Thực hiện chủ trương cải cách tư pháp theo tinh thần Nghị quyết số 49-NQ/TW ngày 2-6-2005 của Bộ Chính trị về Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020, thời gian qua, Tòa án nhân dân (TAND) huyện Ý Yên đã nỗ lực phấn đấu, đẩy nhanh tiến độ và nâng cao chất lượng công tác xét xử, giải quyết các loại án, bảo đảm đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, không để xảy ra tình trạng oan sai hay bỏ lọt tội phạm, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn huyện.
Thẩm phán TAND huyện Ý Yên trao đổi nghiệp vụ công tác xét xử. |
Đồng chí Phạm Tuấn Anh, Chánh án TAND huyện Ý Yên cho biết: “Nhằm đẩy mạnh cải cách tư pháp, nâng cao chất lượng công tác xét xử các vụ án, hằng năm, TAND huyện Ý Yên đã triển khai kế hoạch, chương trình công tác gắn với các phong trào thi đua của ngành TAND và của huyện, tỉnh để tập trung thực hiện. Đồng thời tăng cường công tác chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ, thẩm phán, hội thẩm nhân dân như: thường xuyên quan tâm tạo điều kiện cho đội ngũ thẩm phán, thư ký, hội thẩm nhân dân học tập, nghiên cứu, cập nhật kịp thời các văn bản chỉ đạo của TAND cấp trên và các văn bản pháp luật mới được ban hành để vận dụng trong công tác xét xử; tạo điều kiện cho thẩm phán, thư ký, thẩm tra viên tham gia các lớp tập huấn, hội thi về viết bản án do TAND Tối cao và TAND tỉnh tổ chức”. Bên cạnh đó, TAND huyện Ý Yên tích cực đẩy mạnh công tác cải cách thủ tục hành chính, niêm yết các biểu mẫu liên quan đến việc xem xét, quyết định áp dụng các biện pháp xử lý hành chính; tổ chức việc tiếp nhận, phân loại các loại đơn khởi kiện, kháng cáo, khiếu nại, tố cáo của tổ chức, cá nhân có liên quan nhằm rút ngắn trình tự, thời gian giải quyết vụ án bảo đảm khách quan, thuận lợi cho người dân, không để án đã thụ lý tồn đọng. Tăng cường công tác giải quyết, xét xử các vụ án, bảo đảm việc thụ lý, giải quyết và thực hiện các thủ tục tư pháp được tiến hành nhanh chóng, thuận lợi. Tại các phiên tòa xét xử các vụ án hình sự, việc xét hỏi và tranh tụng tại phiên tòa tiếp tục được đổi mới mạnh mẽ, bảo đảm dân chủ, khách quan, tinh thần thượng tôn pháp luật. Các phán quyết của chủ tọa luôn vận dụng các quy định của pháp luật một cách sắc bén, đồng thời căn cứ chủ yếu vào kết quả tranh tụng công khai tại phiên tòa, trên cơ sở xem xét đầy đủ, toàn diện các chứng cứ, ý kiến của kiểm sát viên, của người bào chữa, bị cáo và những người tham gia tố tụng khác… bảo đảm xét xử đúng người, đúng tội, đúng pháp luật. Mặt khác, TAND huyện Ý Yên cũng chú trọng việc tổ chức các phiên tòa rút kinh nghiệm nhằm giúp các thẩm phán nâng cao tinh thần trách nhiệm trong quá trình chuẩn bị xét xử cũng như khi tổ chức phiên tòa. Trung bình mỗi năm, TAND huyện Ý Yên tổ chức từ 5 đến 7 phiên tòa rút kinh nghiệm. Sau mỗi phiên tòa này, TAND huyện đều tổ chức họp rút kinh nghiệm về nghiệp vụ công tác xét xử trên các phương diện như: Việc điều hành phiên tòa của thẩm phán chủ tọa phiên tòa, kỹ năng điều hành tranh tụng, kỹ năng xét hỏi, kỹ năng xử lý các tình huống pháp lý xảy ra tại phiên tòa; tác phong, trang phục, lời lẽ, ứng xử, bản lĩnh nghề nghiệp của thẩm phán chủ tọa phiên tòa và các thành viên hội đồng xét xử; việc áp dụng pháp luật trong giải quyết vụ án và tính thuyết phục của bản án đã tuyên. Qua đó, kỹ năng điều khiển phiên tòa đã được nâng lên. Đặc biệt TAND huyện Ý Yên còn chủ động tăng cường mối quan hệ với cấp uỷ, chính quyền địa phương và phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tố tụng đưa ra xét xử kịp thời các vụ án lớn, đặc biệt nghiêm trọng mà dư luận xã hội quan tâm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chính trị của địa phương. Điển hình như các vụ án Trần Ngọc L, phạm tội "Mua bán trái