Phát huy vai trò của hệ thống chính trị trong thực hiện lộ trình bảo hiểm y tế toàn dân

Xóm 5, xã Xuân Thượng (Xuân Trường) là đơn vị đầu tiên của xã hoàn thành 19/19 tiêu chí NTM; trong đó, xã thực hiện “vượt định mức” các tiêu chí khó như: 100% dân số tham gia BHYT, thu nhập bình quân đạt trên 30 triệu đồng/người/năm; chi bộ xóm nhiều năm liên tục đạt danh hiệu chi bộ trong sạch, vững mạnh, xuất sắc; 100% số hộ có công trình vệ sinh đạt tiêu chuẩn, sử dụng nước hợp vệ sinh, thu gom rác thải và nước thải theo quy định. Đồng chí Nguyễn Mạnh Hùng, bí thư chi bộ xóm 5 cho biết, thực hiện chương trình xây dựng NTM, việc thực hiện tiêu chí 15 về chỉ tiêu đạt 70% số dân tham gia BHYT là một bài toán nan giải; bởi đặc thù của xóm là có nhiều lao động đi làm ăn xa, khó khăn cho công tác quản lý và phát triển BHYT hộ gia đình và người dân tham gia BHYT theo các hình thức. Bên cạnh việc ban hành các nghị quyết về phát triển kinh tế - xã hội, hơn 50 đảng viên trong chi bộ luôn nêu cao tinh thần gương mẫu, nghiêm túc thực hiện tốt chính sách BHYT, đăng ký và thực hiện mua thẻ BHYT cho 100% thành viên trong gia đình. Thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở, căn cứ nghị quyết chi bộ, các đoàn thể xóm đều tổ chức họp triển khai động viên nhân dân chung sức xây dựng NTM nói chung và tổ chức hội nghị lấy ý kiến sửa đổi hương ước xóm, đề ra tiêu chí bình xét công nhận danh hiệu “Gia đình văn hóa” phải có 100% thành viên trong gia đình tham gia BHYT. Từ năm 2015 và năm 2016, theo Luật BHYT sửa đổi, đối tượng tham gia BHYT hộ gia đình phải có 100% thành viên trong hộ gia đình có tên trong hộ khẩu. Với các địa phương khác, đây là một trong những khó khăn nhưng tại xóm 5, do thực hiện tốt hương ước xóm, 100% chủ hộ khai báo kịp thời về thành viên gia đình đi làm ăn xa, báo cáo chính quyền xóm, qua đó, công tác lập danh sách, quản lý đối tượng tham gia BHYT tại địa phương có nhiều thuận lợi. Đồng thời, công tác bình xét đối tượng hộ nghèo, cận nghèo được thực hiện đúng theo chính sách hiện hành, góp phần tạo điều kiện cho những đối tượng trên được hưởng chính sách về BHYT. 

 

Xã Liên Minh (Vụ Bản) được UBND tỉnh công nhận xã đạt chuẩn NTM mới vào năm 2015. Đến ngày 1-1-2017, Liên Minh đã đạt 19/19 tiêu chí NTM, trong đó, vượt tiêu chí về BHYT (tiêu chí 15) với tỷ lệ 83% dân số tham gia BHYT. Xã đã thực hiện tốt việc phát triển 5 nhóm đối tượng tham gia BHYT; trong đó, toàn xã có 6.562 người tham gia BHYT; 1.265 học sinh tham gia BHYT; 4.282 người được cấp BHYT các hình thức. Trạm Y tế xã được đầu tư trên 2,5 tỷ đồng xây dựng cơ sở vật chất, trang thiết bị đáp ứng yêu cầu khám, chữa bệnh cho nhân dân. 

Sau hơn 4 năm triển khai thực hiện Nghị quyết số 21 của Bộ Chính trị (khóa XI) về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác BHXH, BHYT giai đoạn 2012-2015 và đến năm 2020”, được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, sự phối hợp của các cấp, các ngành, các địa phương, việc thực hiện chính sách, pháp luật về BHYT trên địa bàn tỉnh đã đạt được kết quả quan trọng. Công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật và vận động người dân tham gia BHYT đã được quan tâm triển khai thực hiện; tỷ lệ người dân tham gia BHYT tăng qua các năm và đạt chỉ tiêu nghị quyết HĐND tỉnh giao hằng năm. Các cơ quan quản lý Nhà nước về BHYT trên địa bàn tỉnh đã chủ động tham mưu thực hiện các chính sách BHYT hiệu quả và có những giải pháp trong việc phòng ngừa và ngăn chặn các biểu hiện tiêu cực có thể gây thất thoát quỹ BHYT. Mạng lưới các cơ sở y tế phát triển rộng khắp, từ tuyến tỉnh đến các xã, phường, thị trấn; cơ sở vật chất, nguồn nhân lực, hệ thống phòng khám được củng cố; y đức được coi trọng do vậy chất lượng công tác khám bệnh, chữa bệnh cho các đối tượng tham gia BHYT từng bước được nâng lên, quyền lợi người bệnh được đảm bảo. Công tác mở rộng, phát triển đối tượng tham gia BHYT những năm qua đạt và vượt cả 3 tiêu chí: đối tượng tham gia BHYT tăng theo từng năm; công tác thu BHYT; nâng cao chất lượng công tác KCB BHYT. Nếu như năm 2012, số người tham gia BHYT là 860.788 người (đạt 46,91%) thì năm 2016, số người tham gia BHYT 1.351.059 người, đạt tỷ lệ bao phủ là 74%. Đến ngày 1-1-2017, toàn tỉnh có 74 xã, phường, thị trấn đạt tỷ lệ bao phủ BHYT 73,8% trở lên. Nhiều địa phương có tỷ lệ bao phủ BHYT trên 75% là Thành phố Nam Định, các huyện: Mỹ Lộc, Vụ Bản, Hải Hậu. 

