Trên địa bàn Thành phố Nam Định hiện có 4 khu đô thị (KĐT) tập trung và 13 khu tái định cư. Các KĐT và khu tái định cư đều có quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật đồng bộ, đảm bảo đáp ứng tốt yêu cầu kết nối với hạ tầng kỹ thuật hiện có của thành phố, trong đó có hệ thống thoát nước.
 |
| Tuyến kênh hở đường Đinh Bộ Lĩnh, phường Ngô Quyền đã được cải tạo thành đường, góp phần tăng cường năng lực thoát nước ngập lụt ở phố Hàng Thao, Máy Tơ. |
Tính đến thời điểm hiện tại, KĐT Hoà Vượng đã hoàn thiện 98% hạ tầng thoát nước và đã bàn giao cho thành phố quản lý; KĐT Thống Nhất đã hoàn thiện 98% hệ thống thoát nước mưa và 98% hệ thống thoát nước thải; KĐT Mỹ Trung đã xây dựng được 30% khối lượng hệ thống thoát nước mưa và 35% hệ thống thoát nước thải; KĐT Dệt may Nam Định đang triển khai xây dựng hệ thống hạ tầng thoát nước đồng bộ. Qua thực tế khai thác và sử dụng, vẫn xảy ra tình trạng ngập úng cục bộ của các KĐT, một số điểm tại các KĐT chưa kết nối được với hệ thống thoát nước chung của thành phố do vướng mắc về giải phóng mặt bằng như ở KĐT Thống Nhất hoặc dự án mới triển khai một phần như ở KĐT Mỹ Trung; hay hệ thống thoát nước nội bộ chưa đấu nối hoàn toàn với hệ thống thoát nước chung của thành phố do một phần cống nằm ở ngoài khu vực dự án như ở KĐT Hoà Vượng. Qua đợt ngập “lịch sử” vào trung tuần tháng 10-2017, thành phố đã chỉ đạo quyết liệt các phòng, ban chuyên môn làm việc với chủ đầu tư xác định các điểm “đen” ngập úng cục bộ các KĐT, tìm hiểu nguyên nhân và đề xuất các giải pháp khắc phục triệt để. Hiện tại, KĐT Thống Nhất có hệ thống thoát nước tương đối thuận lợi do nằm sát với kênh T3-11 và kênh xử lý chênh cốt KĐT ở phía đông. Toàn KĐT được thiết kế thoát nước với 8 cửa xả vào kênh thoát nước T3-11, trong đó 5/8 cửa xả đã được thi công; còn 3 cửa xả chưa thi công được do chưa có mặt bằng. Hệ thống thoát nước KĐT Mỹ Trung được thiết kế đồng bộ thuận lợi kết nối với kênh T3-11 qua trung tâm khu phía nam KĐT và kênh T38 liền kề khu phía bắc. Tuy nhiên, hạ tầng của KĐT Mỹ Trung mới triển khai được một phần gồm các nút giao kết nối với Quốc lộ 10, các điểm giao cắt và đường giao thông còn lại kết nối KĐT với Quốc lộ 38B và đường Phù Nghĩa chưa thực hiện được nên chưa đấu nối được với hệ thống thoát nước chung của thành phố. KĐT Hoà Vượng được quy hoạch hai hướng thoát nước gồm điểm giao giữa đường Nguyễn Viết Xuân qua Quốc lộ 10 về phía tây ra sông Vĩnh Giang và tuyến cống đi từ điểm giao đường Nguyễn Viết Xuân - Chu Văn An về phía bắc đấu nối với hệ thống thoát nước chung của thành phố. Đây cũng là KĐT mỗi khi mưa lớn bị ngập úng nặng nhất so với các KĐT còn lại. Nguyên nhân chính do hướng thoát nước ra phía bắc KĐT chưa triển khai thực hiện được do nằm ngoài ranh giới dự án. Vì vậy, áp lực thoát nước toàn KĐT dồn hết lên hệ thống thoát nước còn lại gây quá tải dẫn đến tiêu thoát nước không kịp. Bên cạnh đó, sông Vĩnh Giang cũng là sông phục vụ tưới tiêu nông nghiệp nên khi trời mưa lớn không kịp thoát nước dẫn đến hiện tượng chảy ngược nước về KĐT Hoà Vượng. Ngoài ra, việc đầu tư xây dựng nhà ở, đấu nối các hạ tầng kỹ thuật như điện, cáp ngầm ở khu vực này diễn ra liên tục suốt thời gian qua mà việc kiểm soát xử lý phế thải xây dựng chưa tốt khiến cho hệ thống thoát nước dọc các tuyến đường thường xuyên bị tắc nghẽn do phế thải xây dựng chèn lấp ảnh hưởng đến tốc độ tiêu thoát nước của các tuyến đường, phố trong KĐT Hoà Vượng. Thêm nữa, hệ thống hạ tầng thoát nước các khu dân cư xung quanh KĐT đều đã xuống cấp nặng nề do sử dụng đã lâu không còn đáp ứng được yêu cầu thoát nước ra khu vực xung quanh do lượng thải gia tăng.
