Đẩy mạnh xã hội hoá hoạt động du lịch

Với tiềm năng du lịch văn hoá - tâm linh, du lịch làng nghề, du lịch biển, du lịch sinh thái… đa dạng và phong phú, thời gian qua tỉnh ta đã tích cực đẩy mạnh xã hội hóa hoạt động du lịch nhằm tranh thủ các nguồn lực để xây dựng và phát triển cơ sở hạ tầng, mở rộng các loại hình dịch vụ, các sản phẩm du lịch…; từng bước đưa du lịch của tỉnh phát triển.

 

Từ nguồn vốn trái phiếu Chính phủ, từ ngân sách của tỉnh và các nguồn kinh phí khác, các khu, điểm du lịch trong tỉnh đã được đầu tư các dự án nâng cấp kết cấu hạ tầng. Đến nay nhiều dự án đầu tư cơ sở hạ tầng du lịch của tỉnh đã hoàn thành, khai thác có hiệu quả như: Dự án xây dựng, cải tạo, nâng cấp đường vào Khu tưởng niệm cố Tổng Bí thư Trường Chinh và chùa Keo Hành Thiện (Xuân Trường); Dự án đường du lịch từ trung tâm huyện Giao Thuỷ vào Vườn quốc gia Xuân Thuỷ (Giao Thuỷ); Dự án đầu tư xây dựng hạ tầng cơ sở tuyến du lịch bến Hữu Bị - Đền Bảo Lộc (Mỹ Lộc) - Đền Trần - Chùa Tháp - Công viên Tức Mặc (TP Nam Định); Dự án đầu tư cơ sở hạ tầng kỹ thuật khu vực Quần thể di tích văn hoá - lịch sử Phủ Giầy (Vụ Bản); Dự án xây dựng tuyến đường từ dốc đê đường 38 vào khu di tích Đền Bảo Lộc; Dự án xây dựng hạ tầng các khu du lịch biển Quất Lâm (Giao Thuỷ), Thịnh Long (Hải Hậu) và khu du lịch sinh thái biển Rạng Đông (Nghĩa Hưng)… Bên cạnh đó, công tác xã hội hoá du lịch cũng đã thu hút đông các doanh nghiệp, cá nhân tích cực đầu tư xây dựng, nâng cấp các cơ sở kinh doanh lưu trú. Đến nay, toàn tỉnh có 555 cơ sở kinh doanh dịch vụ du lịch, trong đó có 319 cơ sở kinh doanh lưu trú với 4.203 buồng phòng, cơ bản đáp ứng đủ nhu cầu ăn, nghỉ của du khách. Công tác xã hội hóa còn thúc đẩy sự tham gia tích cực của cộng đồng dân cư vào hoạt động du lịch. Toàn tỉnh hiện có khoảng 3.000 lao động du lịch làm trực tiếp và gián tiếp, tập trung chủ yếu ở các Khu du lịch biển: Quất Lâm, Thịnh Long và Thành phố Nam Định... Thời gian qua, ngành VH, TT và DL, các huyện, thành phố đã mở các lớp đào tạo, nâng cao nghiệp vụ chuyên môn cho đội ngũ lao động du lịch; thường xuyên tổ chức tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân về văn hóa ứng xử, tham gia giữ gìn vệ sinh môi trường tại các khu, điểm du lịch để thu hút ngày càng đông khách du lịch đến tham quan. Một số mô hình hoạt động du lịch do nhân dân làm chủ bước đầu phát huy hiệu quả; trong đó nổi bật là HTX dịch vụ du lịch sinh thái cộng đồng Giao Xuân (Giao Thuỷ). Bà Phùng Thị Thìn, Chủ nhiệm HTX dịch vụ du lịch sinh thái cộng đồng Giao Xuân cho biết: Từ năm 2006, Trung tâm bảo tồn sinh vật biển và phát triển cộng đồng (MCD) là một tổ chức phi Chính phủ trong nước đã triển khai Dự án “Cộng đồng tham gia phát triển du lịch sinh thái tại xã Giao Xuân, vùng đệm VQG Xuân Thuỷ” với mục đích giúp người dân nơi đây phát triển du lịch bền vững. Với sự giúp đỡ của MCD, một số nhà dân trong xã được lựa chọn để xây dựng nhà nghỉ homestay (khách du lịch ăn, nghỉ, sinh hoạt cùng người dân), được đào tạo nấu ăn, học tiếng Anh để phục vụ du khách, hướng dẫn viên du lịch… Hiện nay, HTX có 9 thành viên kinh doanh nhà nghỉ homestay với 33 giường, tập trung ở Thị tứ Giao Xuân và các xóm: Xuân Minh, Xuân Hoành có thể phục vụ ngủ nghỉ cho khoảng 60 khách; 3 hướng dẫn viên du lịch, 11 người hoạt động văn nghệ phục vụ du khách. Hằng năm, HTX đón tiếp trên 400 khách du lịch ăn, nghỉ; trong đó một nửa là khách nước ngoài, tổng doanh thu của HTX đạt khoảng 300 triệu đồng, bình quân mỗi người thu nhập 1 triệu đồng/tháng. Mặc dù thu nhập của HTX dịch vụ du lịch sinh thái cộng đồng Giao Xuân còn khiêm tốn nhưng hiệu quả mang lại là đã thay đổi cách nghĩ của người dân nơi đây với vấn đề bảo vệ môi trường VQG Xuân Thuỷ và phát triển du lịch mang tính bền vững.