 

Bên cạnh kết quả đạt được, việc thực hiện lộ trình BHYT toàn dân ở tỉnh ta còn gặp nhiều thách thức. Đến ngày 1-1-2017, nhiều xã, thị trấn đạt chuẩn NTM giai đoạn 2011-2015 giảm tỷ lệ bao phủ và không đạt tiêu chí về BHYT. Trong tổng số 229 xã, phường, thị trấn của tỉnh thì mới có 111 xã đạt tỷ lệ bao phủ từ 70% trở lên (tương ứng 48%), thậm chí có xã còn đạt dưới 60% tỷ lệ bao phủ BHYT. Nhiều xã thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM theo Quyết định 1356 của UBND tỉnh đạt tỷ lệ bao phủ BHYT thấp như: xã Lộc Hòa (TP Nam Định), Yên Tiến, Yên Lợi, Yên Khánh (Ý Yên), Nghĩa Lạc (Nghĩa Hưng), Nam Thắng, Điền Xá, Thị trấn Nam Giang (Nam Trực), Trực Chính, Thị trấn Cát Thành, Trực Phú (Trực Ninh), Xuân Đài (Xuân Trường), Giao Tân, Giao Châu, Thị trấn Quất Lâm (Giao Thủy). Thực tế, việc thực hiện chính sách BHYT tại các địa phương trong tỉnh gặp nhiều khó khăn, tốc độ phát triển đối tượng tham gia BHYT còn chậm, thiếu bền vững. Tỷ lệ người tham gia BHYT chủ yếu trong nhóm đối tượng được Nhà nước đóng hoặc hỗ trợ mức đóng, nhóm đối tượng chính là người dân tự đóng BHYT đạt thấp. Cụ thể, đối tượng thuộc diện tham gia BHYT theo hộ gia đình (kể cả hộ gia đình làm nông, lâm, ngư, diêm nghiệp có mức sống trung bình) mới có 130.913 người/723.505 người thuộc diện, đạt 18%. Trong khi các đối tượng được ngân sách Nhà nước đóng BHYT đã tham gia 100% thì việc có đạt được tỷ lệ bao phủ BHYT hay không hoàn toàn phụ thuộc vào việc tham gia của đối tượng tham gia BHYT theo hộ gia đình. Thời gian qua, mặc dù các huyện đã tập trung tuyên truyền, vận động, tạo mọi điều kiện thuận lợi để đối tượng này tham gia song hiệu quả cũng ở mức rất hạn chế.

 

Đồng chí Trần Lê Đoài, TUV, Phó Chủ tịch UBND tỉnh; Trưởng Ban Chỉ đạo thực hiện lộ trình BHYT toàn dân tỉnh cho biết: Thực hiện Quyết định 1167 ngày 28-6-2016 của Thủ tướng Chính phủ, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch 78 ngày 30-9-2016 về điều chỉnh giao chỉ tiêu thực hiện BHYT toàn dân giai đoạn 2016-2020 trên địa bàn toàn tỉnh. Theo đó, năm 2017, toàn tỉnh phấn đấu có 1.456.688 người tham gia BHYT; năm 2018 có 1.535.008 người tham gia BHYT; năm 2019 có 1.613.920 người tham gia BHYT; năm 2020 có 1.702.489 người tham gia BHYT. Để thực hiện mục tiêu trên, thời gian tới cần tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo, sự phối kết hợp và tham gia của hệ thống chính trị trong việc thực hiện nghiêm chính sách pháp luật, các mục tiêu, kế hoạch về BHYT giai đoạn 2016-2020 trên địa bàn tỉnh. Hằng năm, UBND tỉnh giao kế hoạch chỉ tiêu phát triển BHYT cụ thể của từng nhóm đối tượng cho từng địa phương; gắn trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền với tỷ lệ bao phủ BHYT trên địa bàn. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền về vai trò, ý nghĩa của chính sách BHYT trong hệ thống an sinh xã hội, làm cho nhân dân hiểu rõ hơn về quyền lợi và nghĩa vụ khi tham gia BHYT. Xác định rõ trách nhiệm của cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp và các tổ chức đoàn thể tại địa phương trong việc lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện chính sách BHYT. Nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh đảm bảo quyền lợi cho người có thẻ BHYT. Củng cố và hoàn thiện mạng lưới cung ứng dịch vụ thẻ BHYT. Tăng cường công tác kiểm tra về việc thực hiện chính sách BHYT. Các cơ quan, đơn vị đưa nội dung kế hoạch chỉ tiêu tham gia BHYT vào chỉ tiêu thi đua của cơ quan, đơn vị; kịp thời xử lý các hành vi vi phạm, gian lận trục lợi quỹ BHYT./.

 

Bài và ảnh: Việt Thắng