Thời gian qua, Tòa án nhân dân (TAND) hai cấp trong tỉnh đã thực hiện nhiều giải pháp nhằm nâng cao chất lượng xét xử các vụ án hình sự. Vì thế, chất lượng xét xử được nâng cao rõ rệt, không có vụ án xét xử oan người vô tội hoặc bỏ lọt tội phạm; các vụ án trọng điểm, các vụ án được dư luận xã hội quan tâm đã được đưa ra xét xử kịp thời, nghiêm minh, góp phần tích cực trong công tác đấu tranh phòng chống tội phạm, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn.
 |
| Quang cảnh phiên tòa xét xử vụ án hình sự theo mô hình phòng xử án mới của TAND tỉnh. |
Xuất phát từ yêu cầu nâng cao chất lượng xét xử và xác định tầm quan trọng của việc xét xử cũng như hoạt động tranh tụng tại phiên tòa theo tinh thần cải cách tư pháp, TAND tỉnh đã chỉ đạo Tòa Hình sự và TAND các huyện, thành phố quan tâm đến việc tổ chức các phiên tòa theo tinh thần Nghị quyết số 49-NQ/TW của Bộ Chính trị. Trong đó, tăng cường công tác đổi mới tổ chức phiên tòa theo tinh thần cải cách tư pháp, nâng cao chất lượng thẩm phán, đổi mới thủ tục hành chính tư pháp tại Tòa án, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động tư pháp, tổ chức các phiên tòa rút kinh nghiệm và phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tiến hành tố tụng có liên quan trong quá trình giải quyết vụ án. TAND tỉnh yêu cầu các thẩm phán, thư ký Tòa Hình sự trong quá trình thực thi nhiệm vụ phải luôn tìm tòi, học hỏi và áp dụng các sáng kiến kinh nghiệm, giải pháp công tác để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Các bản án hình sự có hiệu lực pháp luật đã được các thẩm phán đăng công khai trên cổng thông tin điện tử của Tòa án theo đúng quy định tại Nghị quyết 03/2017/NQ-HĐTP ngày 16-3-2017 của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao. Việc công bố các bản án đã tăng cường tính công khai minh bạch hoạt động xét xử của Tòa án và nhận được sự hưởng ứng từ dư luận, giúp người dân, cơ quan, tổ chức tiếp cận, giám sát, đánh giá phán quyết của Tòa án đồng thời nâng cao tinh thần trách nhiệm của mỗi thẩm phán trước phán quyết nhân danh Nhà nước. Bên cạnh đó, TAND tỉnh chỉ đạo các đơn vị Tòa án hai cấp trong tỉnh thực hiện nghiêm túc Chỉ thị số 01 ngày 16-1-2017 của Chánh án TAND Tối cao về đặt ra các yêu cầu đổi mới việc tổ chức phiên tòa xét xử theo đúng tinh thần cải cách tư pháp. Thực hiện tốt quy ước liên ngành số 02 về mối quan hệ phối hợp liên ngành Công an - Viện KSND - TAND trong quá trình điều tra, truy tố xét xử các vụ án trọng điểm, có tính chất phức tạp, dư luận quần chúng nhân dân quan tâm để cùng liên ngành thông tin, trao đổi, bàn bạc, tạo nên sự thống nhất, bảo đảm mọi hành vi phạm tội phải được khởi tố, điều tra, xử lý nghiêm minh, kịp thời, đúng người, đúng tội, không làm oan người vô tội, không để lọt tội phạm. Việc thực hiện hiệu quả chỉ thị của TAND Tối cao và sự phối hợp chặt chẽ với các ngành chức năng đã tạo điều kiện thuận lợi giúp các thẩm phán, thư ký nâng cao tinh thần trách nhiệm, tự đào tạo, tự tích lũy kiến thức, kinh nghiệm, nâng cao kỹ năng trình độ chuyên môn nghiệp vụ. Từ đó nâng cao chất lượng giải quyết các vụ án hình sự, đáp ứng ngày một tốt hơn chủ trương cải cách tư pháp; đồng thời góp phần nâng cao hiệu quả đấu tranh phòng chống tội phạm mà Đảng và Nhà