trường. Trên tinh thần đó, xã xây dựng kế hoạch cải tạo các bờ kè ở các đoạn sông chính kết hợp xây dựng vườn hoa, trồng cây xanh”. Đến nay, xã đã đầu tư xây dựng mới, nâng cấp các công trình giao thông thuỷ lợi, giáo dục, y tế và các công trình công cộng khác phục vụ đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân với nguồn kinh phí đầu tư 164 tỷ 459 triệu đồng; trồng mới 3 tuyến đường cây xanh với trên 1.000 cây xanh và hoa; giải quyết thêm việc làm mới cho từ 115 lao động; tỷ lệ lao động có việc làm thường xuyên là 97,7%; thu nhập bình quân đầu người đạt gần 53 triệu đồng/người/năm; tỷ lệ gia đình văn hóa đạt 87%; tỷ lệ gia đình văn hóa 3 năm liên tục đạt 84,3% trở lên. Đến hết năm 2019, xã đã hoàn thành các tiêu chí xây dựng NTM nâng cao.
 |
| Chi hội Phụ nữ xóm 19A, xã Xuân Kiên chăm sóc đường hoa, tạo cảnh quan xanh - sạch - đẹp. |
Còn ở xã Xuân Hòa cũng là một trong các xã của Xuân Trường đạt tiêu chuẩn xã NTM nâng cao. Trước đó, sau khi về đích xã NTM năm 2015, Đảng ủy, UBND xã đã triển khai các nội dung về xây dựng NTM nâng cao, tạo nên sự thống nhất, đồng thuận từ xã đến các thôn, xóm, các tầng lớp nhân dân, Đảng ủy xã đã ban hành nghị quyết, thành lập Ban chỉ đạo, thông báo phân công trách nhiệm các thành viên. Cùng với sự chỉ đạo của huyện, Ban chỉ đạo xây dựng NTM nâng cao, Đảng ủy, HĐND, UBND xã đã cụ thể hóa thành các nghị quyết lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng NTM nâng cao và các nghị quyết chuyên đề phát triển sản xuất nông nghiệp, đồng thời lập quy hoạch, đề án xây dựng NTM nâng cao, xây dựng các kế hoạch công tác, chương trình hành động về xây dựng NTM nâng cao và phát triển sản xuất nông nghiệp, ban hành các quy chế quản lý quy hoạch, đất đai… Đồng chí Trần Văn Từng, Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã cho biết: “Cấp ủy, chính quyền địa phương đã chỉ đạo các cơ sở xóm xây dựng nghị quyết của chi bộ, quy ước của thôn xóm, xây dựng kế hoạch chỉnh trang, kiến thiết đồng ruộng; xây dựng nhà văn hóa, đường dong ngõ xóm, hệ thống chiếu sáng, tiêu thoát nước khu dân cư; đường trục chính nội đồng, nạo vét, kiên cố hóa kênh cấp 3, xây các đầu mương, đầu máng, cầu sang đồng phục vụ sản xuất nông nghiệp và các kế hoạch phát triển sản xuất nông nghiệp, từng bước hoàn thiện các tiêu chí xây dựng xóm NTM kiểu mẫu, gia đình văn hóa, khu dân cư tiên tiến”… Đồng thời với các cơ chế chính sách hỗ trợ của cấp trên, UBND xã đã xây dựng cơ chế hỗ trợ nhân dân sản xuất vụ đông trên đất 2 lúa, gieo sạ, phòng bệnh lùn sọc đen, phòng bệnh trên đàn gia súc, gia cầm; hỗ trợ nguyên vật liệu kiên cố hóa đường dong, ngõ xóm, đường giao thông nội đồng, xây nhà văn hóa, hỗ trợ làm đường điện chiếu sáng, trồng cây xanh, trồng hoa ven đường... Nhờ triển khai đồng bộ các giải pháp, đời sống người dân trong xã được cải thiện. Thu nhập bình quân đầu người của xã đạt trên 50 triệu đồng/năm.
