Thực hiện mục tiêu chiến lược cấp nước và vệ sinh môi trường nông thôn đến năm 2020 của Chính phủ, từ năm 2007, Hội LHPN tỉnh được UBND tỉnh giao quản lý nguồn vốn của Ngân hàng Thế giới để hỗ trợ các gia đình hội viên phụ nữ ở nông thôn vay xây dựng và cải tạo công trình vệ sinh tại 29 xã, thị trấn của 6 huyện: Nam Trực, Xuân Trường, Giao Thủy, Ý Yên, Mỹ Lộc, Vụ Bản.
 |
| Từ Quỹ quay vòng vốn, hội viên phụ nữ xã Giao Hà (Giao Thủy) đã đầu tư xây dựng nhà tiêu hợp vệ sinh, tích cực tham gia bảo vệ môi trường. |
Để triển khai Quỹ quay vòng vốn đạt hiệu quả, tháng 4-2007, Hội LHPN tỉnh đã tổ chức khảo sát và triển khai điểm tại 2 xã: Đại Thắng (Vụ Bản), Xuân Phú (Xuân Trường). Sau thời gian thí điểm, nguồn vốn Quỹ cho vay đạt hiệu quả tích cực. Từ tháng 6-2007 đến tháng 11-2008 triển khai nhân diện rộng tại 27 xã của 6 huyện. Hằng năm, Ban quản lý Quỹ quay vòng tỉnh đã phối hợp với Hội LHPN các huyện, Ban quản lý Quỹ các xã, thị trấn đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, phổ biến nâng cao nhận thức cho hội viên, phụ nữ và cộng đồng dân cư hiểu rõ mục tiêu, quy chế, cơ chế hoạt động của Quỹ và tham gia thực hiện. Hướng dẫn Ban quản lý Quỹ các xã, thị trấn tích cực lồng ghép và triển khai sâu rộng các nội dung tiêu chí của cuộc vận động “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch” tới các nhóm trưởng, nhóm phó, các hộ gia đình vay vốn và hội viên nòng cốt. Tập trung tuyên truyền, vận động các hộ gia đình sử dụng nước sạch trong sinh hoạt, xây dựng nhà tiêu hợp vệ sinh, tham gia thực hiện tốt các hoạt động bảo vệ môi trường, thu gom, đổ rác thải đúng nơi quy định. Căn cứ nguồn vốn được Ngân hàng Thế giới cấp là 22 tỷ 012 triệu đồng, Ban quản lý Quỹ quay vòng tỉnh đã tập trung hướng dẫn Ban quản lý Quỹ quay vòng các xã, thị trấn thực hiện nghiêm túc các quy trình giải ngân cho hộ gia đình vay vốn. Tại 29 xã, qua thời gian triển khai quỹ đã góp phần nâng cao nhận thức của cán bộ, hội viên về tầm quan trọng của việc giữ gìn vệ sinh môi trường với sức khỏe cộng đồng, từ đó thay đổi hành vi và ý thức về sử dụng nước sạch, nhà tiêu hợp vệ sinh. Nhiều hộ gia đình đã đầu tư thêm nguồn vốn chỉnh trang, xây dựng hệ thống bếp, công trình vệ sinh khép kín khang trang, sạch đẹp. Đặc biệt, Ban quản lý Quỹ các xã, thị trấn đã làm tốt việc tuyên truyền, vận động các hộ gia đình vay vốn đóng góp vốn đối ứng, giải phóng mặt bằng để xây dựng nhà máy nước tại địa phương, góp phần nâng tỷ lệ hộ gia đình được sử dụng nước sạch và có nhà tiêu hợp vệ sinh ngày càng tăng. Qua triển khai hoạt động của Quỹ, Hội Phụ nữ các xã, thị trấn cũng đã tạo thêm nguồn kinh phí để tổ chức các hoạt động Hội, gắn với việc triển khai thực hiện các hoạt động trong chương trình xây dựng NTM của địa phương như: phát động hội viên phụ nữ tham gia trồng hoa ven đường, làm đẹp cảnh quan vệ sinh môi trường... Tại xã Giao Hà, một trong 6 xã của huyện Giao Thủy được tiếp nhận dự án Quỹ quay vòng, trước đây, tỷ lệ hộ gia đình, hội viên phụ nữ và nhân dân trong xã sử dụng nhà tiêu hợp vệ sinh, nước