Thời gian qua, các ứng dụng bức xạ đã được áp dụng rộng rãi trong lĩnh vực y tế để giúp công tác chẩn đoán bệnh nhanh chóng, chính xác hơn, từ đó đưa ra phương pháp điều trị hiệu quả cho bệnh nhân. Tuy nhiên, bên cạnh các lợi ích, các nguồn phóng xạ nếu không được quản lý an toàn sử dụng đúng cách sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và tính mạng con người. Với chức năng cơ quan thường trực giúp UBND tỉnh quản lý về an toàn bức xạ, Sở Khoa học và Công nghệ (KH và CN) đã thực hiện nhiều giải pháp nhằm góp phần đảm bảo an toàn cho các hoạt động bức xạ tại các cơ sở y tế.
 |
| Chụp CT cắt lớp để chẩn đoán bệnh tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh. |
Hiện nay, nhiều cơ sở y tế trên địa bàn tỉnh đã đầu tư, mua sắm các thiết bị y tế hiện đại để chụp và chẩn đoán bệnh nhằm đáp ứng nhu cầu khám, chữa bệnh cho người dân. Theo số liệu của Sở KH và CN, toàn tỉnh có 66 cơ sở y tế sử dụng thiết bị bức xạ gồm: Máy X-quang thông thường, máy X-quang kỹ thuật số, máy chụp CT cắt lớp cộng hưởng từ; đặc biệt, Bệnh viện Đa khoa tỉnh đang lắp đặt thiết bị chiếu xạ điều trị cho bệnh nhân ung thư để giảm tải cho các bệnh viện Trung ương. Để đảm bảo an toàn bức xạ tại các cơ sở y tế, năm 2019, Sở KH và CN đã phối hợp với Công ty TNHH Ứng dụng và phát triển công nghệ Nead tổ chức tập huấn về an toàn bức xạ, kiểm soát bức xạ và hướng dẫn an toàn bức xạ ion hóa trong y tế, công nghiệp cho 45 bác sĩ, kỹ thuật viên làm việc trực tiếp với bức xạ ion hóa tại các cơ sở y tế có sử dụng thiết bị bức xạ. Tham gia buổi tập huấn, các học viên được phổ biến các nội dung liên quan đến sử dụng an toàn các thiết bị bức xạ như: Khái niệm về bức xạ ion hóa, tương tác của bức xạ với vật chất; hiệu ứng sinh học của bức xạ, bảo vệ chống chiếu xạ ngoài, ghi đo bức xạ; hệ thống các quy định pháp luật về đảm bảo an toàn bức xạ; kiểm soát chiếu xạ nghề nghiệp. Riêng các học viên phụ trách chụp X-quang chẩn đoán hình ảnh trong cơ sở y tế được đào tạo các kiến thức liên quan đến an toàn bức xạ trong y tế như: Các khía cạnh liên quan đến tối ưu hóa an toàn bức xạ trong X-quang chẩn đoán y tế; hướng dẫn bảo đảm an toàn bức xạ trong X-quang chẩn đoán y tế nhằm đảm bảo môi trường làm việc an toàn. Thực hiện kế hoạch thanh tra chuyên đề về việc chấp hành Luật Năng lượng nguyên tử, Luật Đo lường, năm 2019, Sở KH và CN đã tiến hành thanh tra tại 13 cơ sở y tế sử dụng và quản lý thiết bị bức xạ. Qua thanh tra, đã xử phạt vi phạm hành chính cảnh cáo đối với Phòng khám Đa khoa Tu viện Đa Minh Phú Nhai (Xuân Trường); yêu cầu 6 cơ sở là Trung tâm Y tế huyện Vụ Bản, Phòng khám đa khoa Minh Tâm (Vụ Bản), Bệnh viện Tâm thần tỉnh, Phòng khám Đa khoa Đình Cự và Phòng khám Đa khoa 248 ở huyện Hải Hậu, Phòng khám đa khoa Đức Lương thực hiện kiểm định thiết bị theo quy định; yêu cầu Trung tâm Y tế huyện Vụ Bản thực hiện việc kiểm định thiết bị đối với thiết bị bức xạ… Trong tháng 5 vừa qua, Thanh tra Sở KH và CN phối hợp với Phòng Quản lý chuyên ngành tổ chức thanh tra, kiểm tra chuyên đề về an toàn bức xạ tại 9 cơ sở y tế đang sử dụng và quản lý các thiết bị bức xạ trên địa bàn tỉnh. Qua kiểm tra cho thấy, các cơ sở đều được cấp giấy phép hoạt động và còn hiệu lực, sử dụng thiết bị đúng như giấy phép; đảm bảo đủ các điều kiện về an toàn cho thiết bị và nhân viên bức xạ trong quá trình hoạt động. Đồng chí Phạm Văn Chuyển, Chánh Thanh tra Sở KH và CN cho biết: Những năm gần đây, ý thức chấp hành pháp luật của các cơ sở y tế về an toàn bức xạ đã được nâng lên. Các hành vi vi phạm đã giảm cả về số lượng và mức độ. Đặc biệt, nhân viên bức xạ đều nhận thức được các quy định pháp luật về đảm bảo an toàn bức xạ là bảo vệ an toàn cho bản thân người sử dụng nên đã chấp hành rất tốt như mang thiết bị bảo hộ theo đúng quy định.
Để nâng cao hiệu quả quản lý, kiểm soát bức xạ trên địa bàn tỉnh, thời gian tới, Sở KH và CN tiếp tục làm tốt công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật nhằm nâng cao hiểu biết cho chủ cơ sở y tế và người trực tiếp làm việc với thiết bị bức xạ để họ tự bảo vệ mình trước nguy cơ bị nhiễm xạ. Tiếp tục tổ chức hướng dẫn, kiểm tra, thẩm định hồ sơ xin cấp mới cũng như gia hạn các giấy phép sử dụng thiết bị X-quang cho các cơ sở y tế. Thường xuyên phối hợp với các ngành chức năng của tỉnh tăng cường thanh tra, kiểm tra; xử lý nghiêm các vi phạm để đảm bảo việc người vận hành, sử dụng các thiết bị bức xạ đúng quy định. Đẩy mạnh đào tạo, bồi dưỡng kiến thức cho cán bộ quản lý Nhà nước về an toàn bức xạ đảm bảo phục vụ tốt hoạt động nghiệp vụ./.
Bài và ảnh: Ngọc Ánh