phép chất ma túy" xảy ra ở xã Yên Bằng; Trương Duy G, phạm tội "Tàng trữ trái phép chất ma túy" xảy ra ở xã Yên Xá; Bùi Xuân A, phạm tội "Cướp giật tài sản" xảy ra trên địa phận xã Yên Trung; Nguyễn Văn T, phạm tội "Cố ý gây thương tích" xảy ra tại xã Yên Cường... Từ năm 2017 đến nay, TAND huyện Ý Yên đã thống nhất với Cơ quan điều tra, Viện KSND huyện xây dựng và đưa ra xét xử được 8 vụ án trọng điểm góp phần răn đe, trấn áp tội phạm, bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội tại địa bàn dân cư. Trong công tác giải quyết, xét xử các vụ, việc dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh thương mại, TAND huyện Ý Yên chỉ đạo thẩm phán, thư ký chú trọng hướng dẫn các đương sự thực hiện đúng nghĩa vụ về cung cấp chứng cứ, tài liệu để chứng minh cho quan điểm của họ. Đồng thời, chủ động xác minh, thu thập chứng cứ trong những trường hợp cần thiết theo quy định của pháp luật tố tụng, đảm bảo không có bản án, quyết định tuyên không rõ ràng, gây khó khăn cho công tác thi hành án dân sự. Đặc biệt, công tác hòa giải để cho các đương sự, người tham gia tố tụng tự thỏa thuận với nhau về việc giải quyết các vấn đề có tranh chấp trong vụ án được tập trung, chú trọng, làm giảm căng thẳng giữa các bên tranh chấp, hoá giải mâu thuẫn trong nhân dân, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho công tác thi hành án. Vì vậy, trong những năm gần đây, tỷ lệ hòa giải thành trung bình hằng năm đều đạt trên 50%. Ngoài ra, TAND huyện Ý Yên cũng đẩy mạnh việc áp dụng công nghệ thông tin vào các hoạt động của ngành, giúp cho việc thụ lý, lưu giữ hồ sơ vụ án một cách nhanh chóng, chính xác. Hiện nay, TAND huyện Ý Yên đã lắp đặt hệ thống truyền hình trực tuyến; áp dụng phần mềm ứng dụng về thống kê các loại vụ án, phần mềm số hóa các tài liệu trong hồ sơ vụ án, phần mềm công bố bản án, quyết định trên Cổng thông tin điện tử của TAND; thực hiện việc ứng dụng phần mềm lưu trữ bản án trên hệ thống phần mềm lưu trữ của TAND Tối cao, giúp cho việc sao lục bản án, quyết định, công tác quản lý hồ sơ vụ án sau khi kết thúc quá trình tố tụng được nhanh chóng, khoa học, rút ngắn thời gian, không để công dân phải chờ đợi khi cần sao lục bản án, quyết định của Tòa án.
Với các giải pháp phù hợp, TAND huyện Ý Yên luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, không để tình trạng án tồn đọng, án oan sai do lỗi chủ quan của thẩm phán. Từ đầu năm 2018 đến nay, TAND huyện Ý Yên đã thụ lý 357 vụ việc, đã giải quyết 310 vụ việc, đạt tỷ lệ 86,83%; 100% bản án quyết định có hiệu lực pháp luật được thi hành đúng thời hạn luật định, không có vụ án nào giải quyết, xét xử kéo dài để quá hạn, xử oan sai, bỏ lọt tội phạm hoặc tuyên không rõ ràng khiến khó thi hành án. Trong thời gian tới, TAND huyện Ý Yên tiếp tục đẩy nhanh tiến độ và nâng cao chất lượng giải quyết, xét xử các vụ án, đảm bảo các phán quyết của tòa án đúng pháp luật, bảo đảm công lý, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, nâng cao chất lượng tranh tụng tại phiên tòa; hạn chế thấp nhất các loại án bị hủy, sửa do lỗi chủ quan của thẩm phán; kiên quyết không để án oan, sai, không để bỏ lọt tội phạm, không để án quá hạn luật định. Tập trung làm tốt công tác hòa giải, giải quyết các vụ việc dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh thương mại, lao động; tăng cường đối thoại trong công tác giải quyết vụ án hành chính. Tiếp tục nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ thẩm phán, thư ký, hội thẩm nhân dân; tăng cường nguồn lực cho việc xây dựng phòng xét xử mới; thống nhất các quy chuẩn hình thức và trang thiết bị phòng xử án của đơn vị, để nâng cao chất lượng xét xử, đáp ứng tốt yêu cầu về công tác cải cách tư pháp trong tình hình mới./.
Bài và ảnh: Trần Văn Trọng