Từ năm 2007 người dân hai thôn Bốn Đỗi, An Lạc xã Mỹ Trung (Mỹ Lộc) đã đồng thuận giao đất cho Cty CP Công nghiệp tàu thủy Hoàng Anh thực hiện dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh hạ tầng KCN Mỹ Trung. Tuy nhiên, sau gần 11 năm hoàn thành các nghĩa vụ tài chính đối với chủ đầu tư, nhận đất, chuyển sang khu tái định cư sinh sống, song đến nay các hộ dân nơi đây vẫn chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ). Thực trạng này khiến các hộ dân vô cùng bức xúc vì không được bảo đảm quyền lợi, kéo theo nhiều thiệt hại khác như: không có GCNQSDĐ để thế chấp vay vốn cũng không thể mua bán, sang nhượng quyền sở hữu bất động sản...
 |
| Các hộ dân đã sinh sống ổn định tại khu tái định cư KCN Mỹ Trung đang chờ đợi được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. |
I. Mòn mỏi chờ giấy chứng nhận quyền sử dụng đất
Anh Trần Khắc Tiến, chủ xưởng sản xuất đồ mộc gia dụng cho biết: do nằm trong diện giải phóng mặt bằng (GPMB) để xây dựng KCN Mỹ Trung, được giao đất tái định cư nên gia đình tôi đã nộp tiền sử dụng lô đất 200m2 cho Cty CP Công nghiệp tàu thủy Hoàng Anh từ năm 2007 và đã yên tâm xây dựng nhà cửa, sinh sống ổn định nhưng không biết vì lý do gì mà đến nay chúng tôi vẫn chưa được cấp GCNQSDĐ. Theo anh Tiến, không có GCNQSDĐ anh không thể thế chấp tài sản của mình là quyền sử dụng đất để vay vốn ngân hàng. Khi cần vốn đầu tư anh phải vay bên ngoài với mức lãi suất cao hơn vay vốn ngân hàng. Nếu không chịu được lãi suất bên ngoài thì đành dừng đầu tư, "gia đình chúng tôi sẽ bị mất đi nhiều cơ hội mở rộng quy mô phát triển kinh tế gia đình". Cũng theo anh Tiến, lô đất tái định cư được giao do bố anh đứng tên, vì vậy ước nguyện của cụ là được Nhà nước cấp GCNQSDĐ, thì cụ mới yên tâm khi “nhắm mắt xuôi tay” vì con cái không phải chịu vướng mắc rắc rối về giấy tờ liên quan đến tài sản cụ để lại cho con. Tuy nhiên cụ đã mất từ năm 2013 nhưng đến nay mong muốn của cụ vẫn chưa thành hiện thực.
Theo ông Trần Liêm Bồng, nguyên Bí thư, Chủ tịch UBND xã Mỹ Trung, từng công tác tại UBND xã trong giai đoạn 1984-2000 hiện đã nghỉ hưu, cho biết: Nhớ lại giai đoạn đó, có thể nói, người dân có tinh thần trách nhiệm cao trong chấp hành các quy định pháp luật, hoàn toàn ủng hộ chủ trương, đường lối phát triển kinh tế - xã hội, vì vậy cuộc GPMB phục vụ xây dựng hạ tầng KCN Mỹ Trung diễn ra nhanh chóng và êm thuận. Chỉ trong vòng 5 ngày (từ 20 đến 25 tháng Chạp năm 2007) người dân đã hoàn tất di dời toàn bộ số mồ mả ông cha tại khu vực giải tỏa đến vị trí mới để trao trả mặt bằng sạch cho dự án. Chỉ trong vòng một tháng đã di dời được toàn bộ dân cư. 100% người dân di dời nhận đất tái định cư đã nộp tiền sử dụng đất cho Cty CP Công nghiệp tàu thủy Hoàng Anh theo yêu cầu nhưng không hiểu vì lý do gì lại ách tắc, cho đến