Đồng chí Đặng Ngọc Cường, Phó Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện Xuân Trường cho biết: “Đảng bộ huyện luôn xác định xây dựng NTM là nhiệm vụ chính trị trọng tâm. Trong quá trình tổ chức thực hiện đã nhận được sự hưởng ứng, đồng thuận, đoàn kết, chung sức, chung lòng, tích cực tham gia của các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là vai trò của chi bộ đảng, thôn, xóm cùng với trách nhiệm cao của người đứng đầu các tổ chức, cơ quan, đơn vị trong việc tổ chức thực hiện tạo điều kiện quyết định đến kết quả xây dựng NTM của huyện”. Trong quá trình xây dựng xã NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu, huyện chú trọng và nâng cao hiệu quả công tác bảo vệ môi trường, khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường, nhất là việc xử lý rác thải, bao bì thuốc bảo vệ thực vật trong sản xuất nông nghiệp, hướng đến sản xuất sạch, xây dựng cảnh quan môi trường xanh - sạch - đẹp. Nhằm tạo động lực thúc đẩy các địa phương tích cực triển khai thực hiện xây dựng xã NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu và phát triển chương trình OCOP, huyện có những cơ chế, chính sách hỗ trợ cụ thể: hỗ trợ xã, thị trấn xây dựng NTM nâng cao là 1 tỷ đồng/địa phương; hỗ trợ xã, thị trấn xây dựng mô hình NTM kiểu mẫu hoặc có mô hình NTM kiểu mẫu là 0,5 tỷ đồng/địa phương. UBND tỉnh có chính sách hỗ trợ cho các cơ sở có sản phẩm được công nhận là sản phẩm OCOP về bao bì, thiết lập mã truy xuất nguồn gốc, đăng ký quyền sở hữu trí tuệ, sửa chữa, nâng cấp điểm bán hàng… và thưởng cho các sản phẩm đạt từ 3, 4, 5 sao với mức thưởng tương ứng là 4, 8 và 12 triệu đồng; hỗ trợ mô hình xóm NTM kiểu mẫu 300 triệu đồng/xóm (năm 2019) và năm 2020 hỗ trợ 150 triệu đồng/xóm. HĐND huyện đã ban hành nghị quyết hỗ trợ các xã đạt chuẩn NTM nâng cao năm 2019 là 500 triệu đồng/xã. UBND huyện tiếp tục hỗ trợ kinh phí các thôn, xóm, tổ dân phố xây mới nhà văn hóa năm 2020 là 10 triệu đồng/nhà văn hóa. Việc triển khai thực hiện Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) trên địa bàn cũng đã từng bước hướng dẫn các tổ chức, cá nhân đăng ký các sản phẩm nhằm phát triển sản phẩm OCOP. Đến nay toàn huyện đã có 10 sản phẩm của 3 HTX (HTX NTTS Xuân Hòa, xã Xuân Hòa; HTX Dịch vụ nông nghiệp và Cơ khí Xuân Tiến, xã Xuân Tiến; HTX Dịch vụ nông nghiệp Thiềm Trang, xã Xuân Thượng), 2 doanh nghiệp (Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại Matcha Xuân Trường và Công ty TNHH Green and Book Ambassador, xã Thọ Nghiệp) đăng ký tham gia chương trình OCOP và hiện hoàn thiện thủ tục, hồ sơ theo quy định đề nghị tỉnh thẩm định, đánh giá, chấm điểm và công nhận cho các sản phẩm.
