“Cờ bạc là bác thằng bần”. Câu thành ngữ trên là lời khuyên răn của người xưa đối với những ai ham mê cờ bạc, đỏ đen. Tuy nhiên, không phải người nào cũng thắng được sự cám dỗ khi đã lún sâu vào vòng xoáy của cờ bạc, trong đó đánh bạc dưới hình thức mua bán số lô, số đề để rồi “ôm hận” vì tan cửa, nát nhà.
Với nhiều người thì cuộc sống của anh T và chị H ở đường Nguyễn Đức Thuận (TP Nam Định) quả là đáng mơ ước khi anh chị đã có cơ ngơi là ngôi nhà 3 tầng khang trang với một con trai, một con gái. Anh làm chủ thầu xây dựng còn chị là viên chức Nhà nước. Cuộc sống gia đình anh T sẽ yên bình nếu như không có điểm bán nước kiêm ghi lô đề của bà M ở cạnh nhà. Nhiều lần ngồi uống nước, anh thấy đông người chơi nên cũng tò mò chơi theo; lúc thì 5 hoặc 10 nghìn đồng tiền đề. Chị H có khuyên anh đừng dính vào lô đề thì anh cười “Mình chơi cho vui chứ có nghiện đâu mà lo”(!). Lúc đầu anh hay trúng đề, nhưng càng về sau càng ít trúng hơn nên càng cay cú. Từ chơi đề, anh chuyển sang chơi lô với hy vọng xác suất trúng sẽ cao. Đỉnh điểm của việc chơi lô, đề của anh là khi công việc xây dựng trì trệ, thời gian nhàn rỗi nhiều, có ngày anh đánh 1.000 điểm lô (tương đương 23 triệu đồng), rồi lên đến 2.000 điểm. Bố mẹ, anh em, vợ con khuyên nhủ, anh để ngoài tai. Anh không chơi ở quán bà M mà chuyển sang quán khác cho kín đáo hơn. Ngày ngân hàng đến siết nợ, vợ con mới ngã ngửa khi biết anh lén “cầm cố” ngôi nhà lấy tiền để chơi lô, đề. Cơn giông bão gia đình anh rồi may mắn cũng qua, sau này kể với bạn bè anh bảo “cạch” đến già với lô, đề.
Nếu trước đây tệ nạn chơi lô, đề chỉ diễn ra ở thành phố, thì bây giờ ở các vùng nông thôn cũng diễn ra khá rầm rộ. Chị Phạm Thu Huyền, ở một xã của huyện Vụ Bản bức xúc: “Tôi chứng kiến nhiều người dân trong xóm vì lô đề mà tán gia bại sản. Người thua ít thì mấy chục triệu, người thua nhiều thì hàng trăm triệu đồng, gia đình có nguy cơ tan vỡ vì cả chồng, vợ đều chơi. Anh họ tôi vì chơi lô đề mà bán cả chiếc xe máy mới mua khiến chị tôi uất ức mang con về nhà ngoại sinh sống. Trong các đối tượng đánh lô đề có cả một số sinh viên nam Trường Cao đẳng Công nghiệp Nam Định trọ gần nhà. Tuy còn đang phụ thuộc vào cha mẹ nhưng các sinh viên chơi lô, đề không phải “dạng vừa”, mỗi lần chơi cũng hàng trăm nghìn đồng. Nhiều sinh viên vừa được bố mẹ gửi tiền lên là mua ngay thùng mỳ tôm dự phòng để nếu hết tiền chơi lô, chơi đề thì vẫn có cái mà ăn”. Tìm hiểu về tệ nạn này, anh Hoàng, một người am hiểu về xã hội cho biết: Lô, đề có sức hút ma mị với nhiều người, từ sinh viên, nông dân đến cả cán bộ Nhà nước. Theo quy định “ngầm” của giới cờ bạc, một điểm lô có giá 23 nghìn đồng, nếu trúng một điểm, người chơi sẽ “ăn” 80 nghìn đồng; còn chơi số đề thì số tiền cược là một sẽ “ăn” 70 hoặc 80 lần. Hám lợi, nhiều người đã lao vào như thiêu thân, càng thua càng muốn gỡ. Các điểm bán lô đề vì thế ngày càng mọc lên dưới nhiều hình thức giả làm đại lý bán xổ số kiến thiết của Cty TNHH một thành viên Xổ số kiến thiết Nam Định hay các hàng nước vỉa hè… bởi được hưởng 10% số tiền ghi lô đề mỗi ngày. Ví dụ mỗi ngày tổng số tiền ghi là 2 triệu đồng thì đại lý ghi lô đề được hưởng 200 nghìn đồng tiền công. Có đường dây tiền hoa hồng cho người ghi cao hơn 10% để động viên các đại lý hoạt động hết công suất. Nhiều điểm ghi lô đề mà người ghi “mát tay” thì khách rất đông, tiền hoa hồng của người ghi có khi lên tới cả triệu đồng mỗi ngày. Anh Hoàng còn cho biết thêm, theo quy định của pháp luật, các đối tượng chơi lô, đề phải giao dịch trên 2 triệu đồng mới bị truy tố trước pháp luật về tội đánh bạc; còn dưới mức tiền đó thì chỉ bị xử lý hành chính. Nắm được quy định đó, ổ, nhóm lô, đề ngày càng tinh vi để đối phó với cơ quan công an. Nếu đối tượng chơi với số tiền lớn thì không ghi “tích kê”, các thư ký lô, đề cũng không ghi vào sổ sách nhằm tránh bị truy tố trước pháp luật khi bị bắt.
