Huyện Hải Hậu được thành lập năm 1888. Đảng bộ huyện có 98 tổ chức cơ sở Đảng với gần 1,3 vạn đảng viên. Trải qua gần 130 năm xây dựng và phát triển, phát huy truyền thống cách mạng, đặc biệt, trong thời kỳ đổi mới, Đảng bộ và nhân dân Hải Hậu đã nỗ lực phấn đấu, vượt qua khó khăn, xây dựng huyện nông thôn mới (NTM )giàu mạnh, phát triển bền vững.
Giữ vững điển hình văn hóa cấp huyện cả nước
Hải Hậu là vùng quê ven biển, giàu trầm tích văn hóa. Đất và người Hải Hậu từ thuở lập ấp, sáng nghiệp do “tứ tính, cửu tộc” khai phá luôn vận động theo sự biến thiên của lịch sử với bao thăng trầm song cũng rất hào hùng. Nơi đây, vào thời Lê Thuận Thiên (1428-1433), tứ tổ: Trần Vu, Vũ Chi, Hoàng Gia, Phạm Cập; tiếp đó là Cửu tộc: Lại, Nguyễn, Lê, Bùi, Phan, Đoàn, Đỗ và Trần, Vũ khác cùng các tổ Vũ Duy Hoà, Nguyễn Công Trứ, Đỗ Tông Phát và các thế hệ con cháu tụ hội khởi nghiệp lấn biển, quai đê, mở đất, biến bãi biển hoang vu lau lách, sình lầy thành vùng đất phì nhiêu, dân cư trù phú, văn hoá đa dạng, phong phú, đậm nét ven biển châu thổ sông Hồng. Vốn là vùng quê “Đất lành chim đậu”, đất và người Hải Hậu không chỉ dũng cảm, cần mẫn sáng tạo trong đấu tranh với thiên tai mà còn kiên trung bất khuất trong sự nghiệp đấu tranh chống xâm lược, bảo vệ quê hương, đất nước.
Văn hóa huyện Hải Hậu mang đặc trưng văn hóa dân gian Bắc Bộ, Nam đồng bằng châu thổ sông Hồng, có đời sống văn hóa đa dạng, phong phú đậm nét vùng biển. Phát huy truyền thống của ông cha, cán bộ và nhân dân trong huyện luôn quan tâm duy trì và nâng cao. Năm 1978, huyện Hải Hậu được công nhận là “điển hình văn hóa của cả nước”. Năm 1998, huyện được công nhận 20 năm điển hình văn hóa cấp huyện; từ năm 1978 đến nay liên tục 38 năm huyện được Bộ Văn hóa (nay là Bộ VH, TT và DL) tặng Cờ đơn vị thi đua xuất sắc. Phong trào xây dựng thiết chế văn hóa được đặc biệt quan tâm thông qua việc ban hành cơ chế hỗ trợ trong xây dựng nhà văn hóa xóm, cổng làng… Đến nay, huyện có 35 nhà văn hóa xã quy mô 300-800 chỗ ngồi; có 546/546 nhà văn hóa xóm, tổ dân phố khang trang, sạch đẹp, trong đó nhiều nhà văn hóa xóm trị giá trên 5 tỷ đồng. Phong trào văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao được nhân dân nhiệt tình hưởng ứng. Trong những năm gần đây, Ngày hội văn hóa thể thao truyền thống được tổ chức vào dịp Quốc khánh 2-9 với nhiều bộ môn thi đấu như: Bơi chải, bóng chuyền, kéo co, cà kheo, múa sư tử, múa lân, kèn đồng… với hàng nghìn vận động viên, diễn viên tham gia; số người tham dự lên tới hàng vạn người. Đây là sinh hoạt văn hóa cộng đồng, là nhu cầu tinh thần không thể thiếu của mỗi người dân trong huyện.
