Ngày 28-4-2020, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 588/QĐ-TTg phê duyệt “Chương trình điều chỉnh mức sinh phù hợp các vùng, đối tượng đến năm 2030”. Phóng viên Báo Nam Định đã có cuộc trao đổi với đồng chí Vũ Xuân Bình, Chi cục trưởng Chi cục Dân số - KHHGĐ về những vấn đề trọng tâm trong triển khai thực hiện Quyết định 588 trên địa bàn tỉnh.
 |
| Chi cục Dân số - KHHGĐ tỉnh tổ chức tập huấn công tác truyền thông dân số trong tình hình mới. Ảnh: Minh Tân |
Phóng viên: Xin đồng chí cho biết những nội dung trọng tâm trong Quyết định số 588/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ?
Đồng chí Vũ Xuân Bình: Để góp phần thực hiện thành công Chiến lược Dân số Việt Nam đến 2030, bảo đảm phát triển nhanh, bền vững đất nước, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 588/QĐ-TTg phê duyệt “Chương trình điều chỉnh mức sinh phù hợp các vùng, đối tượng đến năm 2030” với mục tiêu duy trì vững chắc mức sinh thay thế trên toàn quốc, phấn đấu tăng mức sinh ở những địa phương đang có mức sinh thấp, giảm mức sinh ở những địa phương đang có mức sinh cao. Cụ thể: Tăng 10% tổng tỷ suất sinh ở các tỉnh, thành phố có mức sinh thấp (bình quân mỗi phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ có dưới 2,0 con); Giảm 10% tổng tỷ suất sinh ở các tỉnh, thành phố có mức sinh cao (bình quân mỗi phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ có trên 2,2 con); Duy trì kết quả ở những tỉnh, thành phố đã đạt mức sinh thay thế (bình quân mỗi phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ có từ 2,0 con đến 2,2 con). Cấp ủy, chính quyền các địa phương tăng cường lãnh đạo thực hiện công tác dân số; chuyển hướng từ tập trung vào việc giảm sinh sang duy trì mức sinh thay thế. Đẩy mạnh tuyên truyền, vận động cán bộ, nhân dân thay đổi hành vi, hưởng ứng cuộc vận động mỗi gia đình, mỗi cặp vợ chồng sinh đủ hai con, nuôi dạy con tốt, xây dựng gia đình tiến bộ, hạnh phúc.
Phóng viên: Thực hiện Quyết định số 588/QĐ-TTg, tỉnh ta thuộc vùng có mức sinh cao. Đề nghị đồng chí cho biết mức sinh hiện nay và những vấn đề cần quan tâm về công tác dân số của tỉnh ta?
Đồng chí Vũ Xuân Bình: Sau 10 năm thực hiện Chiến lược Dân số và Sức khỏe sinh sản Việt Nam giai đoạn 2011-2020, công tác dân số của tỉnh ta đã đạt được những kết quả quan trọng, nhận thức và thực hiện của người dân về chính sách dân số - KHHGĐ đã có những chuyển biến tích cực. Tỷ suất sinh thô hàng năm giảm; quy mô gia đình có 2 con được chấp nhận ngày càng rộng rãi; đã kiểm soát được tốc độ gia tăng tỷ số giới tính khi sinh, góp phần vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân trong tỉnh.
Tuy nhiên, công tác dân số của tỉnh vẫn còn nhiều khó khăn và thách thức. Nam Định vẫn là tỉnh chưa đạt được mức sinh thay thế. Theo kết quả Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 do Tổng cục Thống kê công bố, quy mô dân số tỉnh Nam Định tại thời điểm 1-4-2019 là 1.780.393 người. Tỷ lệ tăng dân số tự nhiên bình quân mỗi năm 1%. Tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh đã được kiểm soát nhưng vẫn ở mức cao (114,5 bé trai/100 bé gái). Tổng tỷ suất sinh là 2,74 con/phụ nữ, đứng thứ 3 trong 12 tỉnh cao nhất toàn quốc. Do vậy, theo Quyết định số 588/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, tỉnh Nam Định thuộc vùng mức sinh cao, cần phải giảm 10% tổng tỷ suất sinh trong 10 năm tới. Có nghĩa là, đến năm 2030, tỉnh ta phải giảm tổng tỷ suất sinh xuống còn 2,46.
