Nằm ở vùng đồng bằng sông Hồng với đặc thù “đất chật, người đông” nên việc kiểm soát và thực hiện các nội dung của công tác dân số - kế hoạch hóa gia đình có ý nghĩa, vai trò quan trọng trong các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội ở tỉnh ta. Do vậy, công tác này được tỉnh đặc biệt chú trọng lãnh đạo, chỉ đạo đẩy mạnh nhằm tạo chuyển biến về nhận thức và sự đồng thuận của các tầng lớp nhân dân. Hàng năm, tỉnh hoàn thành và hoàn thành vượt mức hầu hết các chỉ tiêu nhiệm vụ công tác dân số - kế hoạch hóa gia đình. Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được, công tác dân số - kế hoạch hóa gia đình ở tỉnh ta phải đối mặt với nhiều thách thức: Quy mô dân số lớn (1.780.865 người, đứng thứ 13 trong toàn quốc), mật độ dân số đông, mức sinh và tỷ lệ sinh con thứ 3 vẫn cao, tiềm ẩn nguy cơ mất cân bằng giới tính.
 |
| Phòng Dân số (Trung tâm Y tế Hải Hậu) triển khai Chiến dịch truyền thông lồng ghép dịch vụ kế hoạch hóa gia đình. |
Để đẩy mạnh công tác dân số - kế hoạch hóa gia đình, UBND tỉnh chỉ đạo các ngành chức năng, các địa phương triển khai Kế hoạch hành động giai đoạn 2016-2020 để thực hiện Chiến lược Dân số - Sức khỏe sinh sản Việt Nam giai đoạn 2011-2020 nhằm các mục tiêu: nâng cao chất lượng dân số; kiềm chế tốc độ gia tăng tỷ số giới tính khi sinh; đáp ứng tốt nhu cầu chăm sóc sức khỏe sinh sản, duy trì mức sinh thấp hợp lý, giải quyết tốt những vấn đề về quy mô, cơ cấu dân số. Bộ máy tổ chức làm công tác dân số - kế hoạch hóa gia đình từ tỉnh đến cơ sở được kiện toàn, hoàn thiện. Đội ngũ cán bộ, cộng tác viên dân số thường xuyên được đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ, nâng cao năng lực, tổ chức và chủ trì các hoạt động truyền thông về chủ trương, chính sách dân số đạt hiệu quả cao, nhất là nội dung Nghị quyết 21/NQ-TW ngày 25-10-2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về công tác dân số trong tình hình mới; định hướng công tác truyền thông dân số trong tình hình mới. 100% các cơ quan, tổ chức các cấp đã đưa chỉ tiêu công tác dân số - kế hoạch hóa gia đình vào kế hoạch hoạt động thường xuyên của cơ quan, đơn vị, lấy tiêu chí thực hiện tốt chính sách dân số để đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ, xét thi đua, khen thưởng hàng năm. Đẩy mạnh tổ chức tuyên truyền trực tiếp tại cộng đồng, ưu tiên vùng khó khăn, vùng ven biển và tập trung vào các nhóm đối tượng là các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ; vị thành niên và thanh niên; lồng ghép cung cấp dịch vụ kế hoạch hóa gia đình, sức khỏe sinh sản có chất lượng nhằm đáp ứng nhanh, thuận tiện nhu cầu tránh thai, chăm sóc sức khỏe sinh sản cho nhân dân… Từ đầu năm 2019 đến nay, Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình tỉnh đã tổ chức hàng chục lớp tập huấn cung cấp kiến thức về mất cân bằng giới tính khi sinh cho lãnh đạo các tổ chức đảng, chính quyền, người có uy tín trong cộng đồng, các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ ở cơ sở. Toàn tỉnh tổ chức 161 buổi nói chuyện chuyên đề về bình đẳng giới, mất cân bằng giới tính khi sinh, chăm sóc sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình tại các xã, phường, thị trấn cho trên 21 nghìn lượt người; tổ chức 131 buổi nói chuyện chuyên đề, sinh hoạt ngoại khóa về công tác dân số, bình đẳng giới và mất cân bằng giới tính khi sinh cho học sinh các trường trung học cơ sở trong tỉnh; cung cấp 34.300 tờ gấp, sách lật tuyên truyền về chăm sóc sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình; tư vấn và cung cấp dịch vụ dân số - kế hoạch hóa gia đình cho vị thành niên, thanh niên, công nhân tại các khu công nghiệp; tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân…
