Những năm qua, huyện Nam Trực đã tập trung mọi nguồn lực đầu tư xây mới, sửa chữa cơ sở hạ tầng phục vụ phát triển sản xuất và đời sống, xây dựng NTM. Các kết cấu hạ tầng như: điện, đường, trường, trạm, nhà văn hóa thôn xóm… đã được cải tạo, nâng cấp. Nhiều dự án đầu tư xây dựng các khu đô thị tập trung, điểm, cụm công nghiệp và làng nghề được hình thành. Từ đó diện mạo nông thôn có nhiều thay đổi, đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân được nâng lên. Tuy nhiên trong quá trình thực hiện đã phát sinh những mâu thuẫn, tranh chấp nảy sinh. Nhằm giải quyết thực trạng trên, các cấp ủy Đảng, chính quyền huyện Nam Trực đã chỉ đạo đẩy mạnh công tác hòa giải để giải quyết những mâu thuẫn phát sinh ngay từ cơ sở.
 |
| Làng quê xã Điền Xá. |
Hằng năm, huyện Nam Trực yêu cầu các cấp ủy Đảng, chính quyền, MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội của huyện tập trung tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật có liên quan đến công tác hòa giải như: Luật Hòa giải ở cơ sở, Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Luật Hôn nhân và Gia đình, Luật Đất đai, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo, Luật Tín ngưỡng, tôn giáo, thông qua việc tổ chức các hội nghị, sinh hoạt chi bộ, CLB, họp dân, trên hệ thống loa truyền thanh từ huyện đến cơ sở, cấp phát tài liệu... Cụ thể, từ năm 2017 đến nay, toàn huyện đã tổ chức 25 hội nghị tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật; 3 đợt trợ giúp pháp lý lưu động tại các xã, thị trấn; cấp phát gần 5.000 cuốn sách, tài liệu tuyên truyền pháp luật. Qua đó đã góp phần nâng cao nhận thức pháp luật trong đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức và nhân dân. Bên cạnh đó, huyện ban hành các văn bản hướng dẫn các xã, thị trấn rà soát, củng cố kiện toàn, nâng cao chất lượng hoạt động của các tổ hòa giải trên địa bàn huyện theo Luật Hòa giải ở cơ sở và các văn bản hướng dẫn thi hành, bảo đảm đáp ứng nhu cầu thực tiễn, tạo chuyển biến căn bản về chất trong việc xây dựng đội ngũ hòa giải viên có phẩm chất, năng lực, trách nhiệm để tổ chức và thực hiện hoạt động hòa giải ở cơ sở, trong đó chú trọng rà soát, vận động, thuyết phục đội ngũ luật sư, luật gia, người đã từng là thẩm phán, kiểm sát viên, điều tra viên, chấp hành viên, thẩm tra viên trong cơ quan tiến hành tố tụng, cán bộ, công chức, viên chức đang sinh sống tại địa bàn tham gia làm hòa giải viên. Tính đến nay, trên địa bàn huyện Nam Trực có 377 tổ hòa giải với 2.500 hòa giải viên; 100% thôn, tổ dân phố có tổ hòa giải, mỗi tổ hòa giải có từ 5-8 thành viên, hầu hết là người có uy tín trong cộng đồng. Bên cạnh đó, nhiều xã, thị trấn đã xây dựng được quy chế hòa giải ở cơ sở, quy định trách nhiệm và mối quan hệ phối hợp giữa các cấp, các ngành trong công tác hòa giải trên tinh thần Luật Hòa giải ở cơ sở 2013; duy trì chế độ thông tin, báo cáo, thống kê và tiến hành kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện công tác hòa giải ở cơ sở. 100% các xã, thị trấn trong huyện đã xây dựng được hương ước, quy ước nếp sống văn hoá, từ đó góp phần phát huy dân chủ ở sơ sở, xây dựng gia đình văn hóa, tổ dân phố văn hóa, giữ gìn và phát huy những phong tục tập quán, truyền thống của dân tộc; làm cơ sở vững chắc cho công tác hòa giải ở cơ sở. Đặc biệt, huyện đã phát huy được vai trò của MTTQ và các tổ chức đoàn thể tham gia vào công tác hòa giải như: Hội Phụ nữ, Hội CCB, Hội Nông dân, Đoàn Thanh niên, Hội Người cao tuổi. Trong đó, Ủy ban MTTQ và các tổ chức đoàn thể đã lựa chọn và cử thành viên tham gia vào các tổ hòa giải, vừa làm công tác tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, vừa gắn hoạt động hòa giải với việc xây dựng và thực hiện phong trào xây dựng NTM, phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”, phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”… Đã có nhiều vụ, việc hòa giải thành công do có sự trợ giúp, tham gia của các tổ chức đoàn thể.
