Hiện nay, tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế so với lực lượng lao động ở huyện Ý Yên vẫn còn ở mức thấp. Việc chấp hành, tuân thủ quy định pháp luật về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế trong các doanh nghiệp trên địa bàn huyện chưa nghiêm; nhất là tình trạng doanh nghiệp cố tình nợ đọng, nợ kéo dài hoặc chậm đóng nộp bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích của người lao động. Tổng số nợ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thật nghiệp toàn huyện tính đến ngày 1-7-2019 là 11,863 tỷ đồng; trong đó, nợ bảo hiểm xã hội 8,509 tỷ đồng, nợ bảo hiểm y tế 1,916 tỷ đồng, nợ bảo hiểm thất nghiệp gần 369,7 triệu đồng, nợ bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp gần 108,7 triệu đồng. Nhiều doanh nghiệp chây ỳ, nợ đọng bảo hiểm xã hội kéo dài với số tiền nợ lớn như: Công ty Trách nhiệm hữu hạn Vạn Thắng; Công ty Cổ phần Bảo Linh; Văn phòng đại diện Công ty Cổ phần Ðồng Vũ Ý Yên; Công ty Cổ phần Thủ công mỹ nghệ Việt Hà; Công ty Trách nhiệm hữu hạn Hương Trang; Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên Vĩnh Thực; Công ty Cổ phần Thủ công mỹ nghệ Green Art; Công ty Trách nhiệm hữu hạn Tập đoàn Thắng Lợi, Công ty Cổ phần Vượng Yến; Doanh nghiệp tư nhân Ðức Tịnh… Nguyên nhân do việc chấp hành pháp luật về bảo hiểm xã hội của các doanh nghiệp chưa nghiêm; vẫn còn một bộ phận doanh nghiệp tìm cách lách luật, trốn đóng hoặc kéo dài thời gian đóng nộp bảo hiểm xã hội. Nhiều doanh nghiệp ngoài quốc doanh chưa có tổ chức công đoàn; hoạt động của tổ chức công đoàn cơ sở ở các đơn vị, doanh nghiệp còn yếu kém, chưa đấu tranh bảo vệ quyền lợi cho người lao động hoặc ủy quyền cho công đoàn cấp trên khởi kiện doanh nghiệp nợ đọng bảo hiểm xã hội. Bên cạnh đó nhiều doanh nghiệp khó khăn, thua lỗ kéo dài, không vay được vốn ngân hàng nên đã chiếm dụng tiền đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế của người lao động. Trong khi đó chế tài xử lý hành chính đối với vi phạm về bảo hiểm xã hội vẫn còn nhẹ, chưa đủ sức răn đe; việc tiến hành khởi kiện đối với một số doanh nghiệp cố tình nợ đọng bảo hiểm xã hội theo luật định còn gặp khó khăn do những vướng mắc về pháp lý.
Trước thực trạng trên, từ đầu năm 2019 đến nay, Bảo hiểm Xã hội huyện Ý Yên đã triển khai nhiều giải pháp thu hồi nợ đọng nhằm phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế. Ðối với phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm Xã hội huyện tăng cường phối hợp với các cơ quan liên quan như: Chi cục Thuế, Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội huyện rà soát danh sách các đơn vị, doanh nghiệp chưa tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động; phối hợp với UBND các xã, thị trấn rà soát đối tượng cán bộ không chuyên trách cấp xã, thị trấn thuộc diện tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, đề nghị đơn vị sử dụng lao động lập thủ tục tham gia bảo hiểm xã hội. Ðối với phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm y tế, Bảo hiêm Xã hội huyện chủ động phối hợp với các ngành chức năng triển khai đồng bộ các giải pháp, quyết tâm phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm y tế theo hộ gia đình, phấn đấu tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế đạt từ 80-85%. Tổ chức thực hiện tốt Ðề án Bảo hiểm y tế toàn dân trên địa bàn huyện; đồng thời chủ động rà soát, phân loại đối tượng, xây dựng lộ trình và tổ chức thực hiện kế hoạch bảo hiểm y tế toàn dân phù hợp với điều kiện kinh tế địa phương. Ðối với việc thu hồi nợ đọng bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm Xã hội huyện thường xuyên cử cán bộ đối chiếu, lập biên bản xác nhận nợ và yêu cầu cam kết trả nợ; có văn bản nhắc nhở các đơn vị thực hiện đúng cam kết theo lộ trình trả nợ; thực hiện phân loại nợ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp theo quy định để theo dõi có biện pháp thu nợ, nhất là đối với các đơn vị nợ với thời gian kéo dài, các đơn vị không còn hoạt động sản xuất, kinh doanh; tư vấn xử lý nợ đối với doanh nghiệp đang gặp khó khăn hoặc dừng sản xuất kinh doanh. Hàng quý, Bảo hiểm Xã hội huyện lập danh sách những đơn vị nợ đọng tiền bảo hiểm xã hội từ 3 tháng trở lên đề nghị UBND huyện xử lý vi phạm hành chính theo quy định. Với việc thực hiện các biện pháp đồng bộ, đến ngày 1-7-2019, toàn huyện có 198.966 người tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp; trong đó, 11.967 người tham gia bảo hiểm xã hội, 177.612 người tham gia bảo hiểm y tế, 9.387 người tham gia bảo hiểm thất nghiệp; tổng số tiền thu bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp đạt hơn 138,2 tỷ đồng.
Ðể hoàn thành phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế năm 2019, Bảo hiểm Xã hội huyện Ý Yên tiếp tục rà soát, đánh giá toàn diện các hoạt động nghiệp vụ thu, thu nợ; cấp, quản lý sổ bảo hiểm xã hội, thẻ Bảo hiểm y tế; đẩy mạnh cải cách hành chính; đánh giá nguyên nhân và đề ra giải pháp, kế hoạch phù hợp, chủ động giải quyết tồn tại, vướng mắc, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, người lao động và người dân. Tập trung triển khai bảo hiểm y tế học sinh, sinh viên, bảo hiểm y tế hộ gia đình, đối tượng được ngân sách Nhà nước đóng, hỗ trợ đóng bảo hiểm y tế; thực hiện đúng quy trình thu, thu đúng, thu đủ, thu kịp thời đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp. Ðẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra, đặc biệt là thanh tra chuyên ngành về đóng bảo hiểm xã hội; trước hết tập trung kiểm tra, thanh tra các đơn vị doanh nghiệp có dấu hiệu trốn, chậm đóng, đóng không đủ số lao động thuộc diện tham gia đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp; xử lý nghiêm các trường hợp cố tình vi phạm. Tập trung đôn đốc, yêu cầu người lao động, đơn vị sử dụng lao động thực hiện nghiêm trách nhiệm tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp, trong đó lưu ý đối với một số nhóm đối tượng người lao động đang làm việc trong các hộ kinh doanh, tổ hợp tác, các doanh nghiệp nhỏ. Khuyến khích các cơ quan, tổ chức, cá nhân và các địa phương hỗ trợ tiền đóng bảo hiểm xã hội cho người tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp./.
Khánh Dũng