Cùng với các hoạt động truyền thông thường xuyên, Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình tỉnh tập trung triển khai Chiến dịch truyền thông lồng ghép dịch vụ kế hoạch hóa gia đình. Năm 2019, Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình tỉnh triển khai chiến dịch đợt I từ 15-1 đến 31-5-2019, tại 187 xã, phường, thị trấn của 10 huyện, thành phố, tập trung tại những địa bàn có mức sinh cao, tỷ lệ người sinh con thứ 3 trở lên cao và vùng khó khăn; huy động sự tham gia của người dân tại cộng đồng, đặc biệt là các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ, thanh niên chuẩn bị kết hôn và phụ nữ mang thai. Chiến dịch đã được quan tâm chỉ đạo, lãnh đạo của các cấp uỷ Đảng, chính quyền tổ chức đồng bộ, có sự phối hợp chặt chẽ giữa các ban, ngành, đoàn thể các cấp. Ngay từ đầu chiến dịch, các hoạt động tuyên truyền được triển khai với nhiều hình thức phong phú và đa dạng như treo băng rôn, cấp phát tờ gấp, tuyên truyền lưu động, trên đài phát thanh, bản tin sức khoẻ và trên mạng xã hội Facebook… góp phần nâng cao nhận thức của toàn xã hội về công tác dân số, từ đó chuyển đổi hành vi chấp nhận thực hiện các biện pháp kế hoạch hóa gia đình. Vận động thanh niên tham khảo tư vấn và khám sức khỏe trước hôn nhân; phụ nữ mang thai tầm soát, chẩn đoán, điều trị một số bệnh, tật trước sinh. Trong thời gian triển khai Chiến dịch, Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản, Trung tâm Y tế các huyện, thành phố đã tăng cường hỗ trợ các trạm y tế về trang thiết bị, dụng cụ, dịch vụ kỹ thuật đảm bảo an toàn, thuận tiện cho khách hàng. Chi cục đảm bảo cung cấp đầy đủ phương tiện tránh thai (cả miễn phí và tiếp thị, xã hội hóa) cho các huyện, thành phố; hỗ trợ Trung tâm Y tế huyện và trạm y tế các xã triển khai chiến dịch 49 bộ đặt tháo dụng cụ tử cung, 49 bộ khám phụ khoa, 3 nồi hấp và 3 tủ sấy. Kết quả trong chiến dịch, toàn tỉnh có 84.619 lượt phụ nữ đi khám phụ khoa, đạt 68,1% kế hoạch; qua đó phát hiện 36.913 người mắc bệnh viêm nhiễm đường sinh sản để tư vấn điều trị và phòng tránh. Toàn tỉnh có 36.789 cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ mới chấp nhận sử dụng các biện pháp tránh thai hiện đại, nâng tổng số cặp vợ chồng sử dụng các biện pháp tránh thai hiện đại lên 179.057 cặp, đạt 95,6% kế hoạch năm. Trong đó: 5.953 ca đặt dụng cụ tử cung, 1.221 ca tiêm thuốc tránh thai, 72 cấy thuốc tránh thai, 13.695 người uống thuốc tránh thai, 15.806 người sử dụng bao cao su…
Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình tỉnh hiện đang tiếp tục triển khai Chiến dịch truyền thông lồng ghép dịch vụ kế hoạch hóa gia đình đợt II; phối hợp với các ngành, đoàn thể tích cực triển khai thực hiện tốt các đề án, mô hình dân số; tập trung huy động mọi biện pháp để duy trì đà giảm sinh, giảm sinh con thứ 3, giữ ổn định tỷ số giới tính khi sinh, nâng cao nhận thức cho nhân dân về mối quan hệ giữa chất lượng dân số và nguồn nhân lực cho phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh./.
Bài và ảnh: Minh Tân
