Thời gian qua, huyện Ý Yên đã tiếp nhận và triển khai có hiệu quả 2 đề án: “Cộng đồng chung tay chăm sóc người cao tuổi dựa vào cộng đồng” và “Hỗ trợ phụ nữ và trẻ em gái”, góp phần nâng cao chất lượng dân số.
Toàn huyện hiện có 35 nghìn người cao tuổi (NCT), chủ yếu là nông dân, không có lương hưu. Tuổi thọ trung bình hiện nay của NCT toàn huyện là 73,9 tuổi, tuy nhiên tuổi thọ trung bình khỏe mạnh chỉ là 65 tuổi. Để ứng phó với tình trạng già hóa dân số đang diễn ra nhanh chóng, UBND huyện đã ban hành Kế hoạch 159 về thực hiện Chiến lược Dân số - SKSS/KHHGĐ; trong đó trọng tâm triển khai thực hiện Đề án Chăm sóc sức khỏe NCT dựa vào cộng đồng nhằm đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe NCT. Trung tâm Dân số - KHHGĐ huyện phối hợp với Ban đại diện Hội NCT huyện và các xã, thị trấn đẩy mạnh công tác truyền thông giáo dục thay đổi hành vi nâng cao nhận thức, tạo môi trường xã hội đồng thuận tham gia chăm sóc sức khỏe NCT. Ban chỉ đạo dân số các xã, thị trấn tổ chức tuyên truyền thay đổi nhận thức, hành vi của người dân về NCT, nghĩa vụ, trách nhiệm phụng dưỡng NCT tại mỗi gia đình. Hằng năm, Ban đại diện Hội NCT các xã, thị trấn đều quan tâm tổ chức chúc thọ, mừng thọ cho các cụ. Các hoạt động tình nghĩa thăm hỏi, tặng quà NCT khó khăn, ốm đau, hoạn nạn, NCT cô đơn, tàn tật, NCT nghèo trong các ngày lễ tết được quan tâm. Thời gian qua, các cấp Hội NCT trong huyện đã tổ chức thăm, tặng quà cho 4.587 cụ với tổng trị giá hàng trăm triệu đồng. Được sự hỗ trợ của Bệnh viện Mắt HITECH Hà Nội, Bệnh viện Mắt quốc tế - DND Hà Nội, Bệnh viện Mắt tỉnh, thời gian qua đã có 10.102 NCT trong huyện được khám mắt miễn phí. Toàn huyện hiện có 8.087 NCT được hưởng trợ cấp xã hội hằng tháng; 684 NCT cô đơn được hưởng chế độ. Các cấp Hội NCT trong huyện luôn làm tốt công tác thăm hỏi, tặng quà, chúc thọ, mừng thọ hội viên. Dịp đón xuân mới 2017, toàn huyện có 3.858 NCT được chúc thọ, mừng thọ và hàng trăm NCT nghèo, cô đơn được thăm hỏi, tặng quà với tổng số tiền hàng trăm triệu đồng. Được sự quan tâm chăm lo của các cấp ủy Đảng, chính quyền, các ngành, đoàn thể, hội viên NCT thường xuyên vận động con cháu, người thân, dòng họ và nhân dân tích cực hưởng ứng phong trào xây dựng NTM, phong trào bảo vệ an ninh Tổ quốc, xây dựng quỹ khuyến học, khuyến tài... Các cấp Hội NCT trong huyện đã vận động hội viên hưởng ứng 5 nội dung lớn của phong trào “Tuổi cao, gương sáng”, phát huy tốt vai trò NCT trong phát triển kinh tế, tích cực tham gia các phong trào VHVN, TDTT. Đến nay toàn huyện đã thành lập được 189 CLB VHVN, TDTT các loại, với 9.709 NCT tham gia. Tiêu biểu là CLB dưỡng sinh “Thức vũ kinh” của Hội NCT xã Yên Tân là điểm sáng về các hoạt động VHVN, TDTT. Bà Đinh Thị Hợi, chủ nhiệm CLB dưỡng sinh xã Yên Tân cho biết: Hiện nay, CLB thu hút trên 100 hội viên là NCT địa phương; từ 5h00 đến 5h30, các hội viên CLB bắt đầu tập luyện môn thể dục dưỡng sinh “Thức vũ kinh”. Tập thể dục dưỡng sinh không chỉ tăng cường sức khỏe mà còn đem lại cho người già nguồn vui sống, tinh thần lạc quan yêu đời góp phần thực hiện tốt công tác CSSK cho NCT.