Nét nổi bật dễ nhận thấy từ hiệu quả chương trình xây dựng NTM ở huyện Xuân Trường là kết cấu hạ tầng nông thôn ngày càng hoàn thiện; trong đó Nhà nước đầu tư, hỗ trợ một phần, nhưng quan trọng là huyện đã huy động được nguồn lực lớn trong nhân dân và xã hội hóa khá tốt. Đặc biệt, phong trào hiến đất làm đường giao thông nông thôn, giao thông nội đồng đã thu hút các tầng lớp nhân dân đóng góp ủng hộ thúc đẩy tiến độ xây dựng NTM nhanh hơn, hiệu quả hơn. Từ hiệu ứng phong trào “Cả nước chung tay xây dựng NTM”, nhiều hộ dân trong huyện đã chủ động hiến đất, đóng góp ngày công lao động và tiền của để làm đường giao thông, nạo vét kênh thủy lợi và xây dựng các công trình phúc lợi khác trên tinh thần tự nguyện “người dân là chủ thể xây dựng NTM”. Từ năm 2019 đến nay, toàn huyện đã huy động được trên 194 tỷ 395 triệu đồng cho đầu tư xây dựng NTM, trong đó vốn ngân sách chiếm 85,86%; vốn lồng ghép từ chương trình, dự án khác bằng 0,15%; vốn huy động từ doanh nghiệp bằng 1,76%; vốn huy động từ cộng đồng dân cư bằng 10,01%; vốn huy động từ nguồn khác bằng 2,21%. Ngoài ra huyện huy động được trên 4.000 ngày công của nhân dân thực hiện tổng vệ sinh môi trường, vớt bèo, rác, làm cỏ… và trên 2.000m2 đất thổ canh, thổ cư để làm đường giao thông, rãnh thoát nước. Toàn huyện đã có 122,82km đường trục xã được nhựa hoá, bê tông hoá, đạt tỷ lệ 100%; 131,94km đường trục thôn được cứng hóa, đạt tỷ lệ 100%; 398,49km đường dong, ngõ xóm được cứng hoá, đạt tỷ lệ 100%; 130,49km đường giao thông trục chính nội đồng được cứng hoá, đạt tỷ lệ 81,06%; xây mới, nâng cấp, sửa chữa 581 phòng học của các trường mầm non, tiểu học, THCS; mua sắm, bổ sung trang thiết bị, đồ dùng dạy học; xây mới và cải tạo, nâng cấp 177 nhà văn hóa thôn, xóm 19 sân thể thao xã với kinh phí từ 400-900 triệu đồng/nhà văn hóa và xây mới 8 nhà văn hóa trung tâm xã. Với mục tiêu từng bước nâng cao chất lượng cuộc sống người dân nông thôn, các xã trong huyện đã tập trung thực hiện đồng bộ các giải pháp, huy động tối đa mọi nguồn lực để phát triển kinh tế nông, thuỷ sản, CN-TTCN, thương mại, dịch vụ..., góp phần nâng cao thu nhập cho người dân nông thôn. Đến nay thu nhập bình quân khu vực nông thôn tăng từ 11 triệu đồng/người (năm 2010) lên 46,5 triệu đồng/người (năm 2020).
Với sự vào cuộc của cấp ủy, chính quyền, sự chung tay đóng góp, tâm huyết, trách nhiệm của người dân, huyện Xuân Trường tiếp tục giữ vững và từng bước nâng cao chất lượng các tiêu chí NTM tiến đến xây dựng NTM nâng cao và kiểu mẫu. Trên cơ sở rà soát thực trạng các tiêu chí để xây dựng kế hoạch thực hiện cụ thể cho từng năm, huyện chỉ đạo các xã, thị trấn bám sát quan điểm “tiêu chí dễ, cần ít nguồn lực thì ưu tiên thực hiện trước; tiêu chí khó, cần huy động nhiều nguồn lực thì thực hiện từng bước theo khả năng”. Đối với các xã, thị trấn được lựa chọn xây dựng NTM nâng cao năm 2020 phải tập trung chỉ đạo quyết liệt việc thực hiện và hoàn thành các tiêu chí đang gặp nhiều khó khăn, vướng mắc như tiêu chí văn hóa; giáo dục... Các tiêu chí còn lại tập trung bổ sung, hoàn thiện các nội dung còn thiếu so với bộ tiêu chí NTM nâng cao, đảm bảo tất cả các tiêu chí cơ bản hoàn thành trong năm 2020./.
Bài và ảnh: Văn Huỳnh
