Chứng kiến một buổi hoạt động ngoài không gian lớp học của học sinh Trường Trung học cơ sở Yên Mỹ (Ý Yên), mới cảm nhận được sự hào hứng của các em. Tại buổi chăm sóc vườn trường, dưới sự giám sát của giáo viên chủ nhiệm lớp, học sinh vừa tham gia làm các việc tưới cây, nhổ cỏ, tỉa lá vàng, trồng hoa vừa kết hợp trao đổi kiến thức liên quan đã học hoặc trò chuyện vui vẻ. Mặc dù tranh thủ giờ ra chơi nhưng học sinh lại thích thú vì kết hợp chơi và học rất sinh động, hiệu quả, vừa giải trí sau những giờ học căng thẳng vừa rèn luyện xây dựng tinh thần tập thể, đoàn kết...
 |
| Học sinh Trường Trung học cơ sở Phùng Chí Kiên (thành phố Nam Định) tham gia hoạt động Ngày hội đọc sách năm 2019. |
Thực hiện Chỉ thị số 2268 của Bộ Giáo dục và Đào tạo và chỉ đạo của UBND tỉnh, ngay khi bước vào năm học 2019-2020, Sở Giáo dục và Đào tạo đã chỉ đạo các cơ sở giáo dục đổi mới hình thức tổ chức dạy học ngoài không gian lớp học - trải nghiệm sáng tạo ở bậc giáo dục trung học. Mục tiêu đặt ra là thông qua các hoạt động trải nghiệm thực tiễn gia đình, nhà trường, xã hội, học sinh huy động tổng hợp kiến thức, kỹ năng của các môn học và lĩnh vực giáo dục khác nhau dưới sự hướng dẫn, tổ chức của giáo viên để hình thành những phẩm chất chủ yếu (yêu nước, nhân ái, chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm) và các năng lực chung (năng lực tự chủ và tự học, năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo). Nội dung hoạt động ngoài giờ lên lớp ở bậc trung học phong phú và đa dạng, chuyển mạnh sang hướng hoạt động trải nghiệm sáng tạo, đặc biệt là trải nghiệm hướng nghiệp và giáo dục kỹ năng sống. Căn cứ khung phân phối chương trình, với thời lượng giành cho hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong năm học là 18 tiết, trong hè 6 tiết, Sở Giáo dục và Đào tạo chỉ đạo các nhà trường, các địa phương, tuỳ điều kiện cụ thể, lựa chọn mỗi tháng thực hiện từ 1 đến 2 hoạt động. Các trường học ở bậc trung học cơ sở từ tháng 9-2019 đến tháng 5-2020, tập trung hoạt động theo các chủ đề: Truyền thống nhà trường; Chăm ngoan học giỏi; Tôn sư trọng đạo; Uống nước nhớ nguồn; Mừng Đảng, mừng xuân; Tiến bước lên Đoàn; Hoà bình hữu nghị; Bác Hồ kính yêu. Thời gian hè hoạt động tập trung vào chủ đề: Hè vui, khoẻ, bổ ích. Điểm đặc biệt của hoạt động trải nghiệm sáng tạo bậc trung học cơ sở năm học là nội dung Công ước Quyền trẻ em của Liên hợp quốc được đưa vào hoạt động trải nghiệm sáng tạo ở lớp 9 và chương trình tập trung nhiều vào các hoạt động xã hội, hoạt động phục vụ cộng đồng và đẩy mạnh các hoạt động hướng nghiệp. Đối với bậc trung học phổ thông, các trường tích hợp vào hoạt động giáo dục hướng nghiệp thực hiện ở 3 chủ đề: “Thanh niên với học tập, rèn luyện vì sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước” (tháng 9); “Thanh niên với xây dựng và bảo vệ Tổ quốc” (tháng 12); “Thanh niên với vấn đề lập nghiệp” (tháng 3). Chương trình hoạt động trải nghiệm cũng tập trung cao hơn vào nội dung giáo dục hướng nghiệp. Thông qua các chủ đề sinh hoạt tập thể, hoạt động lao động sản xuất, câu lạc bộ hướng nghiệp… học sinh được đánh giá và tự đánh giá về năng lực, sở trường, hứng thú liên quan đến nghề nghiệp đáp ứng yêu cầu tự chọn cho mình ngành nghề phù hợp; được rèn luyện phẩm chất và năng lực để thích ứng với nghề nghiệp tương lai. Từ tháng 9-2019 đến tháng 5-2020, các trường trung học phổ thông tập trung vào các chủ đề: “Thanh niên học tập, rèn luyện vì sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước”, “Thanh niên với tình bạn, tình yêu và gia đình”, “Thanh niên với truyền thống hiếu học và tôn sư trọng đạo”, “Thanh niên với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”, “Thanh niên với việc giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc”… Thời gian hè hoạt động của các trường trung học phổ thông tập trung vào chủ đề: “Mùa hè tình nguyện vì cuộc sống cộng đồng”. Đặc biệt, đối với trải nghiệm sáng tạo trong các môn học, các trường tăng cường sự phối hợp giữa các tổ chức Đoàn, Đội với các tổ chuyên môn thông qua giáo dục STEM để tổ chức các hoạt động trải nghiệm theo môn học theo hướng tối đa hoá cơ hội trải nghiệm thực tiễn cho học sinh, gắn dạy học với thực tiễn cuộc sống địa phương. Các hoạt động trải nghiệm sáng tạo được tổ chức trong và ngoài trường lớp; theo quy mô nhóm, lớp học, khối lớp hoặc quy mô trường với 4 loại hình hoạt động chủ yếu: Sinh hoạt dưới cờ, Sinh hoạt lớp, Hoạt động giáo dục theo chủ đề và Hoạt động câu lạc bộ… Tiêu biểu trong hoạt động trải nghiệm sáng tạo là các trường trung học phổ thông: Giao Thuỷ, Trần Hưng Đạo, chuyên Lê Hồng Phong, A Hải Hậu; các trường trung học cơ sở: Trần Đăng Ninh, Hàn Thuyên, Đào Sư Tích, Nguyễn Hiền… Việc đổi mới hình thức tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở các trường khá đa dạng, phong phú, có thể sinh hoạt đầu giờ, giờ ra chơi, sau giờ học bằng nhiều hình thức như thi đấu thể thao, thi tài năng, sinh hoạt câu lạc bộ; tăng cường giao lưu, hợp tác với các trung tâm giáo dục kỹ năng sống, các địa điểm trải nghiệm, các câu lạc bộ ở các trường khác để tăng cơ hội trải nghiệm cho học sinh. Việc tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo gắn liền với môn học và thực tiễn địa phương.
Việc đổi mới hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp tại các trường học trong tỉnh đã tạo điều kiện cho học sinh, nhất là học sinh bậc giáo dục trung học được rèn luyện năng lực, phẩm chất, phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo, củng cố, khắc sâu những kiến thức đã học trên lớp, phát triển thêm các kỹ năng sống, giao tiếp, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện./.
Bài và ảnh: Minh Thuận
