Thực hiện Kế hoạch 02/KH-UBND của UBND tỉnh về Chiến lược dân số và SKSS giai đoạn 2016-2020, với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, đặc biệt là sự nỗ lực của đội ngũ cán bộ làm công tác dân số các cấp, năm 2017 tỉnh ta đã thực hiện có hiệu quả các chỉ tiêu, nhiệm vụ công tác dân số - KHHGĐ, góp phần nâng cao chất lượng dân số.
 |
| Hội viên Hội NCT xã Mỹ Phúc (Mỹ Lộc) trao đổi kinh nghiệm tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện chính sách dân số. |
Việc triển khai các mô hình, đề án nâng cao chất lượng dân số trong toàn tỉnh có nhiều chuyển biến tích cực, hạn chế tốc độ gia tăng mất cân bằng giới tính khi sinh; duy trì tốc độ giảm sinh trung bình là 0,1%o; nâng cao sức khỏe bà mẹ và trẻ em; giảm bệnh tật và tử vong ở trẻ em; giảm tử vong bà mẹ liên quan đến thai sản; cải thiện SKSS của vị thành niên và thanh niên. Tăng cường lồng ghép các yếu tố về dân số vào triển khai chính sách, xây dựng và quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội ở các cấp. Đề án sàng lọc trước sinh, sơ sinh được triển khai và duy trì tại 229/229 xã, phường, thị trấn của 10 huyện, thành phố; đã phát hiện sớm và điều trị một số bệnh, tật bẩm sinh, góp phần cải thiện và nâng cao chất lượng giống nòi. Mô hình tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân được triển khai tại 33 xã với mục tiêu nâng cao nhận thức và kỹ năng thực hành chăm sóc SKSS/KHHGĐ thông qua tư vấn và khám sức khỏe cho vị thành niên, thanh niên, từng bước góp phần nâng cao thể chất, trí tuệ, tinh thần cho vị thành niên và thanh niên. Đề án kiểm soát dân số các vùng biển, đảo và ven biển tỉnh triển khai tại 3 huyện ven biển đã mang lại nhiều chuyển biến tích cực về công tác dân số; người dân vùng biển được hưởng các dịch vụ chăm sóc SKSS/KHHGĐ một cách đồng bộ. Nhờ thực hiện có hiệu quả việc tuyên truyền, phổ biến kiến thức, vận động người dân tham gia công tác dân số - KHHGĐ tại địa phương, nên số người được thực hiện các biện pháp tránh thai, thực hiện các dịch vụ chăm sóc sức khỏe, KHHGĐ ngày một cao, mức sinh giảm và chất lượng dân số được cải thiện. Tỷ suất sinh thô bình quân giảm khoảng 0,21%o. Tốc độ tăng tỷ số giới tính khi sinh đã từng bước được kiểm soát và hoàn thành chỉ tiêu kế hoạch đề ra.