Thực hiện Quyết định số 1679/QĐ-TTg ngày 22-11-2019 của Thủ tướng Chính phủ, UBND tỉnh Nam Định đã ban hành Kế hoạch hành động giai đoạn 2020-2025 thực hiện Chiến lược Dân số Việt Nam đến năm 2030 nhằm giải quyết toàn diện, đồng bộ các vấn đề về quy mô, cơ cấu, phân bố, chất lượng dân số và đặt trong mối quan hệ tác động qua lại với phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Mục tiêu đến năm 2025, quy mô dân số là 1 triệu 858 nghìn người; tỷ suất sinh thô giảm trung bình hàng năm: 0,10-0,15%o; 100% phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ được tiếp cận thuận tiện với các biện pháp tránh thai hiện đại, phòng tránh vô sinh và hỗ trợ sinh sản; giảm 60% số vị thành niên, thanh niên có thai ngoài ý muốn. Kiểm soát tốc độ gia tăng, từng bước đưa tỷ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên, phấn đấu duy trì cơ cấu tuổi ở mức hợp lý. Tổng tỷ suất sinh giảm còn 2,35 con/phụ nữ. Như vậy, tỉnh Nam Định phấn đấu hoàn thành mục tiêu giảm 10% tổng tỷ suất sinh ngay trong giai đoạn 2020-2025, đây là nhiệm vụ cũng là thách thức cho những người làm công tác dân số các cấp trong thời gian tới.
Phóng viên: Xin đồng chí cho biết những giải pháp chủ yếu của công tác dân số tỉnh ta trong thời gian tới?
Đồng chí Vũ Xuân Bình: Trong thời gian tới, ngành Dân số tỉnh ta tiếp tục thực hiện song song hai nhiệm vụ quan trọng. Đó là, tập trung ưu tiên vận động giảm sinh và nâng cao chất lượng dân số.
Để tiếp tục thực hiện tốt Nghị quyết 21/NQ-TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về công tác dân số trong tình hình mới, Chiến lược Dân số Việt Nam đến năm 2030, UBND tỉnh chỉ đạo tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp uỷ, chính quyền các cấp đối với công tác dân số; tiếp tục quán triệt sâu sắc hơn nữa Chương trình hành động số 21 của Tỉnh uỷ thực hiện Nghị quyết 21/NQ-TW về công tác dân số trong tình hình mới; bảo đảm thống nhất nhận thức, hành động của cả hệ thống chính trị, tạo sự đồng thuận và ủng hộ của toàn xã hội trong việc chuyển trọng tâm chính sách dân số từ KHHGĐ sang dân số - phát triển.
Trong điều kiện mức sinh còn rất cao, tỉnh phải tiếp tục thực hiện giảm sinh, sớm đưa về mức sinh thay thế, đưa tỷ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên; tận dụng hiệu quả lợi thế cơ cấu dân số vàng; thích ứng với già hoá dân số, phân bố dân số hợp lý; nâng cao chất lượng dân số. Đưa công tác dân số là một nội dung trọng tâm trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo của cấp uỷ, chính quyền, ban hành các nghị quyết, xây dựng kế hoạch dài hạn, trung hạn và hàng năm để cụ thể hoá các mục tiêu đã đề ra nhằm thực hiện có hiệu quả Chiến lược Dân số Việt Nam đến năm 2030 phù hợp với tình hình địa phương. Thực hiện lồng ghép các yếu tố dân số vào các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội do sở, ngành, địa phương chủ trì xây dựng và thực hiện. Đầu tư kinh phí, phát triển mạng lưới cán bộ thực hiện nhiệm vụ công tác dân số và nâng cao chất lượng dịch vụ về dân số, đặc biệt chú trọng tại cấp xã. Phát huy vai trò của MTTQ các cấp, các đoàn thể nhân dân, tổ chức xã hội tham gia, giám sát thực hiện công tác dân số.
Đổi mới truyền thông, vận động về dân số để cán bộ, đảng viên, nhân dân trong tỉnh hiểu đúng và đầy đủ chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, tinh thần chỉ đạo của Chính phủ và các văn bản chỉ đạo của Bộ Y tế, Tỉnh ủy, UBND tỉnh về công tác dân số; ngăn ngừa tư tưởng, tâm lý không hạn chế số lần sinh con của một bộ phận cán bộ, đảng viên và người dân. Tiếp tục thực hiện cuộc vận động mỗi cặp vợ chồng nên có hai con, bảo đảm quyền và trách nhiệm trong việc nuôi dạy con tốt; tập trung vận động sinh ít con hơn tại những nơi có mức sinh cao; thực hiện nếp sống văn minh, xây dựng môi trường sống lành mạnh, nâng cao sức khoẻ, đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân. Đề cao tính tiên phong, trách nhiệm nêu gương của mỗi cán bộ, đảng viên, đặc biệt là người đứng đầu trong việc thực hiện chính sách dân số, xây dựng gia đình bình đẳng, tiến bộ, ấm no, hạnh phúc.
Phóng viên: Xin trân trọng cảm ơn đồng chí!
Minh Tân (thực hiện)
