Quản lý an toàn thực phẩm ở tuyến xã - Cần nhiều biện pháp quyết liệt

Thời gian qua, công tác quản lý Nhà nước về an toàn thực phẩm (ATTP) các tuyến trên địa bàn tỉnh đã được chú trọng. Riêng ở cấp xã tuy có chuyển biến nhất định song còn nhiều vấn đề cần lưu tâm.

 

Trên địa bàn xã Mỹ Hưng (Mỹ Lộc) có 1 chợ (chợ Đặng) cùng 3 trường học, 15 cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm thuộc thẩm quyền quản lý của UBND xã. Cùng với việc thành lập Ban chỉ đạo (BCĐ) liên ngành VSATTP, công tác chỉ đạo, tuyên truyền, tập huấn, kiểm tra, hướng dẫn việc chấp hành các quy định về ATTP được xã quan tâm. Tuy nhiên, việc tổ chức ký cam kết, khám sức khỏe và cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện ATTP, việc xử phạt đối với các cơ sở chế biến, kinh doanh thực phẩm còn gặp nhiều khó khăn. Trước hết, việc xử phạt vi phạm mới chỉ dừng lại ở hình thức nhắc nhở do chế tài xử phạt hạn chế. Vào các dịp cao điểm, BCĐ liên ngành VSATTP xã thường xuyên kiểm tra, nhắc nhở, hướng dẫn người dân chấp hành các quy định bảo đảm ATTP. Tuy nhiên, nếu phát hiện cơ sở có dấu hiệu vi phạm, lực lượng chức năng mới chỉ dừng lại ở hình thức nhắc nhở, còn để kết luận thực phẩm có bảo đảm ATTP hay không thì đoàn liên ngành tuyến xã chưa đủ căn cứ kết luận, do thiếu dụng cụ kiểm tra chất lượng. Việc kiểm soát nguồn gốc thực phẩm còn gặp khó khăn do phần lớn các cơ sở nhỏ lẻ, tự phát nên khó kiểm tra nguồn gốc. Hiện tại trên địa bàn xã mới chỉ có 3 bếp ăn tập thể trường học là được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện về ATTP, còn 15 cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh thuộc thẩm quyền quản lý của cấp xã chưa được cấp giấy chứng nhận ATTP, mặc dù chủ cơ sở có tham gia lớp tập huấn về ATTP nhưng lại ngại làm thủ tục, hồ sơ, giấy khám sức khỏe để được công nhận đủ điều kiện về ATTP. Tại xã Mỹ Xá (TP Nam Định), hiện xã quản lý chợ Mai Xá và 119 cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm, kinh doanh thức ăn đường phố. 100% chủ các cơ sở đã được tập huấn kiến thức về ATTP. Nhiều năm nay trên địa bàn xã không để xảy ra tình trạng ngộ độc thực phẩm. Tuy nhiên, khó khăn trong công tác quản lý ATTP ở xã Mỹ Xá là các hộ kinh doanh thực phẩm chủ yếu ở quy mô nhỏ lẻ, không ổn định; khi phát hiện các trường hợp vi phạm quy định ATTP, lực lượng chức năng mới chỉ dừng lại ở việc nhắc nhở, đồng thời tuyên truyền, phổ biến pháp luật chứ không xử phạt vi phạm hành chính. Bên cạnh đó, nguồn kinh phí phục vụ công tác ATTP còn hạn hẹp. Cán bộ phụ trách ATTP còn kiêm nhiệm phụ trách chương trình tiêm chủng mở rộng nên khó tập trung cho công tác ATTP... 