Bên cạnh những kết quả đạt được, tỉnh ta vẫn chưa thực hiện được một số chỉ tiêu trong công tác dân số - KHHGĐ như: Tổng tỷ suất sinh tăng (2,32%o so với mục tiêu là 2,0%o); quy mô dân số tăng (1.983.631 người so với mục tiêu là không quá 1 triệu 950 nghìn người); chưa triển khai trên quy mô cộng đồng việc sàng lọc ung thư cổ tử cung và sàng lọc ung thư vú; sàng lọc trước sinh và sơ sinh mới chỉ dừng ở đối tượng được miễn phí. Quy mô dân số lớn, mật độ dân số cao và vẫn tiếp tục tăng, cơ cấu dân số biến động mạnh, mất cân bằng giới tính khi sinh còn nghiêm trọng; tỷ lệ người cao tuổi tăng nhanh. Bộ máy tổ chức làm công tác dân số chưa thực sự ổn định ở tuyến cơ sở. Nguồn lực đầu tư cho các chương trình còn hạn chế chưa đáp ứng được yêu cầu thực tế đặt ra... Để góp phần thực hiện tốt Chiến lược dân số và SKSS trong tình hình mới, UBND tỉnh đã xây dựng Kế hoạch hành động giai đoạn 2016-2020; Kế hoạch 48 ngày 18-5-2017 về truyền thông chuyển đổi hành vi về dân số và phát triển tỉnh Nam Định giai đoạn 2017-2020... Trong đó xác định rõ công tác dân số ở tỉnh ta trong giai đoạn tới phải chuyển trọng tâm chính sách dân số từ KHHGĐ sang giải quyết toàn diện các vấn đề dân số theo định hướng giải quyết tốt quan hệ dân số và phát triển. Thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ, liên quan đến các khía cạnh như: Chuyển đổi chính sách dân số từ việc điều chỉnh số lượng dân số sang chú trọng nâng cao chất lượng dân số; từ việc tập trung chủ yếu vào KHHGĐ với mục tiêu giảm sinh sang giải quyết toàn diện các vấn đề dân số cả về quy mô, cơ cấu, phân bổ và nâng cao chất lượng dân số; từ cách tiếp cận một chiều, giải quyết tình trạng gia tăng quy mô dân số quá nhanh sang tiếp cận tổng thể và đa chiều. Điều chỉnh các yếu tố dân số và chính sách phát triển trong mối quan hệ chặt chẽ, tương tác qua lại để phát huy tốt nhất các cơ hội và lợi thế, hạn chế tối đa các khía cạnh không thuận lợi của các yếu tố dân số nảy sinh trong quá trình chuyển đổi nhân khẩu học. Các mục tiêu cụ thể về công tác dân số - KHHGĐ ở tỉnh ta đến năm 2020 là: Duy trì tốc độ giảm sinh trung bình mỗi năm 0,1%; giảm tỷ suất tử vong ở trẻ em dưới 1 tuổi còn 6,5%, dưới 5 tuổi còn 10%; tăng tỷ lệ sản phụ được cán bộ y tế chăm sóc lên 100%; tỷ lệ người dân sử dụng các biện pháp tránh thai hiện đại là 78%; tỷ lệ nhiễm khuẩn đường sinh sản giảm còn 24%, tỷ lệ phụ nữ 30-54 tuổi được sàng lọc ung thư cổ tử cung đạt 20%, tỷ lệ phụ nữ trên 40 tuổi được sàng lọc ung thư vú đạt 20%; cải thiện SKSS vị thành niên, tăng điểm cung cấp dịch vụ chăm sóc SKSS thân thiện với người chưa thành niên lên trên 20% tổng số điểm cung cấp dịch vụ chăm sóc SKSS; tăng cường chăm sóc sức khỏe người cao tuổi; tăng cường lồng ghép các yếu tố về dân số vào việc triển khai chính sách xây dựng, quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội các cấp. Để thực hiện mục tiêu đề ra, cần tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng và nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước của các cấp chính quyền, huy động sự tham gia của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội trong việc thực hiện công tác dân số - KHHGĐ. Hoàn thiện, kiện toàn bộ máy tổ chức làm công tác dân số - KHHGĐ từ tỉnh đến cơ sở, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, cộng tác viên dân số bằng việc tăng cường đào tạo, bồi dưỡng, bảo đảm đủ số lượng, mạnh về chất lượng. Triển khai mạnh mẽ, có hiệu quả các hoạt động truyền thông giáo dục với những nội dung, hình thức và cách tiếp cận phù hợp với từng vùng, từng nhóm đối tượng. Đa dạng hóa các nguồn lực tài chính nhằm đảm bảo nguồn kinh phí, cơ sở vật chất, điều kiện trang thiết bị và phương tiện phục vụ công tác dân số - KHHGĐ. Tiếp tục đẩy mạnh, mở rộng việc triển khai các đề án, mô hình nhằm mục tiêu nâng cao chất lượng dân số./.
Bài và ảnh: Việt Thắng
