Thời gian qua, trên địa bàn tỉnh ta chưa xảy ra sự cố môi trường (SCMT) nhưng trên toàn quốc đã có nhiều SCMT nghiêm trọng do biến đổi bất thường của tự nhiên và con người gây ra. Do chưa chủ động trong công tác phòng ngừa, ứng phó nên các SCMT đã gây nhiều thiệt hại về người và tài sản; việc khắc phục hậu quả SCMT còn bị động, tiến độ chậm, ảnh hưởng tiêu cực đến phát triển kinh tế - xã hội, sức khỏe và đời sống nhân dân. Để đảm bảo sẵn sàng, chủ động ứng phó kịp thời, hiệu quả, hạn chế thấp nhất những tác động, ảnh hưởng trong trường hợp xảy ra SCMT, ngày 18-1-2018 UBND tỉnh ban hành Kế hoạch số 12/KH-UBND về chủ động phòng ngừa và ứng phó SCMT trên địa bàn tỉnh, trong đó đã phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng sở, ban, ngành, các đơn vị liên quan nhằm bảo đảm nguyên tắc kịp thời, phối hợp đồng bộ và không bị chồng chéo trong công tác phòng ngừa và ứng phó SCMT.
 |
| Nhân viên Trạm xử lý nước thải KCN Bảo Minh kiểm tra chất lượng nước thải trước khi xả ra môi trường. |
Thực hiện kế hoạch chỉ đạo của UBND tỉnh, hiện nay các ban, ngành, các địa phương đang tập trung thống kê đánh giá nguy cơ các loại SCMT có thể xảy ra tại địa bàn, ngành mình quản lý. Trong đó chú trọng rà soát các đối tượng có nguy cơ cao gây SCMT trên địa bàn, tại các KCN, CCN, cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, làng nghề; từ đánh giá các loại SCMT có thể xảy ra (bao gồm khả năng tác động và phạm vi ảnh hưởng trong từng trường hợp) để có biện pháp phòng ngừa, ứng phó phù hợp. Các ban, ngành, địa phương còn tập trung xây dựng lực lượng ứng phó SCMT tại đơn vị, địa bàn. Tổ chức các lớp đào tạo, tập huấn, trang bị và tăng cường năng lực phòng ngừa, ứng phó và khắc phục SCMT cho các đối tượng có nguy cơ cao... Tiêu biểu như Ban quản lý các KCN tỉnh đã chủ động rà soát, nắm bắt số lượng các cơ sở có nguy cơ gây SCMT đang hoạt động trong cả 3 KCN trên toàn tỉnh, đánh giá nguy cơ các loại SCMT có thể xảy ra để có biện pháp phòng ngừa, giám sát. Vừa qua, Ban quản lý các KCN tỉnh đã tổ chức tập huấn quy trình vận hành, khắc phục sự cố trạm xử lý nước thải cho gần 60 người là lãnh đạo, cán bộ phụ trách công tác bảo vệ môi trường (BVMT) thuộc các doanh nghiệp dệt nhuộm và cơ khí xi mạ. Các học viên tham gia quản lý môi trường trong các doanh nghiệp có lượng nước thải lớn; nhiều doanh nghiệp đã xây dựng trạm và xử lý nước thải riêng cho đơn vị để xử lý nước thải ra môi trường trước khi đấu nối vào hệ thống chung KCN. Ban quản lý các KCN tỉnh còn tổ chức nghiên cứu thực tế tại Cty TNHH Dệt may Hoàng Dũng giúp các học viên quan sát nắm bắt trực diện các vướng mắc cần tư vấn, hỗ trợ giải quyết khi thực hiện nhiệm vụ khắc phục sự cố của trạm xử lý nước thải. Ban quản lý các KCN tỉnh đang phối hợp với Sở TN và MT rà soát, điều tra thống kê và yêu cầu các cơ sở, chủ đầu tư hạ tầng các KCN phải lắp đặt ngay hệ thống, thiết bị quan trắc tự động, liên tục đối với nước thải, khí thải (được kiểm định hoặc hiệu chuẩn theo quy định của pháp luật) và truyền dữ liệu quan trắc tự động liên tục về Sở TN và MT. Tiếp tục đôn đốc, hướng dẫn chủ đầu tư hạ tầng các KCN thực hiện các quy định về lập và thực hiện kế hoạch ứng phó SCMT trong các KCN theo quy định tại Thông tư số 35/2015/TT-BTNMT ngày 30-6-2015 của Bộ TN và MT. Các huyện, thành phố tập trung chỉ đạo UBND các xã có làng nghề và các CCN trên địa bàn thực hiện lập phương án BVMT, trong đó có kế hoạch ứng phó, phòng ngừa SCMT theo quy định tại Thông tư 31/2016/TT-BTNMT ngày 14-10-2016 của Bộ TN và MT. Tăng cường hướng dẫn các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất thực hiện các quy định về lập và thực hiện kế hoạch ứng phó SCMT trước khi đi vào hoạt động. Đôn đốc các cơ sở sản xuất, kinh doanh có các phương tiện vận tải tiềm ẩn nguy cơ gây SCMT lập kế hoạch phòng ngừa, ứng phó sự cố; đào tạo, huấn luyện, xây dựng lực lượng ứng phó tại chỗ; thực hiện chế độ kiểm tra thường xuyên, áp dụng các biện pháp sản xuất an toàn nhằm giảm thiểu SCMT có thể xảy ra và có biện pháp phòng ngừa phù hợp. Sở Tài chính tập trung nghiên cứu, tham mưu với UBND tỉnh phương án phân bổ kinh phí sự nghiệp môi trường hằng năm, bao gồm cả kinh phí ứng phó và khắc phục SCMT theo quy định; phương án sử dụng tiền xử phạt hành chính về môi trường để đầu tư cho công tác BVMT. Trong đó, khẩn trương đầu tư cơ sở vật chất, hạ tầng kỹ thuật cho Sở TN và MT phục vụ tiếp nhận, xử lý, lưu giữ số liệu quan trắc chất thải của các cơ sở, các KCN truyền về. Sở TN và MT tập trung tham mưu UBND tỉnh xây dựng lực lượng ứng phó SCMT cấp tỉnh để khi xảy ra SCMT trong phạm vi nhiều cơ sở hoặc từ hai huyện, thành phố trở lên sẽ kịp thời thực hiện hiệu quả các biện pháp ứng phó, khắc phục SCMT.
Thời gian tới, các sở, ban, ngành, địa phương tiếp tục nâng cao vai trò trách nhiệm là đầu mối liên lạc giữa các đơn vị có liên quan trên địa bàn trong quá trình ứng phó, khắc phục SCMT. Duy trì trực theo dõi đường dây nóng đã thiết lập của cấp sở, ngành, địa phương để tiếp nhận 24/24 giờ thông tin phản ánh về SCMT trên địa bàn, đơn vị quản lý. Yêu cầu các ban, ngành, địa phương, đơn vị khi xảy ra SCMT thuộc cấp mình quản lý phải khẩn trương triển khai các biện pháp ứng phó, khắc phục, nếu vượt quá khả năng phải báo cáo ngay cơ quan cấp trên trực tiếp để kịp thời huy động các cơ quan, đơn vị khác cùng tham gia xử lý. Trong trường hợp xảy ra SCMT cấp tỉnh, Sở TN và MT sẽ chủ trì phối hợp với các sở, ngành và UBND các huyện, thành phố áp dụng biện pháp khắc phục ô nhiễm và phục hồi môi trường; điều tra, xác định thiệt hại do SCMT gây ra (phạm vi, giới hạn khu vực bị ô nhiễm do SCMT, mức độ ô nhiễm, nguyên nhân, trách nhiệm của các bên liên quan). Trường hợp SCMT vượt quá khả năng ứng phó của tỉnh và có nguy cơ gây tác động lớn hoặc ảnh hưởng tới địa phương khác, Sở TN và MT phải kịp thời phát hiện và tham mưu UBND tỉnh báo cáo ngay Ủy ban quốc gia Ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn, Chính phủ, bộ, cơ quan ngang bộ để chỉ đạo và phối hợp ứng phó, xử lý./.
Bài và ảnh: Thanh Thúy