Ngoài ra, việc giao dịch giữa người chơi với các thư ký ghi và giữa thư ký với chủ lô, đề đều thông qua điện thoại, máy fax để che mắt lực lượng chức năng.
Trước thực trạng lô đề gây nhiều hệ luỵ cho xã hội, là nguyên nhân dẫn đến nhiều vụ án cướp giật, trộm cắp, lừa đảo chiếm đoạt tài sản…, hằng năm lực lượng Công an tỉnh, các huyện, thành phố đều xây dựng kế hoạch phòng chống tệ nạn cờ bạc này. Tháng 3-2015, Công an Thành phố Nam Định ra Văn bản số 124/CATP-CSHS về việc tăng cường công tác phòng chống tệ nạn cờ bạc, trong đó có tệ nạn chơi lô, đề chỉ đạo công an các đơn vị tập trung thực hiện trong tháng cao điểm từ ngày 10-4 đến 10-5-2015. Lực lượng Công an đã phối hợp với các ngành, đoàn thể đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân về tác hại tệ nạn lô, đề; phối hợp với Cty TNHH một thành viên Xổ số kiến thiết Nam Định kiểm tra, ký cam kết với 165 đại lý bán xổ số kiến thiết không được bán lô, đề. Qua một tháng cao điểm tấn công, Công an thành phố đã bắt 3 vụ, 7 đối tượng, xử lý hành chính 92 vụ, 125 đối tượng mua bán số lô, số đề. Tính từ đầu năm 2015 đến nay, các đơn vị thuộc Công an thành phố đã tổ chức bắt giữ, xử lý 197 vụ đánh bạc dưới hình thức mua bán số lô, số đề, trong đó đề nghị truy tố ra pháp luật 8 vụ, 19 đối tượng mua bán, xử lý hành chính hàng trăm đối tượng. Ngày 22-4-2015, sau nhiều lần mật phục lực lượng Công an thành phố đã triệt phá, truy tố trước pháp luật một đường dây lô, đề gồm 2 đối tượng bán là Phạm Công Túc và vợ là Trần Thị Phương, 1 đối tượng thu bảng lô đề là Phạm Thị Thanh Hương ở đường Hùng Vương là ổ lô đề hoạt động gây bức xúc trong nhân dân. Ở khu vực nông thôn, lực lượng Công an tỉnh, Công an các huyện cũng đã triệt phá rất nhiều đường dây mua bán số lô, số đề đem lại bình yên cho nhân dân. Mới đây, lực lượng công an đã triệt phá đường dây lô đề có quy mô lớn do đối tượng Minh trú tại xã Liên Minh (Vụ Bản) cầm đầu. Tại cơ quan điều tra, Minh khai nhận, trước đây làm thư ký ghi lô đề cho chủ lô đề, khi chủ lô đề chạy, do không lấy được tiền nên đứng ra thu. Thấy có lãi cao, Minh rút tiền bán hàng nhà ra để làm. Khi Minh bị bắt, đường dây đánh bạc lộ diện thêm hàng chục đối tượng tham gia với vai trò làm đại lý trung gian. Một đại lý trung gian cũng khai nhận, tuy ở khu vực nông thôn nhưng nhiều người chơi rất lớn, đánh lô lên tới nghìn điểm (vài chục triệu đồng), nếu sau đó trúng thì nuôi lại từ đầu với số tiền ít hơn; còn với số đề thì có người nuôi đến 1 triệu đồng/con. Tại hiện trường phá ổ lô đề này, cơ quan công an thu 55 cây vàng, nhiều tỷ đồng tiền mặt, hàng nghìn phơi lô đề cùng các thiết bị máy móc phục vụ cho việc đánh bạc…
Để tiếp tục đẩy mạnh công tác phòng, chống tệ nạn lô, đề, thời gian tới các ngành, các địa phương cần tăng cường hơn nữa công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho người dân hiểu hoạt động chơi lô, đề là hình thức đánh bạc vi phạm pháp luật; tăng cường đưa các vụ án cờ bạc ra xét xử lưu động để răn đe, giáo dục; nâng cao tinh thần đấu tranh, tố giác tội phạm của cán bộ, nhân dân nhằm phát hiện các điểm bán lô, đề để thông báo cho lực lượng công an triệt phá, đem lại bình yên cuộc sống./.
Đức Thiện