Từ năm 2015, huyện Ý Yên là đơn vị đầu tiên trong tỉnh được hỗ trợ và triển khai mô hình “Hỗ trợ phụ nữ và trẻ em gái” trên địa bàn 5 xã: Yên Khánh, Yên Phú, Yên Xá, Yên Phương, Yên Phong. Mục tiêu của mô hình nhằm nâng cao vị thế của phụ nữ và trẻ em gái trong gia đình, cộng đồng xã hội, góp phần giảm thiểu tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh. Tại 5 xã triển khai mô hình vấn đề quan tâm “Đầu tư cho trẻ em gái” được triển khai đồng bộ; qua đó, nâng cao nhận thức và kỹ năng thực hành chăm sóc SKSS thông qua tư vấn và khám sức khỏe cho VTN, TN từng bước nâng cao thể chất, trí tuệ, tinh thần cho VTN, TN. Qua hơn 2 năm triển khai, tại các địa phương đã thành lập và duy trì 5 CLB “Các bạn gái tiêu biểu”, nhằm động viên, khích lệ các cháu là con của gia đình sinh con một bề là gái và có thành tích xuất sắc trong học tập đang học tại các trường THCS, THPT. Đặc biệt việc triển khai sinh hoạt ngoại khóa tại các trường phổ thông đã cung cấp cho học sinh những kiến thức về chăm sóc SKSS/KHHGĐ rất bổ ích. Trong đó, các mô hình hoạt động có hiệu quả như: Diễn đàn “Khi tôi 18”, “Thì thầm tuổi ô mai”, “Hãy hành động vì bé gái”, “Tình bạn - Tình yêu và giữ gìn nhân cách tuổi học trò”. Thông qua các buổi sinh hoạt ngoại khóa, các em nữ sinh được cung cấp những kiến thức bổ ích về tình yêu, tình bạn và việc giữ gìn nhân cách; các kiến thức về chăm sóc SKSS, các tình huống cụ thể trong cuộc sống để có thêm kỹ năng, kinh nghiệm phòng tránh các vấn đề TNXH và mang thai tuổi vị thành niên. Ban chỉ đạo dân số 5 xã phối hợp với các ngành chức năng thành lập các mô hình CLB: “Phụ nữ với pháp luật”, “Phụ nữ không sinh con thứ ba”, “Gia đình 5 không, 3 sạch”, “Các bà mẹ có con tuổi vị thành niên”, CLB “Các bậc cha mẹ với SKSS VTN, TN”; CLB “Mẹ và con gái”; CLB “Nhóm ông bố có con tuổi VTN”. Hằng năm, kỷ niệm Ngày Dân số thế giới (11-7), các địa phương triển khai mô hình đều tổ chức hội nghị biểu dương những gia đình có 2 con gái và không sinh con thứ 3, làm kinh tế giỏi, nuôi dạy con tốt và chăm sóc nuôi dưỡng bố mẹ già tốt. Với cách làm sáng tạo, hiệu quả từ mô hình “Hỗ trợ phụ nữ và trẻ em gái” đã có 90% cán bộ dân số, cán bộ y tế xã, cộng tác viên dân số, y tế thôn, đội được cung cấp thông tin, kiến thức về giới và giới tính khi sinh; 80% cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ đã có 2 con một bề là gái được tuyên truyền tư vấn về giới và giới tính khi sinh; 100% thai phụ đến khám thai được tuyên truyền, tư vấn về giới và giới tính khi sinh. 90% phụ nữ từ 15-49 tuổi chỉ có 2 con (là gái) được tư vấn về SKSS.
Năm 2017 và những năm tiếp theo, huyện Ý Yên tập trung mọi nỗ lực để thực hiện giảm tỷ suất sinh 0,10o/oo. Giảm tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên là 0,5-1%. Kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh không vượt quá 114,5 cháu trai/100 cháu gái. Tuyên truyền, phổ biến Luật Bình đẳng giới, Luật Phòng chống bạo lực gia đình, Luật Hôn nhân và Gia đình; thực hiện tốt Đề án “Cộng đồng chung tay chăm sóc NCT dựa vào cộng đồng”. Đẩy mạnh xã hội hóa công tác truyền thông Dân số - KHHGĐ./.
Việt Thắng
