Kiên quyết xử lý dứt điểm xe ô tô hết niên hạn sử dụng

Theo quy định, sử dụng phương tiện hết niên hạn tham gia giao thông là vi phạm pháp luật, tiềm ẩn nguy cơ gây TNGT, nguy hiểm đến tính mạng của người điều khiển và người tham gia giao thông, gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động kinh doanh vận tải. Tuy nhiên, từ nhiều năm nay, người dân không quá khó để có thể bắt gặp trên đường các xe ô tô hết niên hạn sử dụng vẫn chở hàng hóa lưu thông; vi phạm thường tái diễn nhiều tại địa bàn nông thôn như các huyện: Nam Trực, Trực Ninh, Hải Hậu… Nhằm xử lý cũng như kiểm soát các xe cơ giới hết niên hạn sử dụng và quá hạn kiểm định, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị 29/CT-TTg giao trách nhiệm cụ thể cho cơ quan chức năng tăng cường kiểm tra, kiểm soát và xử lý các đối tượng này; yêu cầu gắn trách nhiệm của người đứng đầu các cơ quan, đơn vị, địa phương liên quan trong việc xử lý tình trạng xe hết niên hạn sử dụng trên địa bàn. Theo tinh thần Chỉ thị 29/CT-TTg, UBND tỉnh đã ban hành Công văn số 805/UBND-VP5 yêu cầu các ngành chức năng, các huyện, thành phố tập trung xử lý dứt điểm tình trạng phương tiện giao thông đường bộ hết niên hạn sử dụng, quá hạn kiểm định lưu thông trên địa bàn tỉnh.

 

Tuy nhiên đến nay, công tác xử lý xe hết niên hạn sử dụng trên địa bàn tỉnh vẫn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc. Tuy Cục Đăng kiểm Việt Nam đã xây dựng phần mềm cảnh báo, cập nhật danh sách các xe hết niên hạn sử dụng nhưng hiện nay các huyện, thành phố chưa nghiêm túc thực hiện công tác rà soát, thống kê toàn bộ phương tiện quá niên hạn sử dụng theo chỉ đạo của UBND tỉnh. Vì vậy, hiện nay mới chỉ có số liệu thống kê 41 xe khách và 108 xe tải mang biển số tỉnh Nam Định cấp phép là quá niên hạn sử dụng mà chưa thống kê toàn bộ lượng phương tiện hết niên hạn sử dụng mang biển kiểm soát của địa phương khác đang được người dân trên địa bàn tỉnh sở hữu, sử dụng. Theo các Trung tâm Đăng kiểm phương tiện giao thông vận tải, không thể kiểm soát triệt để xe hết niên hạn sử dụng bằng biện pháp kiểm định vì các chủ xe thường không đưa phương tiện đi kiểm định từ khi gần hết niên hạn sử dụng do biết rõ cơ quan kiểm định sẽ thu giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường phương tiện giao thông cơ giới đường bộ đã cấp nếu phát hiện xe đã hết “đát”. Đặc biệt, chỉ các bộ phận quan trọng như khung, gầm hay máy móc được kiểm soát chặt nên nhiều chủ phương tiện vẫn tự ý tháo gỡ và lắp ráp các bộ phận phụ khác vào các xe đang còn niên hạn sử dụng khiến các đơn vị đăng kiểm rất khó phát hiện. Luật Giao thông đường bộ mới chỉ quy định niên hạn sử dụng với xe vận tải hàng hóa và xe khách (xe khách có thời hạn không quá 20 năm, xe tải không quá 25 năm), chưa quy định về niên hạn sử dụng của xe ô tô con, xe máy nên khi lực lượng chức năng xử lý những phương tiện xe khách, xe tải hết niên hạn sử dụng đã gặp rất nhiều ý kiến so sánh, bất thuận, không hợp tác. Bên cạnh đó, nhiều chủ xe lợi dụng việc lực lượng chức năng hạn chế về nhân lực và phương tiện nên cố tình đưa các phương tiện hết niên hạn sử dụng về hoạt động ở các tuyến đường nhỏ, xa trung tâm hoặc chạy nội bộ ở một số khu vực trong khung giờ cơ quan chức năng không bố trí lực lượng tuần tra… gây khó khăn cho công tác kiểm tra và xử lý. Đặc biệt, theo Quyết định 16/2015/QĐ-TTg ngày 22-5-2015 của Thủ tướng Chính phủ, đến ngày 1-1-2018 xe mô tô, gắn máy và ô tô các loại hết niên hạn sử dụng mới bị thu hồi. Vì vậy hiện tại, lực lượng chức năng chỉ tiến hành thu hồi giấy chứng nhận đăng ký, biển kiểm soát xe hết niên hạn, chỉ chủ tài sản mới có quyền quyết định “số phận” phương tiện sau khi giải quyết xong các thủ tục nộp phạt dẫn đến kết quả kiểm soát phương tiện hết “đát” chưa được chặt chẽ.

