Thời gian qua, việc thực hiện nếp sống văn minh (NSVM) trong việc cưới, việc tang ở xã Giao Hà (Giao Thuỷ) đã trở thành nền nếp góp phần làm cho đời sống văn hóa cộng đồng phát triển theo hướng lành mạnh, tiến bộ, văn minh. Đạt được kết quả này, Đảng uỷ xã đã tập trung chỉ đạo, UBND xã đã ban hành quy định cụ thể về việc thực hiện NSVM trong việc cưới, việc tang và lễ hội.
UBND xã đã chỉ đạo các xóm đưa quy định thực hiện NSVM trong việc cưới, việc tang và lễ hội vào hương ước, quy ước, tiêu chí bình xét, công nhận các danh hiệu “Gia đình văn hóa - NTM”, “Xóm văn hoá - NTM”, “Cơ quan, đơn vị đạt chuẩn nếp sống văn hóa”... Nhờ đó, nhận thức và ý thức trách nhiệm của người dân ngày càng được nâng cao, việc thực hiện NSVM trong việc cưới, việc tang và lễ hội ngày càng đi vào nề nếp. Đối với việc cưới, Đoàn Thanh niên xã đã tổ chức phát động phong trào “Cưới văn minh, cưới tiết kiệm”, phát huy vai trò nòng cốt trong triển khai xây dựng mô hình đám cưới “5 không” (không mời thuốc lá, không uống rượu say, không cờ bạc, không đánh cãi nhau, không mở loa đài to sau 22h tối và trước 7h sáng). Ban Văn hoá xã phối hợp với Hội Phụ nữ tuyên truyền, vận động nhân dân tổ chức cưới đơn giản tại NVH xóm theo phương châm “vui tươi, lành mạnh, tiết kiệm”. Từ đầu năm 2017 đến nay, trên địa bàn xã đã diễn ra 32 đám cưới; hầu hết các đám cưới được tổ chức gọn nhẹ, không phô trương; các nghi lễ, nghi thức được thực hiện nghiêm trang, phù hợp với phong tục tập quán và văn hóa truyền thống của địa phương. Những thủ tục mang tính phong tục như: lễ dạm ngõ, lễ ăn hỏi, xin dâu được tổ chức đơn giản. Tình trạng thách cưới, thủ tục rườm rà, mời khách số lượng lớn, dựng rạp cưới lấn chiếm lòng đường gây mất an toàn giao thông được hạn chế. Đồng chí Tô Xuân Quảng, Chủ tịch UBND xã cho biết: Trước đây, tình trạng ăn uống linh đình và mời khách tràn lan trong các đám cưới trên địa bàn xã diễn ra khá phổ biến và khó kiểm soát. Có những đám cưới kéo dài từ 3-5 ngày với số lượng trên 500 khách. Từ khi địa phương được công nhận “Xã đạt chuẩn NTM” năm 2014, Đảng ủy, UBND xã đã chỉ đạo các xóm quán triệt các quy ước về thực hiện nếp sống văn hóa cho các hộ dân, từng bước xoá bỏ hủ tục “làm cỗ lấy phần và ăn cỗ lấy phần”. Bên cạnh đó, bí thư chi bộ và trưởng xóm chủ động gặp gỡ, động viên hai bên gia đình và những người có tiếng nói trong dòng họ thực hiện tổ chức cưới theo NSVM. Xóm 12 là đơn vị tiêu biểu thực hiện nghiêm túc NSVM trong việc cưới. Tỷ lệ gia đình văn hoá hằng năm của xóm luôn đạt từ 95-97%. Ông Nguyễn Văn Lộc, Trưởng xóm 12 cho biết: Trước đây, hầu hết người dân địa phương đều có thói quen đi ăn cỗ là lấy phần đem về. Từ khi thực hiện quy ước NSVM, ở xóm cứ 5 gia đình tổ chức đám cưới cho con cái thì có 4 gia đình làm cỗ cưới trên cơ sở đủ ăn (6 người/mâm), không làm cỗ lấy phần, không đặt túi nilon trên mâm cỗ. Nhiều người đã ý thức được rằng việc ăn cỗ lấy phần là không văn minh. Việc thực hiện NSVM trong việc cưới còn giúp nhiều gia đình có hoàn cảnh kinh tế khó khăn bớt vất vả hơn trong việc lo các thủ tục cưới xin, làm cỗ và tiết kiệm kinh phí.
