Thị trấn Yên Định và Thị trấn Cồn là hai trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội của huyện Hải Hậu với lịch sử phát triển lâu đời. Tuy nhiên, thời gian qua, cả hai thị trấn gặp khá nhiều rào cản trong tiến trình phát triển, CNH-HĐH do quy hoạch chung xây dựng đã quá cũ nhưng vẫn chưa được rà soát điều chỉnh đáp ứng yêu cầu thực tiễn.
 |
| Tuyến đường tây sông Múc tại Thị trấn Yên Định (Hải Hậu). |
Đồng chí Mai Thanh Luyện, Chủ tịch UBND Thị trấn Cồn cho biết: “Quy hoạch chung xây dựng thị trấn được phê duyệt từ năm 1986 đến nay đã quá lạc hậu. Các định hướng về phát triển kinh tế - xã hội, hạ tầng kỹ thuật, quy hoạch sử dụng đất không còn đáp ứng các tiêu chuẩn hiện hành về cấp đô thị; đặc biệt hạn chế việc thu hút đầu tư của doanh nghiệp về địa phương. Hiện tại, tổng diện tích theo địa giới hành chính của thị trấn là 216,89ha với 16 tổ dân phố. Quy mô dân số đến nay hơn 9.800 người. Thị trấn đã hoàn thành xây dựng NTM vào năm 2014, tiếp tục triển khai xây dựng NTM bền vững và phát triển. Tuy nhiên, việc phát triển kinh tế - xã hội, đầu tư hạ tầng của thị trấn gặp khá nhiều khó khăn vướng mắc do thiếu quy hoạch định hướng. Hầu hết các vùng sản xuất hàng hoá tập trung đều nhỏ, lẻ, tổng diện tích chỉ có 79,27ha. Ngoài ra, chủ yếu diện tích đất nông nghiệp của thị trấn là đất xâm canh nằm ở các xã xung quanh với tổng diện tích 129,5ha (trong đó Hải Tân là 39,11ha; Hải Tây là 28,79ha; Hải Sơn là 15,92ha; Hải Cường là 27,89ha; Hải Hoà là 6,94ha; Hải Lý là 9,95ha; Hải Phương là 0,9ha). Do vậy việc quy hoạch và dồn điền đổi thửa quy gọn vùng đất công của thị trấn gặp nhiều khó khăn vì phải phụ thuộc điều chỉnh theo quy hoạch của các xã. Các công trình quan trọng của thị trấn được đầu tư phát triển trong chương trình xây dựng NTM thời gian qua chủ yếu dựa trên hiện trạng, nâng cấp bổ sung về hạ tầng, hạn chế mở rộng về quy mô, diện tích khuôn viên. Công trình nào cần mở rộng đều phải tiến hành đền bù giải phóng mặt bằng, bố trí tái định cư khiến chi phí tăng cao gây khó khăn cho ngân sách địa phương. Do vậy, hệ thống chợ và các công trình nhà văn hoá của thị trấn, tổ dân phố đều giữ nguyên vị trí, chỉ đầu tư nâng cấp và chỉnh trang nên khó tạo sự đột phá cho phát triển. Mạng lưới điểm dân cư chủ yếu dựa trên cơ sở hiện có, quy hoạch chỉnh trang và chuyển đổi một phần đất nông nghiệp xen cài trong khu dân cư hay đất ven khu dân cư canh tác kém hiệu quả sang đất dự trữ phát triển dân cư, phục vụ nhu cầu đất ở trong tương lai nên diện tích đất ở dân cư tăng chậm. Dự kiến tổng diện tích đất ở và đất dự trữ phát triển dân cư đến năm 2020 của thị trấn là 38,67ha, chỉ tăng lên khoảng 5,5ha so với năm 2010. Tổng diện tích quỹ đất công khá hạn hẹp, chỉ còn khoảng 12ha là đất xâm canh cho đấu thầu thuê đất nuôi trồng thuỷ sản, đất ruộng xen kẹt ở các xã xung quanh như Hải Hoà, Hải Quang. Do quỹ đất công rải rác nên thị trấn khó thu hút doanh nghiệp đầu tư về địa phương do không có mặt bằng lớn, gọn đáp ứng đủ yêu cầu của doanh nghiệp. Chính vì hạn chế này nên năm 2017, thị trấn đã “trượt” mất dự án đầu tư Cty sản xuất đồ chơi trẻ em. Dự án khu đô thị thương mại Cồn - Văn Lý với tổng diện tích 20ha cũng phải bố trí