Theo BCĐ liên ngành VSATTP tỉnh, hằng năm 100% xã, phường, thị trấn trong tỉnh đã kiện toàn BCĐ liên ngành về VSATTP. Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh về tăng cường quản lý Nhà nước về ATTP, tuyến xã, phường, thị trấn đã có nhiều chuyển biến về vai trò, trách nhiệm trong quản lý ATTP. Các văn bản quy phạm pháp luật về ATTP được chuyển tải kịp thời xuống các xã, phường, làm thay đổi nhận thức của chính quyền cấp cơ sở về công tác đảm bảo ATTP. Qua đó, chính quyền cơ sở đã có nhiều động thái tích cực quan tâm tới công tác đảm bảo ATTP như: Đầu tư kinh phí xây dựng, sửa chữa cơ sở vật chất, trang thiết bị của hệ thống bếp ăn, nhà ăn các trường mầm non góp phần đảm bảo ATTP, phòng chống ngộ độc thực phẩm cho các cháu lứa tuổi mầm non. Theo phân cấp, tuyến xã quản lý các cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống có quy mô dưới 50 suất ăn/lần phục vụ và các cơ sở kinh doanh thức ăn đường phố. Với sự quan tâm chỉ đạo của các cấp, các ngành, hoạt động truyền thông giáo dục kiến thức, pháp luật về ATTP tại tuyến xã được thực hiện trên hệ thống truyền thanh cơ sở, qua cộng tác viên y tế cơ sở và qua sinh hoạt của các tổ chức đoàn thể cơ sở. Các tổ chức đoàn thể cơ sở đã tích cực tuyên truyền, vận động đoàn viên, hội viên hưởng ứng hoạt động sản xuất, kinh doanh, sử dụng thực phẩm an toàn. Tuy nhiên, trên thực tế công tác quản lý Nhà nước về ATTP tuyến xã hiện còn gặp nhiều khó khăn. Đó là, tình trạng thiếu cán bộ chuyên môn, không có thiết bị kiểm tra, thiếu kinh phí… Bên cạnh đó, việc thanh tra, xử lý các vi phạm về ATTP ở cấp cơ sở, hầu hết các xã, phường, thị trấn mới chỉ dừng lại ở việc nhắc nhở, đôn đốc nên tính răn đe không cao. Khi có lực lượng kiểm tra của xã, phường, cơ sở vi phạm tạm thời “dẹp” vào, sau đó đâu lại vào đấy. Mặt khác, cũng qua thực tế cho thấy phần lớn các xã mới dừng ở việc lập kế hoạch triển khai công tác ATTP định kỳ vào các dịp cao điểm trong năm như Tết Nguyên đán, Tết Trung thu, Tháng hành động vì ATTP. Việc ký cam kết đảm bảo ATTP đối với cơ sở thực phẩm nhỏ lẻ do cấp xã quản lý còn chậm được thực hiện. Ngoài ra, công tác quản lý ATTP tại tuyến xã còn gặp khó khăn do nhân lực hạn chế ở một số ngành, cụ thể, thiếu trầm trọng cán bộ chịu trách nhiệm về ATTP ở tuyến xã của các ngành Công thương, Nông nghiệp. Ngành Nông nghiệp phải huy động cán bộ thú y, hội viên hội nông dân “vào cuộc”. Ngành Công thương hầu như chưa có cán bộ chịu trách nhiệm về ATTP tuyến xã. Do vậy, BCĐ liên ngành VSATTP tuyến xã phải huy động thêm cán bộ của trạm y tế, cộng tác viên y tế thôn và hội viên các đoàn thể tham gia. Theo thống kê, số cơ sở thực phẩm nhỏ lẻ do cấp xã quản lý chiếm khoảng gần 90% tổng số cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm trên địa bàn tỉnh. Điều đó cho thấy vai trò, trách nhiệm của chính quyền cấp xã trong quản lý ATTP là rất quan trọng. Vì vậy, để nâng cao vai trò, trách nhiệm của tuyến xã trong quản lý ATTP, thời gian tới, các cấp, các ngành cần quan tâm, đầu tư trang bị cho BCĐ liên ngành VSATTP tuyến xã về nhân lực, nghiệp vụ, phương tiện và kinh phí để bảo đảm hoạt động. Lực lượng quản lý ATTP tuyến xã cần tăng cường công tác tuyên truyền, triển khai thường xuyên các hoạt động trong lĩnh vực ATTP đến các cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh ATTP; đặc biệt là thường xuyên kiểm tra, nhắc nhở, hướng dẫn để nâng cao ý thức của người sản xuất, kinh doanh; tổ chức ký cam kết, tập huấn, khám sức khỏe và cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện ATTP cho các cơ sở đủ điều kiện. Quản lý chặt chẽ các cơ sở sản xuất, chế biến và kinh doanh thực phẩm trên địa bàn, kịp thời phát hiện những trường hợp vi phạm về ATTP để xử lý nghiêm theo quy định pháp luật./.

 

Bài và ảnh: Minh Thuận