Những năm qua, các cấp ủy Đảng, chính quyền, MTTQ và các đoàn thể đã xây dựng nhiều mô hình tự quản trên từng lĩnh vực như: đảm bảo an ninh trật tự, giúp nhau phát triển kinh tế, bảo vệ môi trường, xây dựng nếp sống văn minh, góp phần ổn định chính trị, phát triển kinh tế - xã hội ở mỗi địa phương.
 |
| Cán bộ, nhân dân xóm 15, xã Hải Hưng (Hải Hậu) tham gia dọn vệ sinh môi trường đường dong ngõ xóm. |
Xác định tầm quan trọng của mô hình tự quản trong cộng đồng dân cư, Ủy ban MTTQ tỉnh phối hợp với chính quyền, các ban, ngành, các tổ chức thành viên xây dựng mô hình tự quản cụ thể, phù hợp với từng khu dân cư và nhu cầu, nguyện vọng của nhân dân. Sau thời gian đi vào hoạt động, các mô hình tự quản đã phát huy sự sáng tạo, tinh thần đoàn kết, gắn bó trong cộng đồng dân cư, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội và trở thành các phong trào tự nguyện, tự giác của người dân. Trong đó, các thành viên chú trọng tuyên truyền, vận động các tầng lớp nhân dân tích cực tham gia cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” gắn với phong trào “Xây dựng khu dân cư 5 không”, cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”, các hoạt động vì người nghèo, thực hiện chương trình an sinh xã hội… Từ năm 2019 đến nay, MTTQ tỉnh đã hướng dẫn MTTQ các cấp trong tỉnh tiếp tục xây dựng, duy trì và nhân rộng các mô hình tự quản ở cộng đồng dân cư trên các lĩnh vực giao thông, môi trường; phòng chống tội phạm, ma túy và tệ nạn xã hội như mô hình: “Xứ, họ đạo tham gia bảo vệ tài nguyên môi trường” ở 67 xã có đông đồng bào Công giáo; mô hình “Thực hiện nếp sống văn minh trong tổ chức lễ tang” ở thành phố Nam Định và các huyện Vụ Bản, Ý Yên, Nam Trực, Hải Hậu, Trực Ninh; mô hình “Khu dân cư đảm bảo trật tự an toàn giao thông” ở các huyện Vụ Bản, Hải Hậu; mô hình “Khu dân cư không có tội phạm, ma túy, tệ nạn xã hội” ở các huyện Trực Ninh, Hải Hậu, Nghĩa Hưng, Nam Trực... Thông qua các mô hình đã phát huy vai trò của Ban công tác Mặt trận ở các khu dân cư trong việc tổ chức tuyên truyền, vận động nhân dân tích cực tham gia phòng ngừa, phát hiện, đấu tranh, tố giác tội phạm, tệ nạn xã hội; xây dựng ý thức chấp hành pháp luật về an toàn giao thông và bảo vệ môi trường, góp phần chuyển hóa địa bàn trọng điểm, phức tạp, xây dựng “Gia đình văn hóa”, “Khu dân cư văn hóa”; thực hiện có hiệu quả các chỉ tiêu xây dựng nông thôn mới; đoàn kết, giúp đỡ nhau phát triển kinh tế, duy trì và phát triển các làng nghề truyền thống tại các địa phương. Đặc biệt, trong lĩnh vực môi trường, các tổ chức thành viên của Mặt trận đã xây dựng được nhiều mô hình tự quản tham gia bảo vệ môi trường. Tiêu biểu như: Hội Phụ nữ duy trì hiệu quả hoạt động của các mô hình “Chi hội phụ nữ 5 không, 3 sạch”, “Phụ nữ tham gia bảo vệ môi trường xanh - sạch - đẹp - thân thiện”; “Tuyến đường do Hội Phụ nữ tự quản xanh - sạch - đẹp”, “Tổ phụ nữ thu gom rác thải”... Đến nay, toàn tỉnh thành lập, duy trì và nhân diện 582 mô hình phụ nữ với phong trào bảo vệ môi trường, tham gia xây dựng NTM. Các cấp Hội Nông dân xây dựng được trên 2.000 mô hình “Tổ tự quản đường nông thôn sáng - xanh - sạch - đẹp” do đồng chí chi Hội trưởng làm tổ trưởng, thu hút hàng trăm nghìn hội viên nông dân tham gia, nhận trách nhiệm tự quản các tuyến đường tương ứng với 1.390km đường giao thông thôn xóm và liên xã; 212/212 cơ sở Hội Nông dân đăng ký đảm nhận các mô hình: “Thu gom, phân loại và xử lý rác thải hữu cơ thành phân bón tại hộ gia đình”; thu gom bao bì thuốc bảo vệ thực vật ngoài cánh đồng. Kết quả đạt được trong các mô hình tự quản ở khu dân cư góp phần nâng cao chất lượng cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh ở địa bàn dân cư, đảm bảo an ninh trật tự, phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn… Qua rà soát đánh giá, toàn tỉnh có 2.863/3.462 làng, tổ dân phố được công nhận làng, tổ dân phố văn hoá; 507.361 gia đình được công nhận là gia đình văn hoá; 1.568 khu dân cư 5 không; 3.335 khu dân cư xây dựng được hương ước, quy ước trong đó có 3.180 hương ước, quy ước được phê duyệt; qua đó giúp cho các cấp ủy đảng, chính quyền nâng cao năng lực lãnh đạo, quản lý điều hành các hoạt động kinh tế - xã hội ở địa phương.
Thời gian tới, MTTQ các cấp trong tỉnh tiếp tục phát huy tinh thần sáng tạo và tự quản của nhân dân thông qua các mô hình khu dân cư tự quản, đẩy mạnh các cuộc vận động, các phong trào thi đua yêu nước, trọng tâm là cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” gắn với thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội. Tiếp tục tổ chức khảo sát đánh giá sự hài lòng của người dân về kết quả xây dựng nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu. Phối hợp triển khai hiệu quả các chương trình phối hợp vận động toàn dân bảo đảm an toàn giao thông, bảo vệ môi trường, vệ sinh an toàn thực phẩm, phòng chống tội phạm, tệ nạn xã hội./.
Bài và ảnh: Lam Hồng
