"Chìa khóa" nâng cao chất lượng dân số

Xã Hải Triều (Hải Hậu) có 1.372 hộ, 5.123 khẩu, sinh sống ở 11 xóm; trong đó, phụ nữ có chồng là 869 người. Thời gian qua, đội ngũ cộng tác viên dân số ở Hải Triều hoạt động có hiệu quả góp phần nâng cao chất lượng công tác Dân số - SKSS/KHHGĐ; nhất là giảm thiểu tỷ lệ mất cân bằng giới tính khi sinh; hạn chế tỷ lệ sinh con thứ 3. Đồng chí Nguyễn Thị Thơm, cán bộ chuyên trách dân số xã Hải Triều cho biết: 11 cộng tác viên (CTV) dân số của xã hầu hết là Chi hội trưởng Hội Phụ nữ xóm phụ trách CLB “Phụ nữ không sinh con thứ 3” xây dựng kế hoạch, nội dung sinh hoạt CLB thu hút 1.115 phụ nữ từ 15 đến 49 tuổi sinh hoạt định kỳ vào tuần đầu hằng tháng. Nội dung sinh hoạt CLB lồng ghép triển khai đề án “Sàng lọc trước sinh và sàng lọc sơ sinh” và mô hình “Tư vấn và chăm sóc sức khỏe tiền hôn nhân”, “Hỗ trợ phụ nữ và trẻ em giái”, “Cộng đồng chung tay chăm sóc người cao tuổi”, “Kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh”. Những hoạt động thiết thực, bổ ích của CLB “Phụ nữ không sinh con thứ 3” ở Hải Triều đã thu hút ngày càng nhiều chị em có 1-2 con vào sinh hoạt, thực sự trở thành ngôi nhà chung để chị em trên địa bàn giao lưu, học hỏi, bổ sung kiến thức, chia sẻ kinh nghiệm, nâng cao chất lượng cuộc sống. 

 

Xã Trực Mỹ (Trực Ninh) là đơn vị tiêu biểu của tỉnh được triển khai điểm mô hình “Gia đình công giáo tham gia khắc phục tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh”. Đội ngũ làm công tác dân số ở Trực Mỹ với 1 cán bộ chuyên trách và 14 CTV dân số ở 14 xóm đã thực hiện tốt phương châm “đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng đối tượng” để tuyên truyền, vận động kịp thời các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về Dân số - KHHGĐ. Năm 2016, chất lượng dân số ở Trực Mỹ từng bước được nâng lên, ngày càng có nhiều người kết hôn, sinh con phù hợp với lứa tuổi, sức khỏe, hoàn cảnh kinh tế và số lần sinh ít hơn. Số con trung bình của 1 phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ của xã là 2,1 con đạt được mức sinh thay thế; tỷ lệ phát triển dân số duy trì ở dưới mức 1,32%; các xóm trong xã duy trì được tỷ lệ sinh và tỷ lệ người sinh con thứ 3 ở mức thấp trong nhiều năm liền. Tỷ lệ phụ nữ từ 15 đến 49 tuổi có chồng áp dụng các biện pháp tránh thai hiện đại hằng năm là từ 90% trở lên. Tỷ lệ mất cân bằng giới tính khi sinh giảm xuống, còn 110 cháu trai/100 cháu gái năm 2016.