 |
| Nông thôn mới xã Giao Hà. |
Đối với việc tang, hơn 10 năm qua, UBND xã Giao Hà đã thực hiện quy hoạch đất nghĩa trang, nghĩa địa và vận động nhân dân chôn cất người mất đúng nơi quy định, bảo đảm vệ sinh môi trường. Các gia đình có việc hiếu đã thực hiện tốt quy định của pháp luật và hương ước xóm trong việc tổ chức tang lễ; phát huy vai trò của các tổ chức đoàn thể như: Hội CCB, Hội NCT, Hội Phụ nữ trong thành phần ban tang lễ. Sau 4 năm triển khai thực hiện Chỉ thị số 10-CT/HU ngày 14-5-2013 của Huyện ủy về tiếp tục đẩy mạnh thực hiện NSVM trong việc cưới, việc tang và lễ hội, đến nay, 97% các đám tang trên địa bàn xã được thực hiện đúng quy định trong việc khâm liệm, đưa tang, chôn cất, cải táng. Tình trạng rắc tiền thật, rải vàng mã, tiền âm phủ trên đường đưa tang ở xã giảm dần. Các hủ tục mê tín dị đoan như: lăn đường, yểm bùa, khóc mướn… được xóa bỏ hoàn toàn. Các đám tang chỉ sử dụng 1 vòng hoa chung của Đảng ủy, UBND, Uỷ ban MTTQ và nhân dân địa phương. Trong trường hợp, người quá cố là đảng viên sẽ có thêm 1 vòng hoa của Đảng ủy xã; bức trướng cũng chỉ có của họ nội và họ ngoại. Ngoài ra, tình trạng mời thuốc lá, làm cỗ đãi khách linh đình, dài ngày trong đám tang giảm hẳn. Nhiều đám tang trên địa bàn xã chỉ chuẩn bị 10-15 mâm cơm phục vụ con cháu trong nhà. Đồng chí Đoàn Văn Thuân, Cán bộ văn hoá xã cho biết: Trước đây đời sống nhân dân trong xã còn gặp nhiều khó khăn lại bị ràng buộc bởi những hủ tục, tập quán cũ khiến cho các gia đình khi có việc hiếu phải chi phí tốn kém, thậm chí không ít gia đình phải vay mượn để lo đám tang sao cho chu tất; đặc biệt là việc làm cỗ để cảm ơn khách đến viếng. Triển khai thực hiện NSVM trong việc tang, Ban văn hóa xã đã phối hợp với Công an xã thường trực tại gia đình đám hiếu, giám sát, kịp thời nhắc nhở gia đình điều chỉnh cho phù hợp với điều kiện kinh tế gia đình và quy định của địa phương. Bên cạnh đó, Ban văn hóa xã, Trưởng xóm thường xuyên gặp gỡ các tổ chức tôn giáo, các trưởng họ, trưởng tộc phân tích, giải thích để vận động gia đình ký cam kết thực hiện NSVM. Chính sự vào cuộc quyết liệt, nghiêm túc của chính quyền địa phương xã Giao Hà trong thực hiện NSVM trong việc tang nên cách nghĩ theo kiểu “trả nợ miệng” của bà con nhân dân trước đây cũng đã được giải tỏa.
Thời gian tới, Đảng ủy, UBND xã Giao Hà tiếp tục xây dựng, nhân rộng các mô hình điểm trong việc cưới, việc tang và lễ hội trên cơ sở vừa kế thừa những nét đẹp văn hoá, phong tục tập quán của địa phương, vừa phù hợp với xu hướng xã hội, đảm bảo các quy định NSVM. Đồng thời, nâng cao công tác lãnh đạo, chỉ đạo, phối kết hợp giữa tổ chức, đoàn thể đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến các quy định về việc thực hiện NSVM trong việc cưới, việc tang và lễ hội trong cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân, góp phần xây dựng môi trường văn hoá lành mạnh trong cộng đồng dân cư./.
Bài và ảnh:
Khánh Dũng
