Những năm qua, trên địa bàn tỉnh đã xảy ra một số vụ ngộ độc thực phẩm (NĐTP) tại bữa cỗ tập trung đông người (cỗ đám cưới, đám giỗ, cỗ tân gia…); có vụ hàng trăm người mắc phải nhập viện điều trị. Để chủ động phòng chống NĐTP tại các bữa cỗ đông người, tháng 4-2018, Sở Y tế đã chỉ đạo Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) tỉnh phối hợp Trung tâm Y tế huyện Mỹ Lộc chọn 3 xã; Mỹ Hưng, Mỹ Thuận, Mỹ Thịnh thực hiện “Thí điểm mô hình kiểm soát ATTP tại bữa cỗ tập trung đông người”. Mô hình được triển khai với mục tiêu nâng cao chất lượng công tác quản lý ATTP tại địa phương. Nâng cao trách nhiệm của chính quyền địa phương trong công tác quản lý ATTP tại bữa cỗ tập trung đông người; nâng cao nhận thức của người dân về công tác ATTP. Chủ động phòng ngừa NĐTP và các bệnh truyền qua thực phẩm tại bữa cỗ tập trung đông người…
 |
| Cán bộ Trung tâm Y tế huyện Mỹ Lộc test nhanh các mẫu thực phẩm tại một đám cỗ cưới ở xã Mỹ Thuận. |
Thực hiện mô hình, Chi cục ATVSTP tỉnh đã hướng dẫn Trung tâm Y tế huyện xây dựng kế hoạch, triển khai kiểm soát ATTP tại các bữa cỗ tập trung đông người; quá trình thực hiện có kiểm tra, giám sát tiến độ hoạt động. Thời gian thực hiện mô hình bắt đầu từ 25-8-2018. Trong quá trình triển khai, các đơn vị đã huy động và phát huy vai trò của các cấp chính quyền, tăng cường phối hợp trong công tác ATTP giữa y tế và các ban, ngành, đoàn thể, y tế thôn, trưởng thôn, tổ trưởng khu dân cư…, phát huy vai trò của Uỷ ban MTTQ và các tổ chức đoàn thể địa phương trong công tác tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện mô hình kiểm soát ATTP tại bữa cỗ tập trung đông người. Huyện Mỹ Lộc và 3 xã triển khai thí điểm mô hình đã kiện toàn Ban Chỉ đạo liên ngành về ATTP; tuyến xã tổ chức giao ban mỗi tháng 1 lần, huyện giao ban mỗi quý 1 lần. Các đơn vị thành lập tổ giám sát tư vấn ATTP, thành phần gồm cán bộ trạm y tế, y tế thôn, trưởng thôn, đại diện phụ nữ, cộng tác viên ATTP… để rà soát, phát hiện, thu nhận thông tin các hộ gia đình có tổ chức bữa cỗ tập trung đông người; vận động ký cam kết đảm bảo ATTP; tổ chức tư vấn giám sát các điều kiện ATTP tại nơi nấu cỗ, ghi chép nguồn gốc thực phẩm, lưu mẫu thức ăn. Chi cục ATVSTP tỉnh phối hợp với Trung tâm Y tế huyện tổ chức bồi dưỡng chuyên môn cho Ban Chỉ đạo liên ngành vệ sinh ATTP các xã triển khai mô hình để tăng cường quản lý và hướng dẫn tư vấn cho người dân thực hiện các điều kiện ATTP trong các bữa cỗ tập trung đông người như: trước khi tổ chức đám cỗ 1 tuần tiến hành phun diệt côn trùng, tổ chức cho gia đình ký cam kết với chính quyền địa phương đảm bảo ATTP đối với bữa cỗ tập trung đông người. Công tác truyền thông tại xã được đẩy mạnh thông qua việc phát bài tuyên truyền trên đài phát thanh xã mỗi tuần 1-2 lần nội dung về đảm bảo ATTP tại bữa cỗ tập trung đông người; tuyên truyền, phổ biến pháp luật và kiến thức về ATTP nâng cao nhận thức, thực hành cho các