sạch rất thấp. Sau khi chương trình được phân bổ về xã, thời gian đầu, việc triển khai thực hiện gặp không ít khó khăn do nhận thức của hội viên về vấn đề nước sạch, vệ sinh môi trường còn hạn chế. Bên cạnh đó, chị em cũng chưa quen với cơ chế trả dần hằng tháng của Quỹ. Hội Phụ nữ xã đã tiến hành khảo sát thực trạng công trình vệ sinh hộ gia đình tại địa phương, nhu cầu vay vốn của từng hội viên, bình xét các hộ trong diện được vay, ưu tiên tập trung vào những hộ hội viên phụ nữ nghèo chưa có nhà tiêu hợp vệ sinh hoặc nhà vệ sinh tạm bợ; thành lập các nhóm vay vốn, hướng dẫn các hộ hoàn thành hồ sơ vay vốn. Cùng với việc vay vốn, mỗi thành viên còn tham gia sinh hoạt nhóm, đóng góp tiết kiệm định kỳ với mức quy định là 15 nghìn đồng/người/tháng, tạo thói quen tiết kiệm và điều kiện cho các thành viên hoàn trả vốn vào cuối kỳ. Từ số vốn ít ỏi ban đầu, nhiều hội viên phụ nữ đã vay mượn thêm, xây dựng công trình vệ sinh với tổng chi phí lên tới vài chục đến hàng trăm triệu đồng. Đến nay, toàn xã đã có 690 hội viên thuộc 17 nhóm được hỗ trợ vay vốn từ Quỹ quay vòng với tổng số vốn lũy kế trên 3 tỷ đồng. 90% người dân trong xã có nhà tiêu hợp vệ sinh và nước sạch, góp phần bảo vệ môi trường, nâng cao sức khỏe nhân dân. Tại xã Yên Hồng (Ý Yên), để triển khai thực hiện Quỹ, Ban quản lý Quỹ của xã hằng năm đều xây dựng kế hoạch hoạt động, chỉ đạo các nhóm khảo sát thực trạng nhà vệ sinh và các hộ có nhu cầu vay vốn. Phối hợp với Đài truyền thanh xã tuyên truyền, phổ biến quy chế hoạt động của Quỹ, vận động nhân dân thay đổi hành vi bảo vệ môi trường. Thông báo tiến độ xây dựng công trình của các hộ vay vốn. Nêu gương những nhóm và cá nhân thực hiện tốt cơ chế của dự án. Từ tháng 2-2008 đến tháng 8-2018 đã giải ngân cho 790 thành viên vay với tổng lũy kế vốn vay trên 3,8 tỷ đồng. Qua 10 năm triển khai, Ban quản lý Quỹ của xã còn phối hợp với các ngành tổ chức 35 buổi nói chuyện chuyên đề về chuyển giao KHKT, giới, chăm sóc sức khỏe sinh sản, Luật Phòng, chống bạo lực gia đình; vận động thành viên tích cực tham gia xây dựng NTM... Hoạt động của Quỹ đã góp phần chuyển đổi nhận thức của nhân dân, từ đó, số hộ đăng ký sử dụng nước sạch đạt trên 98%, cao nhất trong 4 xã của huyện được hưởng lợi từ dự án. Số gia đình có nhà tiêu hợp vệ sinh đạt 88%, góp phần thực hiện tốt tiêu chí vệ sinh môi trường để xã được công nhận xã NTM năm 2015. Trong thời gian thực hiện Quỹ, Hội Phụ nữ xã Yên Hồng đã 5 năm liền được nhận Bằng khen của Trung ương Hội LHPN Việt Nam.
Qua 10 năm triển khai, Ban quản lý Quỹ quay vòng của tỉnh đã triển khai giải ngân cho 19.621 hộ vay với tổng lũy kế vốn vay quay vòng là trên 93,3 tỷ đồng, triển khai cho vay tại 465 nhóm tín dụng - tiết kiệm ở 29 xã, thị trấn của 6 huyện. Hoạt động của Quỹ quay vòng đã góp phần quan trọng vào việc thực hiện tiêu chí 17 về môi trường trong xây dựng NTM, cuộc vận động "Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch", thực hiện mục tiêu chiến lược cấp nước và vệ sinh môi trường đến năm 2020 của Chính phủ./.
Bài và ảnh: Lam Hồng