Bám sát phương châm “giải quyết dứt điểm từ cơ sở”, công tác hòa giải ở huyện Nam Trực đã góp phần giảm các vụ vi phạm pháp luật liên quan đến những lĩnh vực dân sự, hôn nhân gia đình, đất đai, hành chính… đồng thời hạn chế đơn thư, khiếu nại vượt cấp. Có mặt tại xã Nam Toàn vào thời điểm các thành viên trong Ban hòa giải của xã đang tất bật chuẩn bị tài liệu tuyên truyền Bộ luật Hình sự để cung cấp cho các tổ hòa giải ở cơ sở. Đồng chí Lê Văn Long, Phó Chủ tịch UBND, Trưởng Ban hòa giải xã cho biết: Hiện, trên địa bàn xã có 1 ban hòa giải xã và 9 tổ hòa giải ở 9 xóm với 80 hòa giải viên. Hoạt động của ban, tổ hòa giải và hòa giải viên ở cơ sở được duy trì một cách thường xuyên, thống nhất, đồng bộ và hiệu quả, góp phần ngăn chặn hành vi vi phạm pháp luật, các mâu thuẫn, xích mích, tranh chấp trong cộng đồng dân cư, hạn chế đơn thư khiếu nại, tố cáo, tranh chấp phát sinh, gìn giữ mối quan hệ đoàn kết, gắn bó giữa các thành viên trong gia đình, cộng đồng dân cư, góp phần đảm bảo an ninh trật tự và phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Nhiều năm qua, trên địa bàn xã không có con em mắc tệ nạn xã hội, không có đơn thư khiếu nại, tố cáo vượt cấp, 8/9 xóm được công nhận danh hiệu Làng văn hóa, gần 90% gia đình đạt danh hiệu Gia đình văn hóa, tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 1,8%. Năm 2017, xã được công nhận đạt chuẩn xây dựng NTM.
Với việc nâng cao chất lượng hoạt động, công tác hòa giải trên địa bàn huyện có những chuyển biến tích cực. Tỷ lệ hòa giải thành công trung bình hằng năm của huyện đạt trên 75%. Các vụ hòa giải thành công đã “hóa giải” được những mâu thuẫn, xích mích trong cộng đồng dân cư, góp phần làm giảm các vi phạm pháp luật phát sinh liên quan đến các lĩnh vực dân sự, hôn nhân, gia đình, đất đai, hành chính, đồng thời hạn chế được tình trạng đơn thư, khiếu nại vượt cấp. Đối với những vụ việc hòa giải không thành đều được hòa giải viên hướng dẫn chuyển cơ quan có thẩm quyền giải quyết để tránh tình trạng khiếu kiện vượt cấp, kéo dài. Thời gian tới, huyện Nam Trực tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, phát huy vai trò của các ban, ngành, MTTQ và các tổ chức chính trị, xã hội trong công tác hòa giải các mâu thuẫn phát sinh trong nội bộ nhân dân. Đồng thời, nâng cao chất lượng hoạt động hòa giải ở cơ sở, phấn đấu tỷ lệ hòa giải thành đạt trên 85% qua đó hạn chế tình trạng khiếu nại, tố cáo vượt cấp giữ vững ổn định tình hình ANCT-TTATXH ở cơ sở./.
Bài và ảnh: Trần Văn Trọng