 |
| Thị trấn Yên Định trong công cuộc đổi mới. Ảnh: PV |
Xây dựng huyện nông thôn mới bền vững
Huyện Hải Hậu luôn là đơn vị dẫn đầu toàn tỉnh và khu vực Nam đồng bằng sông Hồng về năng suất, tổng sản lượng lương thực và giá trị thu nhập/ha canh tác. Từ năm 2010 huyện đã tập trung đẩy mạnh sản xuất hàng hóa, tạo được thương hiệu gạo Tám xoan, Tám thơm trên thị trường các tỉnh, thành phố… Huyện đã hình thành được các vùng chuyên canh trồng cây dược liệu, trồng màu, sản xuất lúa chất lượng cao, vùng trồng hoa, cây cảnh. Viện Dược liệu Việt Nam đã quy hoạch, trực tiếp tổ chức sản xuất, bao tiêu sản phẩm cho 640ha đinh lăng và 15ha dây thìa canh, giá trị sản xuất đạt từ 300-400 triệu đồng/ha; vùng trồng hoa, cây cảnh 541ha thu nhập 350-450 triệu đồng/ha/năm; đã chuyển đổi 2.300ha đất làm muối, trồng lúa kém hiệu quả sang nuôi trồng thủy sản, trong đó có 150ha nuôi tôm thẻ chân trắng theo phương pháp công nghiệp, năng suất từ 7-10 tấn/ha, doanh thu từ 1-1,5 tỷ đồng/ha. Huyện tập trung phát triển khu công nghiệp trên địa bàn, thu hút được 8 doanh nghiệp trong và ngoài nước đầu tư có quy mô lớn, tạo việc làm ổn định cho trên 10 nghìn lao động; khuyến khích, duy trì, phát triển làng nghề truyền thống, tạo việc làm, tăng thu nhập cho người lao động (hiện đã công nhận 44 làng nghề, thu hút 7.000 lao động nông thôn). Những năm qua, mức tăng trưởng kinh tế hằng năm của huyện tăng 6-6,5%, năm 2016 đạt 7,2%. Thu nhập bình quân đầu người năm 2016 đạt 34,48 triệu đồng. Giá trị sản xuất bình quân trên 1ha canh tác đạt 115 triệu đồng, là huyện có bình quân thu nhập trên diện tích canh tác cao nhất tỉnh.
Nhận thức được phát triển giao thông, thủy lợi là động lực phát triển kinh tế - xã hội, Huyện ủy, UBND huyện đã chỉ đạo các cấp, các ngành tập trung nâng cấp hệ thống giao thông, tập trung quy hoạch, cắm mốc lộ giới giao thông. Cùng với sự đầu tư, hỗ trợ của Nhà nước nâng cấp, cải tạo đường Quốc lộ 21, tỉnh lộ; các cấp, các ngành đã vận động nhân dân đóng góp nhân lực, vật lực để nâng cấp đường liên xã, đường trục xã. Đặc biệt nhân dân đồng thuận cao trong việc mở rộng và bê tông hóa tất cả đường dong xóm có mặt đường rộng từ 3-5m, đường trục xã từ 5-7m. Từ năm 2011 đến nay, toàn huyện đã làm mới, cải tạo, nâng cấp 1.740,3km đường giao thông, đạt chuẩn NTM; trong đó có 222km đường trục xã, liên xã; 450km đường trục xóm; 670km đường dong xóm và 398,3km đường trục chính nội đồng. Đến nay, huyện Hải Hậu đã có 112/114 trường học, 35/35 trạm y tế đạt chuẩn quốc gia, trụ sở làm việc, nhà văn hóa cấp xã đều khang trang, sạch đẹp. Trong phong trào xây dựng cảnh quan NTM “sáng, xanh, sạch, đẹp”, từ năm 2000, huyện đã phát động phong trào sáng hóa đường nông thôn, nhân dân tự nguyện đóng góp dựng cột, thiết bị, quản lý và thắp sáng trên tất cả các đường giao thông thôn, xóm để phục vụ đời sống sinh hoạt, góp phần giữ gìn thôn, xóm bình yên, đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn. Trong những năm gần đây, huyện đã phát động phong trào phủ xanh trục đường giao thông, trụ sở, trường học và khu công cộng, đã tạo được màu xanh bên những công trình xây dựng hiện đại. Các trụ sở, nơi công cộng từ huyện đến cơ sở đều có cây bóng mát, trang trí cây cảnh, chậu hoa đẹp; đã phát động trồng được 163km đường hoa trên các tuyến đường giao thông. Tháng 11-2014, huyện Hải Hậu được Ban Chỉ đạo quốc gia xây dựng NTM đánh giá: Là huyện điển hình về xây dựng cảnh quan, môi trường nông thôn “Sáng - Xanh - Sạch - Đẹp”.