nay vẫn chưa có bất kỳ hộ dân nào được cấp GCNQSDĐ. Việc chậm cấp GCNQSDĐ đã tước đi quyền lợi của người dân khi muốn sử dụng GCNQSDĐ để thế chấp vay vốn ngân hàng, đầu tư mở rộng kinh doanh, sản xuất, phát triển kinh tế - xã hội, mua bán, sang nhượng quyền sở hữu bất động sản. Hơn nữa việc cấp GCNQSDĐ cho người dân là cơ sở để người dân tin tưởng các chủ trương chính sách của chính quyền và nghiêm túc thực thi. Ông Bồng còn cho biết: Do đa phần các chủ hộ dân tái định cư KCN Mỹ Trung đều là đảng viên, có nhận thức xã hội và chính trị nên chúng tôi chỉ thường xuyên kiến nghị, đề xuất để chính quyền, ngành chức năng tập trung giải quyết tồn tại, chứ không tổ chức khiếu kiện ồn ào gây mất ổn định chính trị, mất trật tự an ninh xã hội. Kỳ tiếp xúc cử tri nào chúng tôi cũng đề xuất, kiến nghị các cán bộ xã, huyện quan tâm sớm giải quyết để người dân tái định cư chúng tôi được cấp GCNQSDĐ. Tuy nhiên đáp lại sự mòn mỏi trông đợi trong gần 11 năm của người dân là sự thờ ơ của các cấp chính quyền, ngành chức năng. Đến nay, chúng tôi mới chỉ được chính quyền cấp thôn, cấp xã trả lời rằng đang làm, đang tập hợp số liệu và sẽ tiếp tục phản ánh lên cấp trên xin phương án xử lý, giải quyết, mà chưa trực tiếp nhận được bất kỳ sự xác nhận, trả lời chính thức nào của chính quyền cấp huyện, cấp tỉnh.
II. Những tín hiệu tích cực
Trao đổi với phóng viên về vấn đề này, đồng chí Trần Tất Nguyên, Phó Chủ tịch UBND huyện Mỹ Lộc cho biết: do yêu cầu đẩy nhanh tiến độ để sớm có mặt bằng sạch đưa vào đầu tư xây dựng hạ tầng KCN Mỹ Trung nên việc thực hiện công tác GPMB tại thời điểm năm 2007 chưa được chấp hành theo đúng quy trình. Về nguyên tắc thì Cty CP Công nghiệp tàu thủy Hoàng Anh không được thu tiền của người dân nhưng Cty đã tiến hành thu, người dân tin tưởng nộp cho Cty với mức giá do Cty đưa ra, trong khi theo quy định thì phải nộp vào ngân sách Nhà nước trên cơ sở quyết định phê duyệt giá đất của cấp có thẩm quyền. Do đó phiếu thu Cty Hoàng Anh đã giao cho người dân không hợp lệ. Bên cạnh đó, mặc dù các hộ dân khu GPMB đã tham gia nhiều hội nghị bàn bạc về việc thực hiện các điều kiện xây dựng khu tái định cư và đi đến thống nhất phương án, được phê duyệt quy hoạch ban đầu với diện tích đất giao cho một hộ dân tái định cư là 200m2/lô. Tuy nhiên, sau đó, lại có ý kiến định mức 200m2/lô sẽ khiến các hộ tái định cư khó khăn xây dựng nhà cửa nên trên thực tế giao đất đã có sự thay đổi về quy mô diện tích, loại đất so với quy hoạch đã được phê duyệt. Do những thay đổi, vướng mắc đó nên dù nhận thấy việc người dân đã nộp tiền, chuyển ra sinh sống tại nơi tái định cư và yêu cầu được cấp GCNQSDĐ là chính đáng nhưng việc giải quyết về thủ tục thì các cấp chính quyền, ngành chức năng phải thận trọng tìm hướng tháo gỡ bảo đảm đúng quy trình, quy định pháp luật.