Tỉnh ta hiện có 3.707 CTV dân số tại 229 xã, phường, thị trấn. Đến ngày 30-12-2016, toàn tỉnh đã có 2.062 CTV vừa làm Chi hội trưởng phụ nữ vừa kiêm nhiệm CTV dân số, phụ cấp CTV 100 nghìn đồng/người/tháng từ nguồn ngân sách Trung ương. Đội ngũ CTV dân số ở các địa phương trong tỉnh đều hoạt động hiệu quả, góp phần nâng cao chất lượng công tác Dân số - SKSS/KHHGĐ. Là người sống trong cộng đồng, các CTV dân số có thể hiểu rõ nhu cầu, đặc điểm của từng đối tượng để lựa chọn cách thức trao đổi và truyền đạt các nội dung về Dân số - KHHGĐ như thế nào cho phù hợp; góp phần quyết định vào việc chuyển đổi hành vi Dân số - KHHGĐ của các nhóm đối tượng trong cộng đồng. Vai trò của đội ngũ CTV dân số ở các địa phương không chỉ là cung cấp cho đối tượng những kiến thức cơ bản cần thiết về dân số mà còn theo dõi, giúp đỡ các đối tượng chuyển đổi hành vi, lựa chọn và áp dụng một biện pháp tránh thai phù hợp, khám và chữa trị các bệnh lây truyền qua đường tình dục, kỹ năng phòng chống HIV/AIDS, phòng chống dịch bệnh. Có thể nói, hoạt động của đội ngũ CTV dân số đã góp phần nâng cao hiệu quả công tác, nâng cao chất lượng dân số từ huyện đến cơ sở. Năm 2016, công tác truyền thông, giáo dục được đội ngũ cán bộ chuyên trách Dân số - KHHGĐ xã, phường, thị trấn cùng với CTV Dân số - KHHGĐ phối kết hợp và lồng ghép các nội dung tuyên truyền về Dân số - KHHGĐ cho phù hợp với từng nhóm đối tượng ở địa phương. Toàn tỉnh đã tổ chức 20 lớp tập huấn cung cấp kiến thức, kỹ năng tuyên truyền, tư vấn về giới và giới tính khi sinh cho CTV dân số; cán bộ dân số và cán bộ tư pháp xã với 2.390 lượt người tham dự. Tuyên truyền về giới và giới tính khi sinh trên hệ thống truyền thanh ở xã với 11.365 buổi phát tin và 6.029 tin bài được phát. Tổ chức cung cấp thông tin về giới tính khi sinh cho 9.643 cặp đăng ký kết hôn. Tổ chức 1.118 buổi tuyên truyền, phổ biến các văn bản nghiêm cấm chọn lựa giới tính khi sinh thu hút 118.495 lượt người tham gia. Trong chiến dịch truyền thông Dân số - KHHGĐ năm 2016, toàn tỉnh đã tổ chức 62 buổi nói chuyện chuyên đề về chăm sóc SKSS/KHHGĐ; 58 buổi sinh hoạt văn hóa văn nghệ, chiếu phim video; 120 chương trình phát thanh truyền thanh với 640 lượt phát tin về chiến dịch, thông tin về Dân số - KHHGĐ trên hệ thống đài phát thanh, truyền thanh từ huyện đến cơ sở; cấp phát 9.000 tờ rơi. Ban Dân số - KHHGĐ các xã, phường, thị trấn cùng CTV dân số ở địa phương thường xuyên tổ chức các hoạt động thăm, tư vấn tại nhà… để cung cấp thêm kiến thức về chăm sóc SKSS/KHHGĐ và phương tiện tránh thai cho các đối tượng. Năm 2016, tổng số trẻ sinh ra toàn tỉnh là 28.411 trẻ, giảm 312 trẻ so với cùng kỳ năm 2015. Mức sinh giảm 0,26 ^o/ _oo, hoàn thành vượt mức kế hoạch năm. Tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên giảm 0,79% so với năm 2015. Tỷ số giới tính khi sinh đã khống chế và duy trì ở mức 115 cháu trai/100 cháu gái. 

 

Đồng chí Vũ Xuân Bình, Chi Cục trưởng Chi cục Dân số - KHHGĐ tỉnh cho biết: Năm 2017 và những năm tiếp theo, đội ngũ những người làm công tác Dân số - KHHGĐ tỉnh, từ cán bộ chuyên trách các cấp đến CTV dân số cơ sở sẽ nỗ lực phấn đấu trong công tác vận động, tuyên truyền, thuyết phục nhân dân tích cực thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về Dân số - KHHGĐ. Toàn tỉnh phấn đấu duy trì tốc độ giảm sinh trung bình mỗi năm 0,1 ^o/ _oo. Nâng cao sức khỏe bà mẹ và trẻ em; giảm bệnh, tật và tử vong ở trẻ em; giảm tử vong bà mẹ liên quan đến thai sản. Giảm nhiễm khuẩn đường sinh sản; chủ động phòng ngừa, phát hiện và điều trị sớm ung thư đường sinh sản. Cải thiện sức khỏe sinh sản của vị thành niên và thanh niên. Tăng tỷ lệ điểm cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản thân thiện với người chưa thành niên và thanh niên lên trên 20% tổng số điểm cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản. Giảm tỷ số giới tính khi sinh xuống còn 110 cháu trai/100 cháu gái. Tăng cường lồng ghép các yếu tố về dân số vào triển khai chính sách, xây dựng và quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội ở các cấp./.

 

Bài và ảnh: Việt Thắng