Được Trung ương chọn là 1 trong 5 huyện điểm của cả nước xây dựng NTM từ năm 2011, Hải Hậu đã nỗ lực phấn đấu xây dựng NTM với phương châm phát huy nội lực là chính. Tổng vốn huy động 4 năm đạt 3.254 tỷ đồng, trong đó: nguồn hỗ trợ từ ngân sách Trung ương, tỉnh, huyện và xã là 18,5%, vốn lồng ghép các chương trình dự án 23,1%, vốn tín dụng 35,1%, vốn từ doanh nghiệp 3,7%, vốn huy động đóng góp từ cộng đồng dân cư 19,6%. Ngoài ra, nhân dân đóng góp trên 345ha đất nông nghiệp, 25ha đất ở để làm đường giao thông, góp trên 150 nghìn ngày công lao động. Ngày 23-6-2015, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 921/QĐ-TTg về việc công nhận huyện Hải Hậu đạt chuẩn NTM năm 2015; là huyện thứ 5 trong cả nước đạt chuẩn NTM và là huyện đầu tiên có 100% số xã, thị trấn được công nhận đạt chuẩn NTM.
Qua 30 năm đổi mới và phát triển, mặc dù có rất nhiều khó khăn, song Đảng bộ, quân và dân toàn huyện đã nỗ lực phấn đấu, vươn lên đạt được những kết quả quan trọng. Tiếp tục ổn định, giữ vững đơn vị điển hình về phong trào thâm canh lúa, giữ vững đơn vị 38 năm liên tục điển hình về văn hoá thông tin cấp huyện của cả nước, đồng thời, có nhiều thành tựu mang tính đột phá: dồn điền đổi thửa thành công sớm; hệ thống đường giao thông, thủy lợi được cải tạo, nâng cấp; đường nội đồng, thôn xóm, trục xã đạt chuẩn NTM. Hệ thống điện cũ được thay thế bằng trạm điện, đường dây cao thế, hạ thế mới đạt chuẩn quốc gia. Công nghiệp có bước phát triển mở đường cho các doanh nghiệp đầu tư trên địa bàn. Hoàn thành vượt kế hoạch về Chương trình mục tiêu xây dựng NTM, các xã, thị trấn và huyện đạt chuẩn NTM giai đoạn 2010-2020 trước 5 năm. Tiếp tục phát động phong trào xây dựng NTM bền vững và phát triển; tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế đạt trên 79%. Năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng bộ, hiệu lực quản lý, điều hành của chính quyền, vai trò của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội được nâng cao. Phong trào "Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc" tiếp tục được duy trì, phát triển với nhiều mô hình mới. Giữ vững Đảng bộ trong sạch, vững mạnh, chính quyền vững mạnh, các cơ quan, đoàn thể là đơn vị tiên tiến xuất sắc của tỉnh, giữ vững đơn vị điển hình văn hóa thông tin cấp huyện của cả nước.
Ghi nhận những đóng góp của nhân dân và cán bộ huyện Hải Hậu, Đảng, Nhà nước đã tặng thưởng nhiều danh hiệu cao quý: 3 lần được phong tặng danh hiệu Anh hùng vào các năm: 1978, 1999, 2003 (trong đó 2 lần được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động trong thời kỳ đổi mới). 19 xã, thị trấn được phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVTND trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ cứu nước; 4 đơn vị được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới; được Chủ tịch nước tặng Huân chương Lao động các hạng: Huân chương Độc lập hạng Ba năm 2002, Huân chương Độc lập hạng Nhì năm 2008, Huân chương Độc lập hạng Nhất năm 2012./.
Phạm Văn Chiến
(TUV, Phó Bí thư Huyện ủy,
Chủ tịch UBND huyện Hải Hậu)