Sau khi tiếp nhận ý kiến của người dân và của UBND xã Mỹ Trung, UBND huyện đã chỉ đạo, giao cho UBND xã và các đơn vị liên quan rà soát, tham mưu để huyện báo cáo UBND tỉnh và sở, ngành liên quan. Đến nay các Sở Xây dựng, Sở Tài chính, UBND huyện Mỹ Lộc, UBND xã Mỹ Trung và Cty CP Công nghiệp tàu thủy Hoàng Anh đã phối hợp rà soát tổng thể 110 hộ đang sinh sống tại khu đất tái định cư và có kết quả cụ thể: Theo tiêu chuẩn tái định cư chỉ có 55 hộ đã đạt chuẩn về diện tích, loại đất được giao. Các hộ còn lại phải xem xét, điều chỉnh; bao gồm: nhóm hộ không thu hồi đất ở mà chỉ thuộc diện tách hộ, tách đất (đất vườn, đất ao) không có chỗ ở nhưng vẫn được giao đất ở; nhóm các hộ diện tích đất ở thu hồi nhỏ nhưng được giao đất ở tái định cư với diện tích lớn hơn; nhóm trường hợp được giao đất từ đường dòng họ trên khu đất tái định cư. Từ đó, UBND huyện Mỹ Lộc đã lập thủ tục, hồ sơ trình Sở Tài chính thẩm định về giá thu tiền sử dụng đất đối với các hộ dân tại khu tái định cư KCN Mỹ Trung để rà soát, kiểm tra việc thực hiện nghĩa vụ tài chính của 55 trường hợp đủ điều kiện và lập thủ tục cấp GCNQSDĐ theo quy định hiện hành. Hiện nay, Sở Tài chính đã có quyết định đồng ý phương án mức giá thu của 55 hộ này, ngay khi UBND tỉnh có quyết định phê chuẩn phương án mức giá của Sở Tài chính thì huyện sẽ tiến hành cấp GCNQSDĐ theo thẩm quyền. Đối với các hộ còn lại, trên cơ sở giải quyết theo hướng vận dụng linh hoạt để hỗ trợ, bảo đảm tối đa quyền lợi của nhân dân trong khuôn khổ quy định pháp luật, UBND huyện Mỹ Lộc đã đề xuất các phương án giải quyết: đối với các hộ có chênh lệch về diện tích đất được cấp đề nghị UBND tỉnh cho phép vận dụng văn bản Hướng dẫn số 1456 của Sở TN và MT để các hộ được hưởng chính sách tái định cư; đối với việc chênh lệch mức giá đất, cao hơn so với mức tiền các hộ đã nộp trước đây thì UBND huyện đề nghị phương án Cty CP Công nghiệp tàu thủy Hoàng Anh chịu trách nhiệm hỗ trợ chi trả tài chính...
Đại diện Cty CP Công nghiệp tàu thủy Hoàng Anh khẳng định: theo lộ trình tái cơ cấu Tập đoàn Công nghiệp tàu thủy Việt Nam nay là Tổng Cty Công nghiệp tàu thủy Việt Nam, hiện nay Cty chỉ tập trung phát triển các ngành chính, các ngành nghề phụ tái cơ cấu theo hướng chuyển giao, chuyển nhượng dự án để thu hồi vốn cho Nhà nước. Vì vậy, những năm gần đây, Tổng Cty đã tích cực làm việc với các đối tác và đã được Chính phủ đồng ý để Tổng Cty lập báo cáo để Bộ GTVT phê duyệt phương án xử lý các vướng mắc trong cấp GCNQSDĐ cho các hộ dân tái định cư KCN Mỹ Trung. Đến nay, Cty đã thống nhất, đệ trình phương án xử lý tồn tại trong cấp GCNQSDĐ cho các hộ dân tái định cư KCN Mỹ Trung. Theo phương án của Cty: ngoài chi phí đầu tư xây dựng KCN Mỹ Trung đã được UBND tỉnh chấp thuận, căn cứ theo việc thu tiền sử dụng đất đối với các hộ dân liên quan nêu trên, trong trường hợp ngành chức năng xác nhận có sự chênh lệch về mức giá đất cao hơn so với mức tiền các hộ đã nộp trước đây thì Cty bảo đảm nộp đủ cả phần tiền phát sinh vào ngân sách Nhà nước. Dự kiến, Cty sẽ bố trí kinh phí, hoàn tất nộp ngân sách Nhà nước số tiền này trước khi bàn giao KCN Mỹ Trung cho nhà đầu tư mới. Về phía Cty cũng mong muốn UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ngành và UBND huyện sớm hoàn thiện hồ sơ cấp GCNQSDĐ cho các hộ dân tái định cư KCN Mỹ Trung, bảo đảm quyền lợi chính đáng cho người dân.
Với những chuyển biến tích cực kể trên, hy vọng ngành chức năng và các cấp chính quyền tiếp tục nỗ lực đẩy nhanh tiến độ hoàn tất các quy trình, thủ tục theo quy định pháp luật để người dân được cấp GCNQSDĐ trong thời gian sớm nhất./.
Bài và ảnh: Thanh Thuý