nước đã đề ra. Từ năm 2017 đến nay, TAND hai cấp trong tỉnh đã tổ chức nhiều phiên tòa xét xử các vụ án trọng điểm, các phiên tòa rút kinh nghiệm. Điển hình như vụ án Nguyễn Thị Quyên vận chuyển trái phép chất ma túy; vụ án Nguyễn Bỉnh Trường và đồng bọn với tội giết người; các vụ án về an ninh nông thôn; vụ án Mai Trung Hoàn và đồng bọn phạm tội cướp tài sản. Các vụ án trên có đặc điểm là đông bị cáo, có tính chất phức tạp vì các bị cáo gây án trên nhiều địa phương. Các phiên tòa rút kinh nghiệm, xét xử án trọng điểm đã đạt được kết quả tốt, từ việc bố trí phòng xử án, trang phục của các thành viên Hội đồng xét xử, cách điều hành tranh tụng tại phiên tòa bảo đảm dân chủ, công khai, minh bạch nhưng vẫn thể hiện được tính uy nghiêm của Hội đồng xét xử. Sau mỗi phiên tòa là phiên họp rút kinh nghiệm của lãnh đạo, thẩm phán, kiểm sát viên. Những ý kiến tham gia rút kinh nghiệm đã chỉ ra được những ưu điểm, thiếu sót, tạo điều kiện giúp cho thẩm phán chủ tọa phiên tòa nói riêng và các thẩm phán tham dự phiên tòa có được những kiến thức thực tế để học hỏi, nâng cao trình độ chuyên môn... Đồng chí Vũ Thị Mai Hương, Chánh án Tòa Hình sự TAND tỉnh cho biết: Việc tăng cường các phiên tòa rút kinh nghiệm, xét xử các vụ án trọng điểm đã góp phần nâng cao chất lượng xét xử án hình sự, ngày càng thể hiện được tính nghiêm minh của pháp luật là nghiêm trị những kẻ chủ mưu, cầm đầu, các đối tượng phạm tội mang tính chất côn đồ, tái phạm nguy hiểm..., khoan hồng đối với những người phạm tội tự thú, thành khẩn khai báo, đã lập công chuộc tội, ăn năn hối cải, tự nguyện sửa chữa hoặc bồi thường thiệt hại, khắc phục hậu quả đồng thời cũng thể hiện tính nhân văn của pháp luật trong việc xử lý người chưa thành niên phạm tội chủ yếu nhằm mục đích giáo dục để giúp họ sửa chữa sai lầm, trở thành công dân có ích cho xã hội. Các vụ án hình sự đều được xét xử công khai, hình phạt áp dụng đối với người phạm tội đảm bảo tính nghiêm minh đúng pháp luật, kết hợp giữa giáo dục và trừng phạt thể hiện sự công bằng dân chủ, được công luận và đông đảo quần chúng nhân dân đồng tình, góp phần ổn định trật tự an toàn xã hội, phục vụ cho sự phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương.
Từ năm 2017 đến nay, TAND hai cấp trong tỉnh đã giải quyết, xét xử gần 1.300 vụ án hình sự với trên 2.000 bị cáo. Các vụ án hình sự đã thụ lý được giải quyết kịp thời, đúng pháp luật, không có án quá hạn luật định, không có tình trạng trả hồ sơ điều tra bổ sung không đúng quy định của pháp luật và tình trạng chậm gửi bản án, quyết định cho các cá nhân, cơ quan, tổ chức có liên quan. Để tiếp tục nâng cao chất lượng xét xử án hình sự, ngành TAND tỉnh kiến nghị cấp có thẩm quyền kịp thời ban hành các văn bản hướng dẫn thực thi thống nhất những điểm mới, điểm bổ sung trong Bộ luật Hình sự 2015. Hằng năm tiến hành tổng kết, rút kinh nghiệm và kịp thời hướng dẫn giải quyết các khó khăn vướng mắc nảy sinh trong quá trình giải quyết các vụ án hình sự. Đồng thời tăng cường công tác giáo dục tư tưởng chính trị cho các cán bộ công chức ngành Tòa án, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho các thẩm phán, thư ký được tham gia học tập nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ./.
Bài và ảnh: Văn Trọng