gia đình, truyền thông cho cộng đồng người tiêu dùng. Cùng với công tác tư vấn, truyền thông, cán bộ của Trung tâm Y tế huyện cùng cán bộ phụ trách ATTP xã xuống cơ sở giám sát các bước thực hiện và 10 tiêu chí đánh giá bữa cỗ an toàn như: Nơi chế biến phải cách xa khu vực ô nhiễm (nhà vệ sinh, khu vực chăn nuôi gia súc, gia cầm, cống rãnh…), được phân khu rõ ràng (nơi sơ chế, chế biến thực phẩm và nơi chia thức ăn chín); nơi ăn phải bảo đảm chống được mưa nắng, bụi bẩn, côn trùng gây hại, có khu vực rửa tay, vệ sinh; đủ nước sạch để chế biến và ăn uống; sản phẩm thực phẩm phải có nguồn gốc rõ ràng, có ghi chép nguồn gốc thực phẩm và quá trình chế biến. Sử dụng phụ gia thực phẩm thuộc danh mục cho phép của Bộ Y tế và phải được bao gói; có phương tiện chứa đựng rác, đậy kín và được chuyển đi trong ngày; đủ trang thiết bị, dụng cụ để chế biến, chia gắp, đựng thức ăn. Có găng tay sạch sử dụng một lần khi tiếp xúc trực tiếp với thức ăn chín, thức ăn chín phải được bảo quản sau khi chia; thức ăn sau chế biến được để trên bàn, giá kệ, kê thực phẩm cao trên 60cm, không để thực phẩm sát nền nhà; lưu mẫu thức ăn theo quy định tối thiểu 24h; người chế biến thực phẩm không mắc các bệnh ngoài da, không mắc các bệnh cấp tính đường hô hấp và tiêu hoá; rửa tay trước khi chế biến thực phẩm, chia thức ăn chín. Móng tay ngắn, không đeo nhẫn, vòng tay. Đối với bữa cỗ thuê người nấu, có hợp đồng thể hiện trách nhiệm bảo đảm ATTP của đại diện tổ nấu cỗ với gia đình tổ chức bữa cỗ. Cán bộ Trung tâm Y tế huyện phụ trách ATTP cùng cán bộ phụ trách ATTP của UBND xã và cán bộ trạm y tế xã xuống lấy và lưu mẫu thực phẩm tại gia đình, có thể sử dụng test nhanh để kiểm tra tại chỗ các mẫu thực phẩm như giò chả, rau củ quả xem có hàn the, dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trong rau củ quả hay không.
Từ ngày 25-8-2018 đến nay, tại 3 xã thực hiện mô hình đã tổ chức 20 lần phát thanh tuyên truyền về ATTP bữa cỗ tập trung đông người trên loa đài xã, huyện; tổ chức 32 buổi tuyên truyền tư vấn, nói chuyện nhóm về ATTP bữa cỗ tập trung đông người cho 1.550 lượt người; treo 2 băng rôn tuyên truyền; truyền thông tư vấn, giám sát và ký cam kết tại 21 gia đình về ATTP bữa cỗ tập trung đông người tại địa bàn 3 xã với tổng số 5.160 người ăn… Qua việc triển khai mô hình đã nhận được sự ủng hộ của chính quyền, ngành Y tế và người dân địa phương; người dân ý thức được tầm quan trọng và những hệ lụy nếu xảy ra NĐTP trong bữa cỗ đông người. Do vậy người dân đã có ý thức lựa chọn cơ sở cung cấp thực phẩm và quá trình chế biến thực phẩm để đảm bảo an toàn… Cũng qua triển khai mô hình cho thấy chính quyền địa phương cần phải là người chủ trì trong việc triển khai các hoạt động đảm bảo ATTP tại địa bàn quản lý. Sau khi xây dựng thành công, mô hình sẽ được tổng kết, nhân rộng trên địa bàn toàn tỉnh, góp phần phòng chống NĐTP và đảm bảo an sinh xã hội./.
Bài và ảnh: Minh Thuận