trên địa bàn 2 địa phương là Thị trấn Cồn và xã Hải Lý. Thiếu quy hoạch cập nhật khiến cho việc quản lý về trật tự xây dựng ở thị trấn cũng gặp nhiều khó khăn. Tình trạng lấn chiếm hành lang an toàn giao thông, xây dựng không phép tại các khu dân cư diễn biến phức tạp. Hiện tại, huyện đang khẩn trương rà soát, xác định lại hệ thống mốc giới địa bàn hành chính giáp ranh với các xã, đính chính chỉ giới và địa danh các tổ dân phố để phục vụ việc chỉnh lý bản đồ theo đúng thực tế. Tương tự, Thị trấn Yên Định là trung tâm huyện lỵ cũng gặp rất nhiều khó khăn do quy hoạch đã quá cũ, chưa được điều chỉnh. Diện tích hành chính của thị trấn là 176,16ha. Diện tích đất công nằm xen kẹt với đất ruộng chia thành 9 vùng xâm canh tại các xã Hải Hưng, Hải Bắc, Hải Quang, Hải Phương với tổng diện tích là 4ha. Hiện tại, thị trấn mới chỉ bố trí được 10ha quy hoạch xây dựng CCN tại xứ Đồng Máy. Để thực hiện Dự án khu đô thị trung tâm Thị trấn Yên Định với tổng diện tích 5,05ha, Thị trấn Yên Định phải điều chỉnh cục bộ quy hoạch chung xây dựng tại vị trí thửa số 58, 59, 60, 61, 62, 63, 64, 65, 66, 67 tờ bản đồ địa chính số 8. Hầu hết các dự án, công trình đầu tư xây dựng của thị trấn đều phải tiến hành thêm bước điều chỉnh cục bộ quy hoạch chung xây dựng cũ nên mất thời gian và cũng khó đảm bảo tính đồng bộ lâu dài.
Nhằm tháo gỡ khó khăn về quy hoạch chung xây dựng của hai thị trấn, thời gian qua, Phòng Công thương huyện đã chủ động phối hợp với các ngành chức năng tiến hành rà soát lại các quy hoạch vùng huyện, quy hoạch đô thị, các quy hoạch chuyên ngành; tiêu chuẩn, quy chuẩn liên quan về hạ tầng đô thị thị trấn hiện hành; đồng thời bám sát định hướng về xây dựng đô thị của tỉnh, huyện để xây dựng đồ án quy hoạch chung thị trấn. Đồ án quy hoạch chung thị trấn được phê duyệt là cơ sở để lập quy hoạch chi tiết các khu vực và lập dự án đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật trong đô thị, đồng thời đảm bảo thực thi công tác quản lý Nhà nước về đầu tư xây dựng hạ tầng, quản lý kiến trúc, thiết kế đô thị của thị trấn theo chuẩn hạ tầng đô thị trong mục tiêu phát triển chung dài hạn của huyện và tỉnh trong tương lai. Theo đó, định hướng phát triển đô thị tại quy hoạch vùng huyện Hải Hậu đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 thì cả hai thị trấn Yên Định và Cồn đều giữ nguyên hiện trạng cấp đô thị loại V. Về vai trò của 2 thị trấn đến năm 2030 là các trung tâm dịch vụ hỗ trợ sản xuất gồm hỗ trợ sản xuất công nghiệp, chuyên về thương mại dịch vụ sản xuất nông nghiệp, dịch vụ thị trường và các lĩnh vực thiết yếu cho cuộc sống như giáo dục, y tế, văn hoá, thể thao. Thời gian tới, Phòng Công thương huyện sẽ phối hợp với đơn vị tư vấn rà soát hệ thống mốc giới, đánh giá hạ tầng kinh tế - xã hội của thị trấn; xác định mục tiêu, động lực phát triển, quy mô dân số, đất đai, chỉ tiêu về hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật của đô thị; tổ chức không gian đô thị, quy hoạch công trình hạ tầng xã hội, hệ thống công trình hạ tầng kỹ thuật, đánh giá môi trường chiến lược; kế hoạch ưu tiên đầu tư và nguồn lực thực hiện mục tiêu phát triển dài hạn từ 10-15 năm của hai thị trấn./.
Bài và ảnh: Đức Toàn