Đồng chí Lê Thanh Duận, quyền Trưởng Ban quản lý Đầu tư và Xây dựng thành phố cho biết: “Nhằm khắc phục dứt điểm các nguy cơ ngập úng cục bộ tại các KĐT nói riêng và trên địa bàn toàn thành phố nói chung, Ban đã chủ động phối hợp với sở, ngành chức năng nghiên cứu đề xuất các dự án lắp đặt bổ sung các tuyến cống thoát nước tại các điểm “rốn nước”, KĐT ngập úng nặng khi có mưa lớn. Hiện tại, thành phố đã hoàn thành công trình cải tạo, nâng cấp cống thoát nước qua đường Nguyễn Bính ra mương Kênh Gia nằm trên địa bàn phường Trần Quang Khải với tổng mức đầu tư 3 tỷ đồng. Dự án sẽ nâng cao hiệu quả thoát nước của khu vực phía tây nam thành phố từ kênh Mạ Điện - Kênh ra mương Kênh Gia để giảm ngập úng khi có mưa lớn tại các tuyến phố Hàng Thao, Máy Tơ. Toàn bộ hệ thống cống thoát nước được thiết kế đồng bộ với 2 loại kết cấu: kết cấu cống qua đường Nguyễn Bính dài 15m và cống hộp thay thế đoạn mương hở cũ dài 16m, tiết diện cống kích thước 2x2,5m. Đối với KĐT Hoà Vượng, thành phố đang chuẩn bị các thủ tục, hồ sơ khởi công dự án xây dựng hệ thống cống hộp bê tông cốt thép tiết diện 2x1,8m dài 133m (đoạn từ Trường THCS Lộc Hoà đến sông Vĩnh Giang) và xây cống tiết diện 2x1,5m dài 167m (đoạn từ nút giao thông cầu vượt Lộc Hoà đến Trường THCS Lộc Hòa) với tổng mức đầu tư là 14,9 tỷ đồng. Đồng thời, thành phố đã trình tỉnh phê duyệt dự án xây dựng cống thoát nước từ đường Chu Văn An đến đường Tức Mạc gồm 3 đoạn cống nối từ điểm thoát nước phía bắc KĐT Hoà Vượng trên nút giao đường Nguyễn Viết Xuân và Chu Văn An đến điểm chạy qua Quốc lộ 10 đấu nối với cống trên đường Tức Mạc. Ngoài ra, nhằm chấm dứt tình trạng ngập úng trên đường Trần Hưng Đạo kéo dài, Ban đã tham mưu trình UBND thành phố phê duyệt dự án xây dựng cống thoát nước đoạn từ cống Quán Tây đến Quốc lộ 10 đảm bảo thoát nước nhanh tại hồ Lộc Vượng và hồ Truyền Thống khi có mưa lớn với tổng kinh phí đầu tư xây dựng là 14,9 tỷ đồng. Ngoài ra, Ban cũng đang nghiên cứu đề xuất thành phố phê duyệt dự án thoát nước từ vòng xuyến trên đường Đông A chạy dọc đường Kênh đến cống Quán Tây theo mô hình cống hộp hoá. Về quy hoạch tổng thể hệ thống thoát nước Thành phố Nam Định, hiện nay, với nguồn viện trợ của JICA (Nhật Bản), thành phố đang triển khai lập quy hoạch hệ thống thoát nước với mục tiêu từng bước giải quyết triệt để tình trạng ngập úng trên toàn địa bàn. Theo hợp đồng của JICA với đơn vị tư vấn, năm 2018 sẽ hoàn thành việc lập và phê duyệt quy hoạch làm cơ sở quan trọng để triển khai các dự án thoát nước và xã hội hoá thu hút đầu tư các dự án thu gom, xử lý nước thải.
Với các giải pháp đồng bộ, hiệu quả, đầu tư có chiều sâu cho hệ thống thoát nước. Thành phố Nam Định quyết tâm xoá bỏ tình trạng ngập úng cục bộ nội thành, đảm bảo an toàn sinh hoạt của người dân trong mùa mưa bão, hướng tới xây dựng thành phố hiện đại, văn minh, sạch đẹp./.
Bài và ảnh: Đức Toàn