Để khắc phục những khó khăn trong công tác xử lý cũng như kiểm soát phương tiện hết niên hạn sử dụng và quá hạn kiểm định, chính quyền địa phương cần vào cuộc với trách nhiệm cao hơn theo đúng tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, cụ thể là sẽ xử lý trách nhiệm của người đứng đầu nếu để xảy ra tình trạng phương tiện hết niên hạn sử dụng, quá hạn kiểm định tham gia giao thông gây tai nạn. Trước tiên, cần có sự chỉ đạo quyết liệt hơn nữa từ UBND cấp tỉnh đến huyện, xã trong việc rà soát, thống kê những xe hết niên hạn của người trên địa bàn sử dụng đăng ký biển kiểm soát ngoại tỉnh. Từ đó, lập danh sách thông báo toàn bộ số lượng phương tiện hết niên hạn sử dụng đăng ký biển kiểm soát nội và ngoại tỉnh có chủ phương tiện là người địa phương cho lực lượng chức năng trực tiếp kiểm tra, xử lý giúp các đơn vị chủ động phát hiện, xử lý trong quá trình làm nhiệm vụ, hướng dẫn giao thông, tuần tra kiểm soát. Tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền để thông tin đến được với các lực lượng chức năng trực tiếp kiểm tra, xử lý tại địa phương và người dân trên địa bàn, để đồng thuận nhận thức đây là nguy cơ gây TNGT, từ đó chủ động không mua bán, sử dụng các phương tiện giao thông đường bộ hết niên hạn sử dụng. Trong đó, người điều khiển phương tiện và các doanh nghiệp có liên quan trực tiếp đến hoạt động vận tải, nhất là chủ phương tiện cần nắm rõ lộ trình thực hiện quy định thu hồi giấy chứng nhận đăng ký, biển kiểm soát cũng như thời điểm bắt buộc thu hồi phương tiện hết niên hạn sử dụng, sớm đồng thuận với chủ trương của Nhà nước. Các cơ quan chức năng cần chủ động gửi thông báo để chủ xe biết, đồng tình, chủ động chấp hành chủ trương, tự giác làm thủ tục thu hồi đăng ký, biển số và có thể thanh lý hạ giải bán phế liệu các xe đã hết niên hạn sử dụng nhằm giảm thiệt hại kinh tế trong khi chưa áp dụng quy định bắt buộc thu hồi phương tiện hết niên hạn sử dụng. Cục Đăng kiểm Việt Nam đã đề xuất áp dụng phương án kiểm soát xe cơ giới hết niên hạn sử dụng tham gia giao thông như các xe cơ giới sắp hết niên hạn sử dụng. Sau khi kiểm định kỳ cuối nếu đạt tiêu chuẩn, xe cơ giới được dán tem kiểm định có vạch chéo màu đỏ trên mặt trước và cấp giấy chứng nhận kiểm định cũng được đóng dấu màu đỏ để cơ quan chức năng dễ phát hiện, xử lý các trường hợp vi phạm. Dấu hiệu trên cũng giúp người dân khi mua bán không bị mua nhầm xe sắp hoặc đã hết niên hạn sử dụng. Cùng với việc khuyến cáo người dân không mua, không sử dụng phương tiện hết niên hạn, lực lượng chức năng tăng cường tổ chức tuần tra, kiểm soát trên các tuyến giao thông, chú trọng khu vực ngoại thành, nông thôn; kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm theo quy định pháp luật đối với chủ xe, lái xe điều khiển phương tiện hết niên hạn sử dụng, quá hạn kiểm định tham gia giao thông./.

 

Bài và ảnh: Thanh Thúy