Mặc dù có nhiều chuyển biến song trên thực tế hoạt động xã hội hoá du lịch ở tỉnh ta còn nhiều khó khăn, bất cập. Cơ sở hạ tầng nhiều khu, điểm du lịch chưa thật sự khang trang, chưa có điểm nhấn thu hút du khách. Trên địa bàn tỉnh còn thiếu các cơ sở lưu trú du lịch chất lượng cao; hệ thống nhà hàng tuy nhiều nhưng quy mô và chất lượng phục vụ chưa đáp ứng được nhu cầu, đặc biệt với khách có khả năng chi trả cao. Hiệu quả kinh tế - xã hội của hoạt động du lịch chưa lớn, lượng khách lưu trú tại các khu, điểm du lịch chỉ chiếm 1/2 tổng số lượt khách, còn lại là đi về trong ngày. Do ảnh hưởng bởi yếu tố mùa vụ, các sản phẩm dịch vụ phục vụ khách du lịch chưa đa dạng nên mức chi tiêu bình quân của khách thấp, ảnh hưởng đến doanh thu của các cơ sở kinh doanh dịch vụ. Đội ngũ phục vụ du lịch nhiều nơi còn thiếu tính chuyên nghiệp. Sự tham gia của người dân vào phát triển du lịch có nơi mang tính tự phát, tiềm ẩn những nguy cơ phức tạp. Tại khu vực ven biển xã Hải Lý (Hải Hậu) thời gian qua thu hút khá đông khách du lịch về tham quan cuộc sống của ngư dân ven biển. Nắm bắt cơ hội này, khoảng 10 hộ dân đã dựng quán nghỉ ngơi cho du khách sát biển, có tổ chức cho thuê phao tắm biển, có dịch vụ tắm nước ngọt cho du khách. Tuy nhiên, các quán này đều dựng tự phát, ngoài đê, ngay sát chân sóng nên rất nguy hiểm nếu sóng to, gió lớn. Sau khi xảy ra vụ việc 3 học sinh chết đuối vào đầu tháng 5-2016 vừa qua, cơ quan chức năng đã cấm du khách tắm biển nơi đây và chấn chỉnh hoạt động của các quán tự phát này… 

 

Để du lịch thực sự trở thành ngành kinh tế mũi nhọn có tốc độ tăng trưởng cao, bền vững thì xã hội hóa du lịch nhằm huy động các nguồn lực cho phát triển là điều cần thiết. Trong thời gian tới, tỉnh cần có cơ chế thu hút các thành phần kinh tế đầu tư nâng cấp, mở rộng và hiện đại hoá cơ sở vật chất kỹ thuật và hạ tầng phục vụ du lịch để khai thác có hiệu quả tài nguyên du lịch. Khuyến khích các tổ chức, cá nhân tham gia kinh doanh du lịch; xây dựng sản phẩm du lịch phong phú, độc đáo. Thường xuyên tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức cho cộng đồng về hoạt động du lịch, từng bước đẩy mạnh xã hội hoá du lịch. Tăng cường vai trò trách nhiệm của các ngành và toàn xã hội trong việc bảo vệ môi trường và hạn chế những tác động tiêu cực để du lịch phát triển bền vững./. 

 

Bài và ảnh: Thanh Ngọc